Πρόκειται για μία από τις πολυπληθέστερες οικονομικές και κοινωνικές ομάδες του νομού, καθώς τουλάχιστον το 9,4% του πληθυσμού είναι επιχειρηματίες. Ο πραγματικός αριθμός είναι μεγαλύτερος, αφού οι 9.955 είναι ατομικές επιχειρήσεις και οι υπόλοιπες 3.857 εταιρικές, με δύο ή περισσότερους εταίρους. Έτσι, με ασφάλεια μπορεί να ειπωθεί ότι ένα διψήφιο ποσοστό των Μεσσήνιων ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα. Το ποσοστό αυξάνει ακόμη περισσότερο αν ο υπολογισμός γίνει με βάση τον οικονομικά ενεργό πληθυσμό.
Με κριτήριο τη νομική μορφή, οι περισσότερες επιχειρήσεις είναι πολύ μικρές ή μικρές. Συγκεκριμένα καταγράφονται: 9.955 ατομικές, 1.214 ομόρρυθμες, 1.035 ετερόρρυθμες, 1.034 ΙΚΕ, 347 ανώνυμες, 137 ΕΠΕ και 47 αστικές εταιρείες. Από αυτές, 2.481 δραστηριοποιούνται στο λιανικό εμπόριο, 1.087 στην εστίαση τροφίμων, 975 στην παροχή ποτών, 887 στο χονδρικό εμπόριο, 663 στην παροχή καταλύματος, 537 στη βιομηχανία τροφίμων και 491 στις κατασκευές. Αξιοσημείωτο είναι ότι στον μεγαλύτερο ελαιοπαραγωγικό νομό λειτουργούν μόλις 91 επιχειρήσεις καλλιέργειας ελιάς και μόλις 28 στον τομέα παραγωγής λαχανικών και πεπονοειδών.
Η συντριπτική πλειονότητα των επιχειρήσεων είναι τοπικές. Στη Μεσσηνία λειτουργούν 633 υποκαταστήματα, εκ των οποίων μόνο 11 ανήκουν σε αλλοδαπές εταιρείες. Ως προς την ηλικία τους, 1.949 επιχειρήσεις (14,1%) λειτουργούν λιγότερο από δύο χρόνια, 3.743 (27,1%) από τρία έως δέκα χρόνια, 4.072 από έντεκα έως είκοσι (29,4%), 3.973 (28,7%) από είκοσι ένα έως πενήντα, ενώ άνω των πενήντα ετών συνεχίζουν να λειτουργούν μόλις 77 επιχειρήσεις (0,5%).
Τα στοιχεία αυτά δείχνουν ότι η επιχειρηματικότητα στη Μεσσηνία δεν έχει καμία σχέση με τη διαστρωμάτωση του 19ου αιώνα ούτε με τα στερεότυπα του περασμένου αιώνα, όπως συχνά νομίζουν οι πολιτικοί όταν μιλούν για την «επιχειρηματική τάξη».
