Οι μεγαλύτερες διαδηλώσεις στην Τουρκία εδώ και πάνω από μια δεκαετία ξέσπασαν την περασμένη εβδομάδα μετά τη σύλληψη του δημάρχου της Κωνσταντινούπολης με την κατηγορία της διαφθοράς, μια κίνηση που οι υποστηρικτές της αντιπολίτευσης θεωρούν κατάφωρη παραβίαση του κράτους δικαίου.
Οι αρχές απάντησαν με μια καταστολή που έχει θορυβήσει τις ομάδες δικαιωμάτων, με επτά δημοσιογράφους που κάλυψαν τις διαδηλώσεις να προφυλακίζονται από δικαστήριο της Κωνσταντινούπολης την Τρίτη. Ανάμεσά τους ήταν και ο φωτογράφος του AFP Yasin Akgul, προκαλώντας την έντονη επίπληξη του ειδησεογραφικού πρακτορείου που εδρεύει στο Παρίσι.
«Η φυλάκισή του είναι απαράδεκτη. Γι’ αυτό σας ζητώ να παρέμβετε το συντομότερο δυνατό για να επιτύχετε την ταχεία απελευθέρωση του δημοσιογράφου μας», ανέφερε ο διευθύνων σύμβουλος και πρόεδρος του πρακτορείου Φαμπρίς Φρις σε επιστολή του προς την τουρκική προεδρία.
Το δικαστήριο απήγγειλε κατηγορίες στον 35χρονο Akgul και στους υπόλοιπους για «συμμετοχή σε παράνομες συγκεντρώσεις και πορείες», αν και ο Φαμπρίς Φρις δήλωσε ότι ο Akgul δεν συμμετείχε στη διαμαρτυρία αλλά την κάλυπτε μόνο ως δημοσιογράφος.
Η ομάδα «Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα» (RSF) κατήγγειλε τις συλλήψεις ως «σκανδαλώδεις», με τον εκπρόσωπό της στην Τουρκία Erol Onderoglu να λέει ότι «αντικατοπτρίζουν μια πολύ σοβαρή κατάσταση στην Τουρκία».
Μέχρι την Τρίτη, η αστυνομία είχε συλλάβει 1.418 άτομα για συμμετοχή σε «παράνομες διαδηλώσεις», έγραψε στο Χ ο υπουργός Εσωτερικών Αλί Ερλικαγιά, προειδοποιώντας ότι δεν θα υπάρξει «καμία παραχώρηση» για όσους «τρομοκρατούν τους δρόμους».
Τεράστια πλήθη αψηφούν την απαγόρευση διαδηλώσεων και βγαίνουν καθημερινά στους δρόμους από τη μέρα της σύλληψης του Ιμάμογλου στις 19 Μαρτίου, με την αναταραχή να εξαπλώνεται σε ολόκληρη την Τουρκία και να προκαλεί νυχτερινές συγκρούσεις με τις δυνάμεις ασφαλείας.
Μπροστά στις μεγαλύτερες διαδηλώσεις στην Τουρκία από την εξέγερση του Γκεζί το 2013 για την ανάπλαση ενός πάρκου της Κωνσταντινούπολης, ο Ερντογάν παρέμεινε προκλητικός, καταγγέλλοντας τις συγκεντρώσεις ως «τρομοκρατία των δρόμων».
«Αυτοί που σπέρνουν τον τρόμο στους δρόμους και θέλουν να βάλουν φωτιά σε αυτή τη χώρα δεν έχουν πού να πάνε. Ο δρόμος που έχουν πάρει είναι αδιέξοδος», δήλωσε ο Ερντογάν, ο οποίος κυβερνά το κράτος μέλος του ΝΑΤΟ εδώ και ένα τέταρτο του αιώνα.
Αλλά καθώς μιλούσε, χιλιάδες φοιτητές έκαναν πορεία στη συνοικία Σισλί της Κωνσταντινούπολης, ο δήμαρχος της οποίας Ρεσούλ Εμβρά Σαχάν φυλακίστηκε για την ίδια υπόθεση με τον Ιμάμογλου.
Φώναζαν «κυβέρνηση, παραιτήσου» και ανέμιζαν σημαίες και πανό, ενώ μια μεγάλη δύναμη των ΜΑΤ βρισκόταν σε απόσταση αναπνοής. Άνθρωποι σε διαμερίσματα χτύπησαν γλάστρες για να δείξουν την επιδοκιμασία τους. Πολλοί διαδηλωτές κάλυψαν τα πρόσωπά τους με μαντήλια ή μάσκες για να αποφύγουν την αναγνώρισή τους από την αστυνομία.
Ξεχωριστά, χιλιάδες άνθρωποι συγκεντρώθηκαν επίσης για έβδομη συνεχόμενη νύχτα σε μια διαμαρτυρία που οργανώθηκε από το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) του Ιμάμογλου στη συνοικία Σαραχάνε, όπου βρίσκεται το δημαρχείο της Κωνσταντινούπολης, το οποίο διοικεί ο Ιμάμογλου από το 2019.
Προετοιμαζόμενος για αυτό που θα μπορούσε να είναι μια μακρά αντιπαράθεση, ο ηγέτης του CHP Οζγκούρ Οζέλ κάλεσε για το Σάββατο μαζική συγκέντρωση στην Κωνσταντινούπολη, η οποία, όπως είπε, θα είναι το «μεγαλύτερο υπαίθριο δημοψήφισμα στην ιστορία» και θα πιέσει για πρόωρες εκλογές. «Έχουμε βαρεθεί και θέλουμε πρόωρες εκλογές», δήλωσε ο Οζέλ στους διαδηλωτές.
Με τα ΜΑΤ να χρησιμοποιούν κανόνια νερού, σπρέι πιπεριού και σφαίρες από καουτσούκ εναντίον των διαδηλωτών, το Συμβούλιο της Ευρώπης κατήγγειλε «δυσανάλογη» χρήση βίας, ενώ το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων δήλωσε ότι πρόκειται για μια «σκοτεινή στιγμή για τη δημοκρατία» στην Τουρκία.
Τα Ηνωμένα Έθνη εξέφρασαν επίσης ανησυχία για τις μαζικές συλλήψεις από την Τουρκία και για την «παράνομη καθολική απαγόρευση των διαδηλώσεων», προτρέποντας τις αρχές να διερευνήσουν κάθε παράνομη χρήση βίας.
Στην Ουάσινγκτον, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο εξέφρασε «ανησυχίες» μετά από συνάντηση με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών Χακάν Φιντάν. Αλλά ο Οζέλ δήλωσε στο πλήθος του Σαράτσανε: «Δεν μειώνεται ο αριθμός μας με τις συλλήψεις – θα υπάρξουν ακόμη περισσότεροι από εμάς». Πρόσθεσε ότι η έκταση της καταστολής ήταν τέτοια που «δεν έμεινε χώρος στις φυλακές της Κωνσταντινούπολης».
ΑΠΕ - ΜΠΕ
