Τι πρέπει να ελέγχουμε τακτικά; Μπορούμε να διατηρήσουμε - ή ακόμα και να βελτιώσουμε - τη σωματική, την πνευματική αλλά και την συναισθηματική μας κατάσταση;

Η αλήθεια είναι πως ναι. Δεν υπάρχει μυστική συνταγή, υπάρχουν όμως κάποιες σταθερές κινήσεις που λειτουργούν σαν επένδυση στην υγεία μας.

1. Τακτικός ιατρικός έλεγχος

Η ίδια αρχή επιβεβαιώνεται ξανά και ξανά: η πρόληψη είναι ανεκτίμητη. Η φράση “Το δε προνοείν και προλαμβάνειν κρείττον εστί του θεραπεύειν” του Ιπποκράτη, βέβαια, σήμερα υποστηρίζεται από τη σύγχρονη ιατρική με επιστημονικά δεδομένα. Ένας ετήσιος προληπτικός έλεγχος λειτουργεί σαν φίλτρο ασφαλείας: εντοπίζει προβλήματα προτού εξελιχθούν σε δύσκολες ή δαπανηρές θεραπείες.

Μην περιμένεις να φτάσει κάποιο σύμπτωμα στο απροχώρητο. Είτε μιλάμε για αιματολογικές εξετάσεις που πιθανώς να δείξουν έλλειψη βιταμινών, είτε για μειωμένη όραση που ενδεχομένως οδηγήσει σε χειρουργική καταρράκτη από εξειδικευμένο ιατρό, είτε για οτιδήποτε άλλο, ο προληπτικός έλεγχος είναι αυτός που θα συμβάλλει αποφασιστικά στην αποφυγή απρόοπτων επιπλοκών.

2.Κίνηση και άσκηση

Δεν χρειάζεται να γίνουμε… μαραθωνοδρόμοι! Αυτό που έχει σημασία είναι η συνέπεια και η καθημερινή ένταξη της κίνησης στη ζωή μας: λίγο περπάτημα, λίγη γυμναστική στο σπίτι, ακόμα και λίγο stretching καθώς βλέπουμε τηλεόραση μπορεί να κρατήσει τις αρθρώσεις και τους μύες ζωντανούς. Το σώμα μας άλλωστε έχει φτιαχτεί για να κινείται!

Η σωματική δραστηριότητα εμφανίζεται διαρκώς σε μελέτες ως καθοριστικός παράγοντας “υγιούς γήρανσης” (healthy ageing). Αν αναρωτιέσαι πόσο πρέπει να κινείσαι, τα αποτελέσματα φαίνονται καλύτερα όταν η εβδομαδιαία άσκηση κυμαίνεται μεταξύ 110-225 λεπτών, αναφέρει έρευνα που δημοσιεύθηκε στο The Lancet.

3. Ισορροπημένη μεσογειακή διατροφή

Ναι, όλοι ξέρουμε τη θεωρία: φρούτα, λαχανικά, λίγη πρωτεΐνη, όχι πολύ ζάχαρη, όχι πολύ αλάτι. Το δύσκολο είναι η πράξη. Αν όμως το ψυγείο έχει χρώμα, έχεις ήδη κάνει τη μισή δουλειά χωρίς να το ξέρεις.

Η μεσογειακή διατροφή δεν βγαίνει τυχαία παγκοσμίως πρώτη στις λίστες. Από καρδιά μέχρι διάθεση, φαίνεται πως είναι το καλύτερο “φάρμακο” - και μάλιστα το έχουμε στο πιάτο μας και σε αφθονία!

4. Ποιότητα ύπνου

Συστηματικά 7-8 ώρες ύπνου το βράδυ σχετίζονται με 18% υψηλότερες πιθανότητες υγιούς γήρανσης, δηλαδή σωματικά, πνευματικά και κοινωνικά, σύμφωνα με μεγάλη μελέτη που πραγματοποιήθηκε στην Κίνα. Παράλληλα, διαταραχές ύπνου συνδέονται με επιτάχυνση της φθοράς του εγκεφάλου και μεσοπρόθεσμα με αυξημένο κίνδυνο άνοιας.

Αν το ξενύχτι ήταν τρόπος ζωής στα 20, στα 40+ γίνεται… αυτοκαταστροφή. Ο καλός ύπνος, άλλωστε, δεν ξεκουράζει μόνο, αλλά βοηθά τον εγκέφαλο να “καθαρίζει” και να μένει σε φόρμα.

5. Διανοητική και κοινωνική δραστηριότητα

Όπως το σώμα χρειάζεται κίνηση για να μείνει σε φόρμα, έτσι και το μυαλό χρειάζεται… προπόνηση. Η επιστήμη το λέει neuroplasticity. Μιλάμε, δηλαδή, για την ικανότητα του εγκεφάλου να δημιουργεί νέες συνδέσεις, να προσαρμόζεται και να “ανακαινίζεται” ακόμα και σε μεγαλύτερες ηλικίες. Και αυτό το μαγικό φαινόμενο τροφοδοτείται όταν του δίνουμε προκλήσεις: να μάθουμε μια ξένη γλώσσα, να παίξουμε ένα μουσικό όργανο, να λύσουμε σταυρόλεξα, ακόμα και να δοκιμάσουμε ένα καινούριο χόμπι.

Δεν είναι όμως μόνο η διανοητική άσκηση. Οι κοινωνικές επαφές παίζουν εξίσου σημαντικό ρόλο καθώς βοηθούν στη μείωση του στρες, βελτιώνουν τη διάθεση και ενισχύουν την ψυχική ανθεκτικότητα. Μελέτες μάλιστα δείχνουν ότι η κοινωνικότητα σχετίζεται με καλύτερη μνήμη και μικρότερο κίνδυνο άνοιας σε μεγαλύτερες ηλικίες.

Το να μεγαλώνεις δεν σημαίνει να χάνεις την ενέργεια ή τη διάθεση για ζωή. Με λίγη κίνηση, σωστή διατροφή, καλό ύπνο και φροντίδα του νου και του σώματος, μπορείς να ζήσεις ποιοτικά και δραστήρια πολλά χρόνια. Και, μεταξύ μας, ποτέ δεν είναι αργά να ξεκινήσεις.