Ενδιαφέρουσες πληροφορίες μας έρχονται από τις Βρυξέλλες και συγκεκριμένα από το Αυστριακό και Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων αναφορικά με την ενεργειακή εξάρτηση και κατάσταση της Ευρώπης μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Οι ειδήσεις που βγαίνουν μετά από μια εξαιρετική ανάλυση υπό την μορφή ερωτωαπαντήσεων μας διαφωτίζει για το ενεργειακό μέλλον της Ευρώπης μετά τους ρωσικούς ενεργειακούς εκβιασμούς με το φυσικό αέριο που κάποιοι εδώ στην Ελλάδα αποσιωπούν και κατ΄επέκταση αποδέχονται την εκτόξευση της τιμής τoυ πετρελαίου και του ρεύματος και άλλων αγαθών, αποκλειστική υπόθεση και απόρροια του παρατεταμένου ρωσικού εκβιασμού.

Είναι πολύ ενδιαφέρον λοιπόν να δούμε πως αντιδρά η Ευρώπη σε αυτό τον πόλεμο, ποια ήταν η ενεργειακή της εξάρτηση από τη Ρωσία και πως διαμορφώνεται το νέο σκηνικό μετά τα αναγκαστικά μέτρα αυτοπροστασίας της ευρωπαϊκής οικονομίας.

Και ο δρόμος είναι ακόμη μακρύς αφού η Ρωσία συνεχίζει να προκαλεί με διάφορους τρόπους επιδιώκοντας - με πρόσχημα την αντιπαράθεση με το ΝΑΤΟ - την διάλυση της Ευρώπης σε όλα τα επίπεδα. Ενδιαφέρον είναι επίσης να δούμε και πως αντιδρά ο Τραμπ σε όλα αυτά.

Ας αφήσουμε λοιπόν την εν λόγω ανάλυση να ρίξει άπλετο φως στην όλη ιστορία.

Πετρέλαιο και φυσικό αέριο: Ο Τραμπ θα προκαλέσει αύξηση των τιμών στην Ευρώπη;

Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ θέλει να πουλήσει μόνο αμερικανικό υγροποιημένο φυσικό αέριο στην Ευρώπη λόγω των ενδεχόμενων κυρώσεων κατά της Ρωσίας;

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ συνδέει τις νέες αμερικανικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας με την πλήρη αποχή της ΕΕ από την ενέργεια της χώρας.

Η πρόεδρος της Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ανακοινώνει τώρα ένα νέο σχέδιο μετά από τηλεφωνική συνομιλία με τον Τραμπ. Θα αυξηθεί το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας και της θέρμανσης για τους πολίτες της Ευρώπης;

Ερωτήσεις και απαντήσεις σε συντομία.

• Τι ακριβώς θέλει να κάνει η φον ντερ Λάιεν;

Η συντηρητική πολιτικός ανακοίνωσε μια πρωτοβουλία για ταχύτερη διακοπή όλων των ρωσικών προμηθειών πετρελαίου και φυσικού αερίου προς την Ευρώπη. Αιτιολογεί την απόφασή της με το ότι η πολεμική οικονομία της Ρωσίας χρηματοδοτείται κυρίως από τα έσοδα από την πώληση πετρελαίου και φυσικού αερίου. Μια ταχύτερη αποχώρηση θα αυξήσει την οικονομική πίεση στη Μόσχα και θα δυσχεράνει τη χρηματοδότηση του πολέμου κατά της Ουκρανίας.

• Γιατί εξακολουθεί να εισάγεται πετρέλαιο και φυσικό αέριο από τη Ρωσία στην Ευρώπη;

Μέχρι την έναρξη της ρωσικής επιθετικής πολεμικής ενέργειας κατά της Ουκρανίας, η ενεργειακή τροφοδοσία σε πολλά κράτη μέλη της ΕΕ εξασφαλιζόταν σε μεγάλο βαθμό με τη βοήθεια φθηνού πετρελαίου και φυσικού αερίου από τη Ρωσία. Η μετάβαση απαιτεί χρόνο, κυρίως επειδή πρέπει να αποφευχθούν υπερβολικές επιπτώσεις στις τιμές της ενέργειας για τους καταναλωτές.

Ως αποτέλεσμα του πολέμου, η ΕΕ επέβαλε εκτεταμένες απαγορεύσεις εισαγωγής ρωσικών ενεργειακών πόρων, όπως άνθρακα και πετρέλαιο, αλλά εξακολουθούν να υπάρχουν εξαιρέσεις. Ωστόσο, λόγω της εξάρτησης, δεν έχουν επιβληθεί μέχρι στιγμής κυρώσεις για το φυσικό αέριο.

• Πόσο εξαρτάται η ΕΕ από τις ρωσικές προμήθειες ενέργειας;

Το 2024, οι προμήθειες φυσικού αερίου από τη Ρωσία αντιπροσώπευαν περίπου το 19 % του συνόλου των εισαγωγών.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της στατιστικής υπηρεσίας της ΕΕ Eurostat, πέρυσι εισήχθη φυσικό και επεξεργασμένο φυσικό αέριο από τη Ρωσία αξίας 15,6 δισ. ευρώ. Συγκριτικά, από τις ΗΠΑ εισήχθη φυσικό αέριο αξίας 19,1 δισ. ευρώ. Το φυσικό αέριο από τη Ρωσία εισέρχεται στην ΕΕ κυρίως ως υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) και μέσω του αγωγού Turkstream.

