«…κι οι πόθοι του φτερουγίσματα πουλιών κι ο αγέρας

στα διαστήματα των στοχασμών του και τα καράβια του

αραγμένα σ' άφαντο λιμάνι·

κάτω απ' την προσωπίδα ένα κενό.»

Γιώργος Σεφέρης, Ο Βασιλιάς της Ασίνης (1938-1940)

Του Νικολάου Ε. Θεοδώρου*

 Το 1991 η δημοτικότητα του αμερικανού Προέδρου Μπους (του πρεσβύτερου) βρισκόταν στο απόγειό της. Με την επιτυχημένη  πολεμική επιχείρηση κατά του ιρακινού ηγέτη Σαντάμ Χουσεΐν, ο Πρόεδρος είχε παρουσιαστεί ως εγγυητής της διεθνούς νομιμότητας, προβάλλοντας ταυτόχρονα την ηγεμονία των Η.Π.Α στη νέα παγκόσμια τάξη πραγμάτων που αναδυόταν μετά την πτώση του τείχους του Βερολίνου και τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης. Όλα έδειχναν λοιπόν ότι ο Πρόεδρος βάδιζε προς άνετη επανεκλογή το φθινόπωρο του 1992.

Τότε όμως, ο James Carville, σύμβουλος στρατηγικής της καμπάνιας του άσημου δημοκρατικού αντιπάλου του Μπους Μπιλ Κλίντον, προέβαλε ένα σοκαριστικό προεκλογικό σύνθημα: «Ιt’s the economy, stupid!», δηλαδή «Είναι η οικονομία, ηλίθιε!». Με το σύνθημα αυτό, ο επικοινωνιολόγος ήθελε να αναδείξει μια σκληρή για τον απερχόμενο Πρόεδρο πραγματικότητα: ότι, παρά τις επιτυχίες του στην εξωτερική πολιτική, είχε ξεχάσει το μέσο ψηφοφόρο και τη δύσκολη  καθημερινότητά του,  που χαρακτηριζόταν από οικονομική δυσπραγία. Τελικά, ο άπειρος Κλίντον επικράτησε θριαμβευτικά του έμπειρου αντιπάλου του στις εκλογές του Νοεμβρίου του 1992.

Ερχόμενοι στο σήμερα και στα καθ’ ημάς, ο Πρωθυπουργός, λαβωμένος από τα συνεχή σκάνδαλα και την ογκούμενη δυσαρέσκεια κατά της κυβέρνησής του, θα επιχειρήσει την αναστροφή του πολιτικού κλίματος με παροχές που θα ανακοινώσει από το βήμα της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης. Είναι όμως επαρκείς οι παροχές αυτές για να αναστρέψουν την κυβερνητική φθορά; Αρκούν άραγε λίγα  ευρώ το μήνα για την επαγγελλόμενη στήριξη της μεσαίας τάξης; Αντιμετωπίζουν μήπως τη  στεγαστική κρίση τα περιορισμένης απόδοσης μέτρα για την απόκτηση κατοικίας; Μπορεί κανείς να ζήσει αξιοπρεπώς με τον κατά τι αυξημένο κατώτατο μισθό, όταν η ακρίβεια καλπάζει;

Παρά τις προφανείς απαντήσεις, η κυβέρνηση  επιμένει -ατυχώς για αυτήν- σε  επιχειρήματα, που αποδεικνύουν την ολοένα και πιο απομακρυσμένη επαφή της με την πραγματικότητα:  Η χώρα επιτυγχάνει υπερπλεονάσματα που δείχνουν υπεραπόδοση της οικονομίας, ενώ δανείζεται εξαιρετικά φθηνά. Ταυτόχρονα έχει ανάπτυξη μεγαλύτερη από την πλειοψηφία των χωρών της ΕΕ,  ενώ το Ταμείο Ανάκαμψης χρηματοδοτεί μεγάλα έργα σε όλη την επικράτεια.

