Τη διοργάνωση έχουν αναλάβει το Καλλιτεχνικό Στέκι Καλαμάτας και το Εργαστήριο Κεραμικής Πάτρας, σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Μεσσηνίας και την προϊσταμένη της, Δρ. Ευαγγελία Μηλίτση-Κεχαγιά, με τη στήριξη του Δήμου Δυτικής Μάνης και του δημάρχου Γιώργου Χιουρέα. Στην έκθεση παρουσιάζονται εγκαταστάσεις με κεραμικές σφαίρες διαφόρων μεγεθών και τεχνικών, τις οποίες φιλοτέχνησαν οι ενήλικοι μαθητές των Ηλία Χριστόπουλου και Χαρούλας Κοροπούλη. Οι συμμετέχοντες προσεγγίζουν με ελευθερία το κλασικό και απαιτητικό, από κεραμικής άποψης, σχήμα της σφαίρας, δημιουργώντας έργα που αποτελούν έκφραση προσωπικών αφηγήσεων, συναισθημάτων, στοχασμού και αισθητικής αναζήτησης. Ωράριο λειτουργίας: 8π.μ. - 8μ.μ. εκτός Τρίτης. Η έκθεση ξεκίνησε από το μήνυμα «Οχι άλλες σφαίρες. Ειρήνη». Οπως λέει ο εκπαιδευτής Ηλίας Χριστόπουλος, η σφαίρα είναι το πιο δύσκολο σχήμα στην κεραμική και έγινε μέσο έκφρασης και σύμβολο ελπίδας. 

Κεραμικές σφαίρες ενηλίκων μαθητών των Ηλία Χριστόπουλου και Χαρούλας Κοροπούλη

Συνέντευξη στην Κωνσταντίνα Δρακουλάκου

Τι σας ενέπνευσε να επιλέξετε το σχήμα της σφαίρας ως θεματική για αυτή την έκθεση;

Αν το δούμε από την πλευρά της κεραμικής, η σφαίρα είναι το πιο δύσκολο σχήμα να πετύχει κανείς - να αποδώσει, δηλαδή, την αρμονία της καμπύλης κ.λπ. Το σχήμα της σφαίρας διδάσκεται, είτε πρόκειται για κατασκευή στον τροχό είτε με την τεχνική στο χέρι.

Η ιδέα γεννήθηκε πριν από δύο χρόνια, όταν μια μαθήτρια στην Καλαμάτα, η Ειρήνη, είχε φτιάξει μια σφαίρα και είχε χαράξει επάνω της: «Όχι άλλες σφαίρες. Ειρήνη». Το «Ειρήνη» ήταν διφορούμενο: ήταν και το όνομά της, αλλά και η έννοια της ειρήνης στον κόσμο. Από εκεί ξεκίνησε η σκέψη να δημιουργηθούν διάφορες σφαίρες με διαφορετικές τεχνικές.

Ξεκινήσαμε με τους μαθητές της Καλαμάτας και στη συνέχεια συμμετείχαν και οι μαθητές της Πάτρας. Το θέμα αυτό δουλεύτηκε επί δύο χρόνια, ώστε να υπάρξει όλη αυτή η ποικιλία, αλλά και επαρκής αριθμός σφαιρών, για να στηθεί η εγκατάσταση.

Πόσο απαιτητικό είναι το σχήμα της σφαίρας στην κεραμική; Τι τεχνικές χρησιμοποιήθηκαν και υπήρχε καθοδήγηση ή ελευθερία στους μαθητές;

Οπως είπα και νωρίτερα, η σφαίρα είναι ένα πολύ δύσκολο σχήμα. Στην κατασκευή της χρησιμοποιήσαμε γύψινες φόρμες για να φτιάξουμε ξεχωριστά δύο ημισφαίρια, τα οποία ενώθηκαν και μετά διαμορφώθηκαν. Υπάρχει λοιπόν και η τεχνική δυσκολία της κατασκευής. Η βασική τεχνική που χρησιμοποιήθηκε είναι το σγκραφίτο: περνάς ένα χρώμα πάνω στο άψητο κεραμικό, και μετά αρχίζεις και σκαλίζεις, δηλαδή αφαιρείς υλικό και αποκαλύπτεται το χρώμα του πηλού από κάτω. Κάποιες σφαίρες έχουν γίνει ζωγραφιστές, κάποιες έχουν γίνει διάτρητες, όπου έχουν αφαιρεθεί τμήματα από την επιφάνεια της σφαίρας. Σε κάποιες άλλες έχουν προστεθεί στοιχεία -έχουμε πλαστική διακόσμηση- οπότε ο καθένας δούλεψε με διαφορετικό τρόπο και τεχνική. Η βασική τεχνική, πάντως, είναι το σγκραφίτο που είναι σκαλιστές. Εχουμε βέβαια και διάφορες άλλες τεχνικές, από πρωτόγονα ψησίματα: από καμίνι raku, από σάγκαρ, καπνίσματα  - όλα αυτά είναι πρωτόγονα ψησίματα.