Όσον αφορά το αργό πετρέλαιο, παρά τη σημαντική μείωση, 13 εκατομμύρια τόνοι εξακολουθούν να εισέρχονται στην ευρωπαϊκή αγορά από τη Ρωσία. Οι αγορές πετρελαίου πραγματοποιούνται κυρίως από την Ουγγαρία και τη Σλοβακία.

• Τι προβλέπει το μέχρι τώρα σχέδιο της ΕΕ για τη διακοπή των ρωσικών προμηθειών;

Σύμφωνα με το μέχρι τώρα σχέδιο της Επιτροπής, οι εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου θα σταματήσουν σταδιακά έως το 2028. Για το πετρέλαιο, προβλέπεται πλήρης διακοπή των εισαγωγών έως το τέλος του 2027. Η Επιτροπή έχει πάντα υποστηρίξει ότι όσο πιο γρήγορα γίνει η αποχώρηση, τόσο το καλύτερο.

Επί του παρόντος, τα κράτη μέλη και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο διαπραγματεύονται την πρόταση που υπέβαλε η Επιτροπή των Βρυξελλών τον Ιούνιο. Για να τεθούν σε ισχύ οι κανόνες, απαιτείται η έγκριση 15 από τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ, τα οποία μαζί αντιπροσωπεύουν τουλάχιστον το 65% του συνολικού πληθυσμού της ΕΕ.

• Ποιοι είναι οι νέοι στόχοι;

Αυτό δεν είναι ακόμη σαφές. Η κ. φον ντερ Λάιεν δεν έκανε καμία δήλωση σχετικά. Θα ήταν για παράδειγμα πιθανό να μετατεθούν και οι δύο ημερομηνίες εξόδου κατά ένα έτος. Θα ήταν επίσης πιθανό η Επιτροπή να θελήσει να καταργήσει τις εξαιρέσεις για τις εισαγωγές φυσικού αερίου από τη Ρωσία.

• Υψηλότερες τιμές για τους καταναλωτές;

Στην ιδανική περίπτωση, οι καταναλωτές δεν έχουν να ανησυχούν ιδιαίτερα. Ήδη στην πρώτη πρόταση, η Επιτροπή είχε διαβεβαιώσει ότι τα μέτρα θα εφαρμοστούν σταδιακά και σε συνεννόηση με τα κράτη μέλη της ΕΕ, προκειμένου να ελαχιστοποιηθούν οι πιθανές επιπτώσεις στις τιμές.

Σύμφωνα με την άποψη της βιομηχανίας φυσικού αερίου, ο στόχος της ΕΕ να τερματίσει τις εισαγωγές έως το τέλος του 2027 είναι δικαιολογημένος από άποψη ασφάλειας και μπορεί να υλοποιηθεί από τον κλάδο. «Ωστόσο, χωρίς σαφείς στρατηγικές αντικατάστασης, η Ευρώπη κινδυνεύει με αύξηση των τιμών και αστάθεια της αγοράς», προειδοποιεί ο Timm Kehler, διευθύνων σύμβουλος της ένωσης βιομηχανιών φυσικού αερίου και υδρογόνου.

• Υπάρχουν αρκετές εναλλακτικές λύσεις για το ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο;

Σύμφωνα με ανάλυση των αρχών των Βρυξελλών, οι εναπομένουσες ποσότητες φυσικού αερίου θα μπορούσαν να εξαντληθούν χωρίς κινδύνους για την ασφάλεια του εφοδιασμού. Στην παγκόσμια αγορά φυσικού αερίου υπάρχουν αρκετοί εναλλακτικοί προμηθευτές, όπως είχε αναφερθεί προηγουμένως.

• Αμερικανικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας;

Αυτό είναι εξαιρετικά αμφίβολο. Αφενός, η πρωτοβουλία της von der Leyen θα μπορούσε να σταματήσει από το Συμβούλιο των κρατών μελών. Αφετέρου, ο Τραμπ έχει ζητήσει υψηλούς δασμούς στις κινεζικές εισαγωγές και τη συμμετοχή κρατών του ΝΑΤΟ, όπως η Τουρκία, στα μέτρα κατά της Ρωσίας. Ωστόσο, η Τουρκία εξακολουθεί να εισάγει σε μεγάλη κλίμακα φθηνή ενέργεια από τη Ρωσία και μέχρι στιγμής δεν έχει δείξει ότι επιθυμεί να αλλάξει γρήγορα αυτή την κατάσταση.

• Μήπως ο Τραμπ θέλει απλώς να πουλήσει περισσότερο αμερικανικό υγροποιημένο φυσικό αέριο στην Ευρώπη;

Αυτό δεν αποκλείεται. Ωστόσο, ο Ρεπουμπλικανός έχει ένα ισχυρό επιχείρημα υπέρ του. Και η Ουκρανία επικρίνει το γεγονός ότι οι Ευρωπαίοι εξακολουθούν να πληρώνουν δισεκατομμύρια για ρωσικές προμήθειες ενέργειας, γεμίζοντας έτσι και το ρωσικό πολεμικό ταμείο.

zachfil64@gmail.com