Η κυβέρνηση, για να διευκολύνει τους δημάρχους που στη συντριπτική τους πλειοψηφία προέρχονται από τη Ν.Δ., τους εξόπλισε με έναν κανονισμό λειτουργίας δημοτικού συμβουλίου, ο οποίος δεν αφήνει πολλά περιθώρια για έλεγχο από την αντιπολίτευση. Για να λειτουργήσει όμως ο κανονισμός χρειάζονται πρόεδροι, οι οποίοι να μπορούν να διευθύνουν με στοιχειώδη τρόπο μια συζήτηση και να μην διεκδικούν τον ρόλο του πιο φανατικού συμβούλου στην υπεράσπιση του δημάρχου. Να εμπνέουν εμπιστοσύνη και να διαθέτουν το απαιτούμενο κύρος. Να λειτουργούν πυροσβεστικά και να μην επιτρέπουν να ξεφεύγει η κατάσταση. Οι περισσότεροι δεν το καταφέρνουν, γιατί είναι απλώς αναλώσιμοι στο ροτέισον των έμμισθων θέσεων και όχι πρόσωπα που πραγματικά κάνουν για τη συγκεκριμένη θέση, έχοντας τα προσόντα και τις δυνατότητες.

Οι δημοτικές αρχές, εκτός από τον κανονισμό, εξοπλίστηκαν τα τελευταία χρόνια και με πλήθος έμμισθων θέσεων. Διαθέτουν έτσι έναν στρατό από μισθοδοτούμενους αντιδημάρχους, συμβούλους και προέδρους, την ίδια ώρα που οι αντιπολιτεύσεις, στις περισσότερες περιπτώσεις, δεν έχουν καν γραφείο για να μαζευτούν ή να σταθούν σε μια επίσκεψή τους στο Δημαρχείο. Με δυο λόγια, οι δημοτικές αρχές έχουν οικονομικά και θεσμικά μέσα που τους επιτρέπουν να κυριαρχούν. Να ακούγεται μόνο η δική τους φωνή, τόσο εντός όσο και εκτός δημοτικού συμβουλίου.

Το ζήτημα δημοκρατίας είναι προφανές και, όπως έχει επισημανθεί και άλλη φορά, προωθούνται στην αυτοδιοίκηση καθεστωτικές και ολοκληρωτικές δομές, από τις οποίες δύσκολα θα ξεμπλέξουν οι πολίτες. Δημιουργούνται δηλαδή θεσμοί που θα λειτουργούν ως κυματοθραύστες κοινωνικής δυσαρέσκειας και ως μηχανισμός μισθοδοσίας κομματικών στελεχών, για να συντηρείται το σύστημα αναπαραγωγής της εξουσίας.

Το καλό -αν υπάρχει καλό- είναι ότι τα καθεστώτα καταρρέουν μέσα από τα αδιέξοδά τους, αλλά δυστυχώς αφού έχουν ήδη χαθεί ευκαιρίες για τους πολίτες και την οικονομία. Όσο η αποτυχία στην αντιμετώπιση των πραγματικών προβλημάτων των πολιτών θα μεγαλώνει και η ικανότητα των διευθετήσεων μέσω του μηχανισμού θα περιορίζεται λόγω αντικειμενικών δυσκολιών, τόσο θα φουντώνει η δυσαρέσκεια και θα ξεφεύγει ο έλεγχος. Όταν αυτό συμβαίνει, η εξουσία δείχνει το πραγματικό της πρόσωπο -αυτό που κρύβει την περίοδο της παντοδυναμίας της πίσω από την προβολή τής δήθεν συναίνεσης και κατανόησης, μέσα από την τήρηση δήθεν των διαδικασιών και της δημοκρατικής νομιμοποίησης. Τότε ξεκινούν οι ύβρεις, οι απειλές και οι δολοφονίες χαρακτήρων. Αλλά η ιστορία έχει δείξει ότι όλα αυτά δεν διαρκούν και δεν μπορούν να ανακόψουν τη δύναμη της ανατροπής.

panagopg@gmail.com