"Η σφαίρα μέσο έκφρασης και σύμβολο ελπίδας"

Πώς επηρέασε ο ίδιος ο χώρος τη σκηνοθεσία και την παρουσίαση των έργων;

Το χώρο τον επιλέξαμε μαζί με τη Χαρούλα. Πρώτον, επειδή θέλαμε όλα αυτά να κρεμαστούν, να αιωρούνται, ώστε να υπάρχει αυτή η αίσθηση ελαφρότητας. Από τους χώρους που γνωρίζουμε, ήταν ο πιο κατάλληλος. Εχει όλα αυτά τα ξύλινα δοκάρια στην οροφή και, επειδή δεν έχει και πολύ μεγάλο ύψος, με μια μικρή σκάλα μπορεί πολύ εύκολα να γίνει το στήσιμο. 

Επιπλέον, επειδή επιδιώκαμε να υπάρχει και μια σύνδεση με το δάπεδο, αποφύγαμε τη χρήση των συνηθισμένων βάθρων που συναντάμε σε εκθέσεις. Σκεφτήκαμε να τοποθετήσουμε διαφορετικά, φυσικά υλικά, αλάτι, χώμα, κάρβουνο, σε κύκλους διαφορετικών μεγεθών, ώστε όλα αυτά να ακουμπήσουν κάτω και να δημιουργηθεί μια σχέση - να ξεκινά από τη γη και να ανεβαίνει σταδιακά στον αέρα. Οι μαθητές που συμμετείχαν είναι συνολικά 87 και οι σφαίρες σίγουρα ξεπερνούν τις 300.

Μπορείτε να μας πείτε λίγα λόγια για το Καλλιτεχνικό Στέκι Καλαμάτας; Ποιες ηλικιακές ομάδες συμμετέχουν συνήθως; Υπάρχει ενδιαφέρον και από παιδιά ή νεότερες ηλικίες στα τμήματα κεραμικής; Πότε ξεκινά ο νέος κύκλος μαθημάτων και αν προβλέπονται νέες θεματικές ή αλλαγές στο πρόγραμμα σε σχέση με φέτος;

Το Καλλιτεχνικό Στέκι Καλαμάτας άλλαξε χώρο από τον περασμένο Σεπτέμβριο. Μετακόμισε από τη γωνία Μπενάκη και Παπάζογλου, όπου βρισκόταν μέχρι τότε, και πλέον λειτουργεί σε δύο διαφορετικές τοποθεσίες: Στην οδό Ιερολοχιτών, κοντά στο Πάρκο του ΟΣΕ, στεγάζεται το τμήμα μουσικής. Στην οδό Αριστοδήμου 10, στην πλατεία Μαυρομιχάλη, βρίσκονται τα εργαστήρια ζωγραφικής και κεραμικής.

