Έχουμε μπει σε μια νέα περίοδο οξύτητας και σύγκρουσης μειοψηφιών των άκρων. Αυτό δείχνει η αντιπαράθεση που έχει αναπτυχθεί τις τελευταίες ημέρες σε τοπικό επίπεδο: συγκεντρώσεις και αντισυγκεντρώσεις, ακραίες συγκρούσεις και χαρακτηρισμοί στα social media. Οι «φασίστες» και οι «αντιφασίστες» σε μια ακόμα αντιπαράθεση που έρχεται από το παρελθόν, προσπαθούν να αναστήσουν τα φαντάσματά τους με όχημα κυρίως το Μεσανατολικό και τη σφαγή στη Γάζα.
Οι Ισραηλινοί δεν θα σταματήσουν τις επιχειρήσεις στη Γάζα, γιατί καμιά δεκαπενταριά κηρύσσουν ανεπιθύμητους τους συνταξιούχους που επισκέφθηκαν με κρουαζιερόπλοιο την Καλαμάτα. Είναι προφανές ότι το Μεσανατολικό και το Ουκρανικό δεν θα τα λύσουν μερικοί ακραίοι. Ωστόσο, είναι επίσης προφανές ότι έχουν βρει νέο σημείο διαμάχης, για να διατρανωθεί το «δίκιο» της κάθε πλευράς.
Οι μεν κλείνουν τα μάτια σε όσα συμβαίνουν στην Ουκρανία, όπου σπεύδουν να δικαιολογήσουν τη Ρωσία στη λογική του «ζωτικού χώρου» και της απειλής που δέχεται από τους Δυτικούς. Οι δε κλείνουν τα μάτια στην αντίστοιχη στάση του Ισραήλ εναντίον των Παλαιστινίων. Οι μεν μιλούν για τα τάγματα του Αζόφ, οι δε για τους σφαγείς της Χαμάς.
Μια σύγκρουση που δείχνει οπαδικά χαρακτηριστικά και τίποτα άλλο. Ο ανθρωπισμός, η ειρήνη και η αντικειμενική παρατήρηση των γεγονότων έχουν θυσιαστεί στον βωμό των σκοπιμοτήτων. Η ανάσυρση επιχειρημάτων και χαρακτηρισμών της εμφυλιοπολεμικής περιόδου αποτελεί άλλο ένα σύμπτωμα της πολιτικής περιόδου που διανύουμε.
Σε διεθνές επίπεδο, οι απόψεις ακροδεξιού προσανατολισμού κυριαρχούν. Οι μετριοπαθείς πολιτικές ηττώνται παντού και η επικράτηση συγκεκριμένων αντιλήψεων και φρασεολογίας σε ΗΠΑ, Αργεντινή και σε μια σειρά χωρών της Ευρώπης δείχνει ότι το πολιτικό εκκρεμές κινείται προς μια συγκεκριμένη κατεύθυνση, δημιουργώντας αντιδράσεις στην άλλη. Η μία πλευρά έχει ανάγκη την άλλη -και αυτό φαίνεται πως θα αποτελέσει το νέο πολιτικό σκηνικό της επόμενης περιόδου.
Όλα αυτά δεν συμβαίνουν βέβαια τυχαία· είναι αποτέλεσμα των οικονομικών και κοινωνικών αδιεξόδων των πολιτών. Σε μια περίοδο, όπου η ανάπτυξη των οικονομιών της Δύσης δεν αφορά τους πολλούς και συρρικνώνεται η μεσαία τάξη, είναι λογικό να ανασταίνονται φαντάσματα.
Όταν η πολιτική και οι πολιτικοί δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν τα πραγματικά προβλήματα, οδηγούν στην αποχή των πολιτών και την επικράτηση του λαϊκισμού. Δίνουν δηλαδή χώρο σε ακραίες αντιλήψεις που φλερτάρουν με την ιδέα της μετωπικής σύγκρουσης.
Η μάχη με τα σύμβολα, η πώληση πατριωτισμού, η λήψη «αδικαιολόγητων απουσιών» ακόμα και από κηδείες και η προσβολή δήθεν του Άγνωστου Στρατιώτη, επειδή οι διαδηλωτές πατούν το πεζοδρόμιο μπροστά από τη Βουλή, είναι το κέλυφος μιας καλά σκηνοθετημένης παράστασης, που στοχεύει στη δημιουργία συγκεκριμένων αντανακλαστικών.
Το δίλημμα «δεξιοί πατριώτες» και «αριστεροί ανθέλληνες» δεν είναι τυχαίο ότι μπήκε δυναμικά στο προσκήνιο από το στόμα «επικοινωνιολόγων». Είναι το εύκολο πεδίο αντιπαράθεσης, για να καταγράψουν νίκες συγκεκριμένες πολιτικές δυνάμεις.
Την ώρα που φουσκώνουν τα στήθη της εθνικής υπερηφάνειας, γιατί υποχρέωσαν τους μαθητές της Θεσσαλονίκης να παρελάσουν μέσα στη βροχή ή για την κοινοτοπία του πιλότου που πέταξε πάνω από την παρέλαση, όποιος αναζητεί λογική στο συναίσθημα θα ηττηθεί.
Η αλλαγή ατζέντας και η δημιουργία νέων διλημμάτων, με ιδεολογικές αντιπαραθέσεις που έρχονται από το παρελθόν και σερβίρονται σε μια συγκεκριμένη συγκυρία, είναι προφανείς. Η χώρα, σε μια στιγμή που θα πρέπει να αλλάξει αν θέλει να σταματήσει να διολισθαίνει στον πάτο της Ε.Ε., προφανώς δεν χρειάζεται μια αντιπαράθεση για τα σύμβολα και τις παρελάσεις. Δεν έχει ανάγκη από τυφλή σύγκρουση «φασιστών» - «αντιφασιστών», αλλά από μια σύγκρουση με βάση την αντιμετώπιση των πραγματικών προβλημάτων.
Η αύξηση του ΑΕΠ με προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων, οι στρατηγικές συμμαχίες με βάση τα ευρύτερα γεωστρατηγικά δεδομένα, η αντιμετώπιση των προβλημάτων διαφθοράς και αναξιοκρατίας στη χώρα, η θωράκιση των θεσμών του δημοκρατικού πολιτεύματος και η διασφάλιση των ανεξάρτητων αρχών και της δικαιοσύνης, καθώς και η διαμόρφωση ενός παραγωγικού μοντέλου που θα εξασφαλίζει ένα αξιοπρεπές βιοτικό επίπεδο για τους πολίτες, είναι ζητήματα που χρειάζονται πολιτικές απαντήσεις με σχέδιο.
Οι εύκολες προσεγγίσεις και ο κραυγαλέος λαϊκισμός είναι βέβαιο ότι θα οδηγήσουν σε διαρκή διολίσθηση σε όλα τα επίπεδα. Η σύγκρουση με τα φαντάσματα δεν είναι σίγουρα επιλογή των σκεπτόμενων πολιτών -και αυτό είναι που δίνει ελπίδες ότι οι βρυκόλακες θα μείνουν στους τάφους τους.
panagopg@gmail.com
