Η ΕΕ στα πλαίσια των σαρωτικών αλλαγών στο πολιτικο-οικονομικό πεδίο και με δεδομένο ότι η στάση των ΗΠΑ, ο κίνδυνος από την επιθετικότητα και τις επεκτατικές βλέψεις της Ρωσίας, και οι διεθνείς ανακατατάξεις έχουν συμβάλλει αποφασιστικά στην αλλαγή της συνολικής ευρωπαϊκής στάσης και αντιμετώπιση της νέας πραγματικότητας, παραλλάσσει σταδιακά την πολιτική της και αναπροσαρμόζει την στάση της, προετοιμαζόμενη παράλληλα για τα χειρότερα σενάρια.
Η αλλαγή αυτή αναμένεται να τονώσει την ήδη τραυματισμένη από πολλούς παράγοντες ευρωπαϊκή συνοχή και να επικαιροποιήσει τα οράματα για μια ενιαία ενωμένη Ευρώπη.
Η Λευκή βίβλος λοιπόν προ των πυλών. Η ‘Αμυνα κυριαρχεί στην κορυφή της Ατζέντας. Αξίζει να δούμε τι προβλέπεται εν τά’ χει και πως η Κομισιόν περιγράφει την ευρωπαϊκή άμυνα και την ετοιμότητα με χρονικό ορίζοντα το 2030.
Ποιοι είναι οι κύριοι στόχοι της Λευκής Βίβλου
Η Λευκή Βίβλος διαμορφώνει μια νέα προσέγγιση για την άμυνα και προσδιορίζει τις επενδυτικές ανάγκες για την κάλυψη κρίσιμων κενών ικανοτήτων και τη δημιουργία μιας ισχυρής αμυντικής βιομηχανικής βάσης.
Καθορίζει τα απαραίτητα βήματα για την ανάπτυξη της ευρωπαϊκής άμυνας, με:
* Παροχή σταθερής υποστήριξης στην Ουκρανία,
* Κλείσιμο των κενών αμυντικών δυνατοτήτων της Ευρώπης για τις Ένοπλες Δυνάμεις των κρατών μελών,
* Ενίσχυση της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας,
* Προετοιμασία την ΕΕ για τα πιο ακραία στρατιωτικά ενδεχόμενα,
* Ενίσχυση της ασφάλειας μέσω εταιρικών σχέσεων. Η Λευκή Βίβλος στοχεύει επίσης να καταδείξει την προστιθέμενη αξία της ΕΕ στις πρωτοβουλίες της για την αμυντική βιομηχανία και να υποβάλει νέες, φιλόδοξες προτάσεις.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση Άμυνας αντικατοπτρίζει τη φιλοδοξία της ΕΕ να ενισχύσει τη συνεργασία στον τομέα της άμυνας και να αξιοποιήσει την προστιθέμενη αξία που προσφέρει η ΕΕ και η ενιαία αγορά.
Πρόκειται για μια ολοκληρωτική και σταδιακή διαδικασία. Η εφαρμογή των προτάσεων που αντικατοπτρίζονται στη Λευκή Βίβλο και στο σχέδιο ReArm Europe/Readiness 2030 θα συμβάλει στην επίτευξη αυτού του στόχου.
Η αντίληψη αναγνωρίζει πλήρως ότι τα κράτη μέλη είναι και θα παραμείνουν στο τιμόνι της άμυνας, από το δόγμα έως την ανάπτυξη.
Ένας αποτελεσματικός αμυντικός τομέας δεν είναι μόνο το κλειδί για την συνολική ασφάλεια της Ευρώπης, αλλά και ένας σημαντικός παράγοντας που συμβάλλει στη συνολική οικονομική ανταγωνιστικότητα και ανάπτυξη.
Όπως αναφέρεται στην έκθεση Draghi, η καινοτομία στον αμυντικό τομέα θα είναι το κλειδί για την επανεκκίνηση της ανταγωνιστικότητα την οικονομική σταθερότητα και τη συνεχή ευημερία εντός της ΕΕ. Η αμυντική βιομηχανία ως μοχλός καινοτομίας, δημιουργίας θέσεων εργασίας και οικονομικής ανάπτυξης.
Ένας ισχυρός αμυντικός τομέας υποστηρίζει την αυτονομία της ΕΕ, τη βιομηχανική ανταγωνιστικότητα και τη συνολική ανθεκτικότητα.
Οι αμυντικές επενδύσεις ευθυγραμμίζονται με τους ευρύτερους στόχους της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της τεχνολογικής προόδου και της κοινωνικής συνοχής μέσω της δημιουργίας βιομηχανικών θέσεων εργασίας.