Τα τμήματα κεραμικής απευθύνονται σε ενήλικες και παιδιά, ενώ η ζωγραφική αφορά αποκλειστικά παιδιά. Τον χειμώνα πραγματοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία ένα σεμινάριο ψηφιδωτού υπό την καθοδήγηση του Κώστα Φουλάκου, το οποίο ολοκληρώθηκε τον Μάρτιο. Τον Μάιο ξεκίνησε ένα δεύτερο σεμινάριο ψηφιδωτού, που αναμένεται να ολοκληρωθεί τον Ιούλιο. Από τον Οκτώβριο εξετάζεται το ενδεχόμενο να καθιερωθεί ως μόνιμο τμήμα. Στον νέο κύκλο μαθημάτων θα περιλαμβάνονται η ζωγραφική, η κεραμική, η μουσική και, πιθανότατα, το ψηφιδωτό. Επιπλέον, μέσα στη χρονιά σχεδιάζεται η διοργάνωση και άλλων σεμιναρίων. Μεταξύ αυτών, προγραμματίζεται ένα σεμινάριο δέρματος με εισηγήτρια τη Μαρίνα Αδαμοπούλου, μαθήτρια του τμήματος κεραμικής και έμπειρη επαγγελματία στον χώρο. Το σεμινάριο αυτό θα απευθύνεται σε ενήλικες, ενώ φιλοδοξούμε να ακολουθήσουν και άλλες παρόμοιες δράσεις. Τα τμήματα κεραμικής παρουσίασαν φέτος ιδιαίτερα αυξημένο ενδιαφέρον από διάφορες ηλικιακές ομάδες και οι θέσεις καλύφθηκαν πολύ γρήγορα. Λόγω της αυξημένης ζήτησης, δημιουργήθηκε ένα επιπλέον τμήμα με αυτοτελή μαθήματα, τα οποία διεξάγονταν κάποιες Παρασκευές και Κυριακές. Τα μαθήματα είχαν τρίωρη διάρκεια και ξεκινούσαν μετά τις 9 το βράδυ, εξυπηρετώντας ιδιαίτερα όσους είχαν οικογενειακές ή επαγγελματικές υποχρεώσεις μέσα στην ημέρα. Το πρόγραμμα συνεχίζεται και αναμένεται να ολοκληρωθεί τον Ιούνιο. Η ευελιξία του σεμιναρίου, έδωσε σε πολλούς τη δυνατότητα να δοκιμάσουν ένα μάθημα πριν αποφασίσουν αν θα συνεχίσουν.

Κάποια παιδικά τμήματα κεραμικής θα λειτουργήσουν και τον Ιούλιο, ενώ τα υπόλοιπα τμήματα προγραμματίζεται να ξεκινήσουν εκ νέου τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο.

Χαρούλα Κοροπούλη - Η κεραμική και η έκθεση "Σφαίρα"

Μερικές φορές οι μεγάλες αγάπες ξεκινούν από μια τυχαία στιγμή. Έτσι έγινε και με την Χαρούλα Κοροπούλη. «Πήγα απλώς να δω τι είναι η κεραμική», λέει χαμογελώντας. Εκεί όμως γνώρισε τον δάσκαλό της, Ηλία Χριστόπουλο, ο οποίος της μετέδωσε την αγάπη και το πάθος για αυτήν την τόσο ιδιαίτερη τέχνη. Από τότε η κεραμική έγινε τρόπος έκφρασης, δημιουργίας και χαράς. Η αγαπημένη της τεχνική είναι το "μακαρόνι" — μια μέθοδος που, όπως εξηγεί, «σου δίνει τη δυνατότητα να δουλεύεις χωρίς περιορισμούς». Και η ελευθερία αυτή είναι ίσως και το πιο μαγικό στοιχείο στη δημιουργία. Η Χαρούλα ως ιδρυτικό μέλος της ομάδας «Κεραμέων Ιχνη», ξέρει καλά πόσο δύναμη έχει η ομαδική δουλειά. «Πάντα μέσα από την ομάδα το αποτέλεσμα βγαίνει πιο δυνατό, πιο ολοκληρωμένο και πιο εξωστρεφές», λέει με ενθουσιασμό. Αυτές τις μέρες, η δουλειά της και των μαθητών της φιλοξενείται στην έκθεση "Σφαίρα", όπου συμμετέχουν 87 άτομα με 300 κεραμικές σφαίρες. Κι αυτό δεν ήταν καθόλου εύκολο, μιας και το σχήμα της σφαίρας θεωρείται από τα πιο απαιτητικά στην κεραμική. Παρ’ όλα αυτά, οι μαθητές της ανταποκρίθηκαν στις δυσκολίες, δουλεύοντας με τεχνικές όπως το sgrafito, αλλά και με την διάτρητη τεχνική της φόρμας. «Το αποτέλεσμα ξεπέρασε τις προσδοκίες μου», τονίζει. Η κεραμική, όμως, δεν είναι μόνο δημιουργία -είναι και ένα ταξίδι εσωτερικής ισορροπίας. «Προσφέρει χαλάρωση, συγκέντρωση, χαρά και ικανοποίηση σε παιδιά, εφήβους και ενήλικες. Είναι ένα δώρο που ο καθένας μπορεί να κάνει στον εαυτό του», λέει η Χαρούλα, αποδεικνύοντας πως η κεραμική δεν είναι μόνο τέχνη, αλλά και μια μορφή ευεξίας.