Το σκάνδαλο με τις επιδοτήσεις και τη λειτουργία του ΟΠΕΚΕΠΕ είναι βέβαιο πλέον ότι θα επιταχύνει τις πολιτικές εξελίξεις. Οι υπερβολές μερίδας της αντιπολίτευσης βοήθησαν την κυβέρνηση να «μαζέψει» τη ζημιά που είχε προκληθεί με την τραγωδία των Τεμπών, αλλά το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ δεν είναι εύκολα διαχειρίσιμο. Σε μια περίοδο που το σύνολο των πολιτών τα βγάζει δύσκολα πέρα, το να μοιράζονται χιλιάρικα και να έρχονται στην επιφάνεια διάλογοι συναλλαγών μεταξύ ανθρώπων της κομματικής και κυβερνητικής νομενκλατούρας αποτελεί τεράστια πρόκληση.
Οι πολίτες, ειδικά του κέντρου, στήριξαν την κυβέρνηση και προσωπικά τον Κυριάκο Μητσοτάκη, προκειμένου να εξαλειφθούν οι πρακτικές του παρελθόντος, που οδήγησαν τη χώρα στη χρεοκοπία του 2010. Όταν αποκαλύπτεται με αδιάψευστο και ανατριχιαστικό τρόπο ότι, με την ανοχή της κυβέρνησης και του πρωθυπουργού -που άλλαζε υπουργούς και διοικήσεις στον ΟΠΕΚΕΠΕ σαν τα πουκάμισα- είχε στηθεί μια συμμορία, που έκανε ρουσφέτια και πλιάτσικο σε βάρος των πόρων που προορίζονταν για τους αγρότες και την οικονομία της χώρας, προκαλείται ρήξη κάθε ανοχής και στήριξης. Η συνειδητοποίηση ότι οι πρακτικές που οδήγησαν τη χώρα στη χρεοκοπία όχι μόνο δεν περιορίστηκαν, αλλά επεκτάθηκαν και αναβαθμίστηκαν, αποτελεί το τελειωτικό χτύπημα για την ηγεμονία της Ν.Δ. στο κοινό που κρίνει τις εκλογές.
Η Ν.Δ. έχει απολέσει την εμπιστοσύνη ακόμα και σε ομάδες, όπως οι αγρότες, οι οποίοι αποτελούσαν ιστορικά προνομιακό πολιτικό πεδίο. Η μείωση των επιδοτήσεων, που είναι πλέον βέβαιη και θα αποτυπωθεί στην προκαταβολή τον Οκτώβριο, θα στοιχίσει πολύ ακριβά εκλογικά στην ύπαιθρο. Οι αγρότες έβλεπαν όλα αυτά τα χρόνια να μειώνονται οι επιδοτήσεις και θεωρούσαν ότι αυτό οφειλόταν στην Ε.Ε. και στις νέες διαδικασίες που θέσπιζε. Τώρα κατάλαβαν ότι τις επιδοτήσεις τις «ρούφαγαν» ο «φραπές», ο «χασάπης» και οι φίλοι βουλευτών και υπουργών. Επιπρόσθετα, δεν φτάνει που τόσα χρόνια τους έτρωγαν τα λεφτά, τώρα βρίσκονται οι αγρότες στο σύνολό τους υπόλογοι, κατασυκοφαντημένοι, ενώ θα υποστούν περικοπές, για να καλυφθούν τα ανοίγματα και οι ατασθαλίες της συμμορίας!
Η κυβέρνηση και ο πρωθυπουργός έχουν πλέον ξοδέψει σχεδόν το σύνολο του πολιτικού τους κεφαλαίου και σύντομα θα αναζητήσουν διέξοδο. Η κατάρρευση δεν θα αποτελέσει έκπληξη και θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από το αν υπάρξουν και άλλες αποκαλύψεις σε σχέση με τη διαχείριση των επιδοτήσεων ή άλλων ευρωπαϊκών και εθνικών πόρων. Οι ισορροπίες στο εσωτερικό της Ν.Δ. είναι εύθραυστες και οι πιέσεις που διακινούνται από διάφορους παράγοντες μπορούν να πυροδοτήσουν εξελίξεις, που δεν θα ελέγχονται από την ηγετική ομάδα. Το καλοκαίρι, επιπρόσθετα, είναι εξαιρετικά δύσκολο, με κινδύνους φυσικών ή άλλων καταστροφών και δυστυχημάτων να απειλούν την κυβέρνηση.
Η ανυπαρξία ανοχής από τη συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών είναι δεδομένη και, αν δεν έχει ακόμα εκδηλωθεί πολιτικό τσουνάμι, αυτό οφείλεται στον κατακερματισμό του πολιτικού συστήματος. Το πολιτικό τοπίο, όπως έχει διαμορφωθεί, δείχνει ότι η πολυδιάσπαση μάλλον θα συνεχιστεί, με πιθανή πλέον τη δημιουργία νέων κομμάτων ή συνασπισμών και θα δοθεί εκλογική μάχη για το ποιος θα είναι πρώτος στην περιοχή του 20 με 25%. Μιλάμε για νέα πολιτικά χαρακτηριστικά, με την επόμενη κυβέρνηση να είναι αναγκαστικά αποτέλεσμα συνεργασίας πάνω από δύο κομμάτων.
Είναι αλήθεια ότι οι συμμαχικές κυβερνήσεις και η πολιτική ρευστότητα τρομάζουν μια μεγάλη μερίδα των πολιτών, αλλά την κατάσταση όπως έχει πλέον διαμορφωθεί δεν μπορούν να την διαχειριστούν με άλλον τρόπο. Η κυβέρνηση οδηγείται σε παράλυση, με την αμφισβήτηση να διογκώνεται. Οι αντιπαραθέσεις ακόμα και στο εσωτερικό της για τις ευθύνες στα σκάνδαλα, αλλά και για την αδυναμία διαχείρισης μιας σειράς οικονομικών, κοινωνικών και εθνικών ζητημάτων, θα οδηγήσουν σε ακυβερνησία, οπότε θα χαθεί και το τελευταίο επιχείρημα της σταθερότητας που προσφέρει μια μονοκομματική κυβέρνηση.
Οι εξελίξεις το επόμενο διάστημα είναι βέβαιο ότι θα επιταχυνθούν. Μέσα στο καλοκαίρι θα δημιουργηθεί το νέο πολιτικό σκηνικό. Οι εκλογές, ακόμα και το φθινόπωρο, μπορεί να μην είναι επιλογή μιας κυβέρνησης και ενός πρωθυπουργού που βρίσκονται στο χειρότερο σημείο τους, αλλά ενδέχεται να καταστούν μονόδρομος λόγω των πολλαπλών αδιεξόδων. Μπαίνουμε σε μια εντελώς νέα πολιτική φάση, με τα πάντα να είναι πλέον ανοιχτά.
panagopg@gmail.com