Στη Μεσσηνία η συζήτηση για αρδευτικά δίκτυα και φράγματα ανακυκλώνεται διαρκώς, χωρίς να παράγονται όμως αποτελέσματα. Υποσχέσεις, μελέτες, φιλόδοξοι στόχοι και, στο τέλος, μια τεράστια τρύπα στο νερό. Χαρακτηριστική και απολύτως ενδεικτική περίπτωση το Φιλιατρινό φράγμα. Η κατασκευή του ολοκληρώθηκε το 2017 και εδώ και 8 χρόνια δεν λειτουργεί, γιατί δεν υπάρχουν δίκτυα που θα οδηγήσουν το νερό στις καλλιέργειες. Το πρώτο εξάμηνο του 2026, αν όλα πάνε καλά, θα υπάρξει ανάδοχος για τα αρδευτικά δίκτυα -πράγμα που σημαίνει ότι 10 χρόνια μετά την κατασκευή του φράγματος μπορεί να μπει επιτέλους το νερό στο αυλάκι των αγροτών της περιοχής.
Με αυτούς τους ρυθμούς κινούνται τα πράγματα στον τομέα των επενδύσεων στον αγροτικό χώρο. Σε μια περίοδο που η κλιματική κρίση απαιτεί νέες τεχνικές καλλιέργειας και μετατρέπει το νερό σε σημαντικό παράγοντα επιβίωσης του αγροτικού τομέα, τα απαραίτητα έργα υποδομής σέρνονται. Δεν μπορούν να συντονιστούν οι υπηρεσίες και να τεθούν προτεραιότητες. Μελέτες και ξανά μελέτες, και μετά απουσιάζει το ένα ή το άλλο και χάνεται χρόνος, χρήμα και προοπτικές. Το Φιλιατρινό, το Μηναγιώτικο, η λιμνοδεξαμενή Τρικόρφου, τα δίκτυα του ΓΟΕΒ, οι γεωτρήσεις των ιδιωτών που βγάζουν θάλασσα, το νερό των ποταμών που λιγοστεύει -όλα μαζί δείχνουν ότι δεν υπάρχει σχέδιο και στρατηγική.
Οι μελέτες και οι δράσεις για την άρδευση ανήκουν στις περασμένες δεκαετίες. Οι σύγχρονες εξελίξεις θα πρέπει να συνδέσουν την αξιοποίηση των νερών με την παραγωγή ενέργειας. Το νερό να φτάνει στα χωράφια χωρίς κόστος, αφού χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή ή αποθήκευση ενέργειας. Ο συνδυασμός παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και η αποθήκευσή της με τη χρήση νερού αποτελούν ένα σύγχρονο πλαίσιο, που θα επιτυγχάνει τον διπλό στόχο προς όφελος της οικονομίας.
Η δημιουργία ενεργειακών κοινοτήτων ή σχημάτων εκμετάλλευσης, που θα στηρίζουν την αγροτική παραγωγή, αποτελεί ένα νέο, σύνθετο εγχείρημα που απαιτεί κοινές δράσεις, με αξιοποίηση ιδιωτικών και δημόσιων κεφαλαίων, ικανά να αλλάξουν τα δεδομένα και το παραγωγικό μοντέλο της περιοχής. Όλα αυτά αποτελούν προκλήσεις της νέας εποχής και απαιτούν αξιοποίηση πόρων που δυστυχώς χάνονται, με χρηματοδότηση έργων και σχημάτων που ανήκουν στο παρελθόν.
Με αυτές τις επιλογές και με τους ρυθμούς του παρελθόντος, είναι πλέον βέβαιο ότι το νερό, όταν φτάσει στους παραγωγούς, θα είναι ακριβό και θα καταστήσει τη χρήση του ασύμφορη καλλιεργητική πρακτική. Οι νέοι δεν εγκαταλείπουν άδικα την αγροτική παραγωγή, την περιοχή και τη χώρα -έχουν λόγο, και μάλιστα πολύ σοβαρό.
panagopg@gmail.com