Πώς η ΕΕ επενδύει στην άμυνα και την ασφάλεια
Οι συνολικές επενδύσεις της ΕΕ στην έρευνα και ανάπτυξη στον τομέα της άμυνας ανέρχονται σε 8 δισ. ευρώ (2021-2027), ενώ η Κομισιόν έχει ήδη δεσμεύσει 5,4 δισ. ευρώ από την έναρξη λειτουργίας του Ευρωπαϊκού Ταμείου Άμυνας.
* 513 εκατ. ευρώ έχουν αξιοποιηθεί για την αύξηση της παραγωγής πυρομαχικών (ASAP), με την ετήσια ικανότητα παραγωγής οβίδων της ΕΕ να προβλέπεται ότι θα φθάσει τα 2 εκατομμύρια μέχρι το τέλος του 2025.
* 310 εκατ. ευρώ έχουν ήδη διατεθεί για την κοινή προμήθεια αμυντικών πλατφορμών και συστημάτων (EDIRPA).
Η ΕΕ ενισχύει την αμυντική συνεργασία μέσω της αύξησης της αποτελεσματικότητας, της ενθάρρυνσης της αλληλεγγύης και της δημιουργίας διασυνοριακής συνεργασίας. Σε κάθε έργο του Ευρωπαϊκού Ταμείου Άμυνας συμμετέχουν κατά μέσο όρο 17 φορείς από 8 κράτη μέλη, για παράδειγμα.
Κοινός αμυντικός σχεδιασμός
Η δράση της ΕΕ στον τομέα της άμυνας υποστηρίζει την ανάπτυξη κρίσιμων ικανοτήτων που τα κράτη - μέλη από μόνα τους δεν θα χρηματοδοτούσαν, συμβάλλοντας έτσι στην ευρωπαϊκή κυριαρχία και στην εκπλήρωση των στόχων των κρατών μελών στο ΝΑΤΟ.
Οι δράσεις της Κομισιόν στον τομέα της άμυνας δημιουργούν κίνητρο για τα κράτη - μέλη να ευθυγραμμίσουν τον εθνικό αμυντικό τους σχεδιασμό, συγκλίνοντας προς την κατεύθυνση της κοινής ανάπτυξης δυνατοτήτων και προωθώντας τον μακροπρόθεσμο δημοσιονομικό σχεδιασμό.
Η δράση της ΕΕ στον τομέα της άμυνας προσθέτει επίσης αξία, καθώς διασφαλίζει μια συνεπή προσέγγιση για να διασφαλιστεί ότι τα συστήματα και οι πλατφόρμες λειτουργούν για όλα τα κράτη μέλη. Τα προγράμματα της αμυντικής βιομηχανίας της ΕΕ προωθούν τη διαλειτουργικότητα και την τυποποίηση. Μπορούν να προωθήσουν την εφαρμογή των προτύπων του ΝΑΤΟ όταν υπάρχουν ή να δρομολογήσουν την προτυποποίηση με τη βιομηχανία της ΕΕ όταν δεν υπάρχουν πρότυπα.
Οι δράσεις της ΕΕ στον τομέα της άμυνας εκμεταλλεύονται το μέγεθος της εγχώριας αμυντικής αγοράς της ΕΕ για να δημιουργήσουν οικονομική ανάπτυξη μέσω διασυνοριακών επιχειρηματικών ευκαιριών και οικονομιών κλίμακας.
Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Άμυνας βοηθά τα κράτη μέλη να προσδιορίσουν τις ελλείψεις δυνατοτήτων και τις προτεραιότητες σε επίπεδο ΕΕ. Υποστηρίζει τα κράτη μέλη στην έναρξη νέων σχεδίων δυνατοτήτων, ξεκινώντας από την εναρμόνιση των απαιτήσεων. Υποστηρίζει τη συγκέντρωση της ζήτησης και μπορεί να αναλαμβάνει κοινές προμήθειες για λογαριασμό των κρατών μελών.
Αρχή δημιουργίας του ευρωστρατού;
Τίποτα στη Λευκή Βίβλο ούτε στο σχέδιο ReArm Europe/Readiness 2030 δεν αφορά την ίδρυση ενός στρατού της ΕΕ. Αυτό δεν αποτελεί στόχο της Ευρωπαϊκής Επιττροπής ή της Ένωσης γενικότερα.
Επιπλέον, όλες οι πρωτοβουλίες που αντικατοπτρίζονται στη δέσμη μέτρων για την άμυνα αποσκοπούν στην ενίσχυση των εθνικών ενόπλων δυνάμεων, στη βελτίωση της διαλειτουργικότητάς τους σύμφωνα με τα πρότυπα του ΝΑΤΟ.
Τα κράτη μέλη θα είναι πάντα υπεύθυνα για τις ένοπλες δυνάμεις τους. Η άμυνα είναι και θα παραμείνει εθνικό προνόμιο.
zachfil64@gmail.com