Όμως, τα ανωτέρω επιχειρήματα αναφέρονται αποκλειστικά σε μακροοικονομικούς δείκτες, αγνοώντας τα διαρκώς αυξανόμενα προβλήματα της κοινωνίας: Την απίστευτη ακρίβεια σε είδη πρώτης ανάγκης, σε υπηρεσίες πρώτης γραμμής και φυσικά στην ενοικίαση και την αγορά στέγης, που ροκανίζει κάθε αύξηση του εισοδήματος. Την αδυναμία των περισσότερων οικογενειών να παράσχουν αξιοπρεπή διαβίωση στα μέλη τους και τη συνακόλουθα αυξανόμενη υπογεννητικότητα. Τη διευρυνόμενη  ανισότητα ανάμεσα σε πλουσιότερους και φτωχότερους Έλληνες αλλά και ανάμεσα σε περιφέρειες της χώρας, καθώς τα χρήματα του Ταμείου Ανάκαμψης καταλήγουν στις τσέπες λίγων ευνοούμενων του πρωθυπουργικού περιβάλλοντος με εντελώς αδιαφανή κριτήρια. Τα αχρείαστα υπερπλεονάσματα που στεγνώνουν τους μικρομεσαίους για να καταλήξουν σε παροχές αποκλειστικά εκλογικής στόχευσης. Και φυσικά, το αναμφισβήτητο γεγονός ότι, έξι και πλέον χρόνια μετά την ανάληψη της εξουσίας από τη σημερινή κυβέρνηση, η Ελλάδα βρίσκεται στον πάτο της Ε.Ε σε όρους αγοραστικής δύναμης.  Συνοψίζοντας, η ασκούμενη οικονομική πολιτική ευνοεί τους λίγους και βλάπτει τους πολλούς,  που δεν επωφελούνται από την όποια ανάπτυξη.

Αυτό λοιπόν που χρειάζεται σήμερα η πατρίδα μας είναι μια νέα, μακρόπνοη οικονομική πολιτική που θα περιλαμβάνει:

- αύξηση του αφορολογήτου ορίου τουλάχιστον στις € 40.000 για οικογένειες με παιδιά

-κατάργηση του ΕΝΦΙΑ για την πρώτη κατοικία του μέσου Έλληνα

- στοχευμένη επιστροφή ΦΠΑ για είδη πρώτη ανάγκης και του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης για καύσιμα στους πιο ευάλωτους συμπολίτες μας

- πλήρη απαλλαγή από φόρο εισοδήματος και ΕΝΦΙΑ  και τουλάχιστον για δέκα χρόνια όσων συμπολιτών μας εγκατασταθούν μόνιμα σε μικρούς Δήμους και κοινότητες σε όλη την περιφέρεια

- απαλλαγή των επαγγελματιών με τζίρο έως € 25.000 από το ΦΠΑ, κατά τις ευρωπαϊκές επιταγές

-επιδότηση επιτοκίου δανεισμού σε νέους για απόκτηση πρώτης κατοικίας χωρίς εισοδηματικό όριο και περιοριστικές προδιαγραφές στα ακίνητα

Ταυτόχρονα όμως, η πολιτεία πρέπει να προχωρήσει σε άμεσες, ριζοσπαστικές παρεμβάσεις στο επίπεδο του κράτους και των θεσμών: μείωση των βουλευτών σε 200, όριο στις 2 θητείες για όλους τους αιρετούς αξιωματούχους, διορισμό επικεφαλής νομικών προσώπων και οργανισμών για μια θητεία και μόνο μέσω ΑΣΕΠ, δραστική απλοποίηση και πλήρη κωδικοποίηση της νομοθεσίας, κατάργηση των κομματικών γενικών γραμματέων,  νέο εκλογικό νόμο με μεικτό σύστημα και μονοεδρικές περιφέρειες, αυστηρά μέτρα για πλήρη διαφάνεια στο δημόσιο χρήμα, μείωση των αιρετών περιφερειών και εκλογική μεταρρύθμιση στην αυτοδιοίκηση, περιορισμό της ψηφιακής και υλικής γραφειοκρατίας, δραστική επιτάχυνση της εκδίκασης των υποθέσεων στη δικαιοσύνη, καθολική εφαρμογή της απαγόρευσης συγκέντρωσης στο χώρο των ΜΜΕ, κατάργηση της κρατικής χρηματοδότησης των πολιτικών κομμάτων.

Αν θέλουμε λοιπόν να γλιτώσουμε από την οριστική μετατροπή της Ελλάδας σε χώρα-Κατσαπλιαδιστάν αποδεκτών παροχών πρέπει να κινηθούμε τολμηρά και γρήγορα. Θεσμοί, κράτος, οικονομία και κοινωνία χρειάζονται επειγόντως εναρμόνιση σε ένα νέο, αισιόδοξο εθνικό όραμα. «Θάρρος χρειάζεται η ζωή κι όλα καλυτερεύουν» , που έλεγαν και οι αρχαίοι μας πρόγονοι.

*Ο Νίκος Θεοδώρου είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω και Διδάκτωρ Δημοσίου και Ευρωπαϊκού Δικαίου της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ludwig-Maximilians του Μονάχου. Ιστοσελίδα: www.ntheodorou.gr