Μέσα από την ιστορία, οι ήρωες και οι αναγνώστες μαθαίνουν να παρατηρούν, να μοιράζονται και να αξιοποιούν τον χρόνο με ουσία. Οπως σημειώνει η συγγραφέας: «Ο χρόνος δεν είναι κάτι που απλώς «τρέχει» δίπλα μας, αλλά ένα δώρο που μπορούμε να αξιοποιούμε με φροντίδα - να τον γεμίζουμε με ουσία, παιχνίδι, δημιουργία και με στιγμές που αξίζουν».

Συνέντευξη στην Κωνσταντίνα Δρακουλάκου

Η κεντρική ιδέα του βιβλίου είναι η παύση του χρόνου λίγο πριν από τα Χριστούγεννα. Τι θέλετε να μάθουν τα παιδιά για την αξία του χρόνου και το πώς τον χρησιμοποιούμε;

Μέσα από την παύση του χρόνου, θέλω τα παιδιά να συνειδητοποιήσουν πόσο πολύτιμη είναι κάθε στιγμή. Οταν ο χρόνος σταματά, οι ήρωες της ιστορίας αναγκάζονται να παρατηρήσουν όσα συνήθως προσπερνούν βιαστικά: την αγάπη των ανθρώπων γύρω τους, τις μικρές πράξεις καλοσύνης, αλλά και τις επιλογές που κάνουν καθημερινά. Θα ήθελα τα παιδιά να καταλάβουν ότι ο χρόνος δεν είναι κάτι που απλώς «τρέχει» δίπλα μας, αλλά ένα δώρο που μπορούμε να αξιοποιούμε με φροντίδα – να τον γεμίζουμε με ουσία, παιχνίδι, δημιουργία και με στιγμές που αξίζουν.

Ο Ρούπερτ Τίκερμπι, ο ωρολογοποιός, κάνει μια ευχή που φέρνει τα πάνω-κάτω στην πόλη Χρόνοβιλ, αναδεικνύοντας το θέμα «Πρόσεχε τι εύχεσαι». Πώς συνδέεται αυτή η «παραλίγο καταστροφική» ευχή με την αίσθηση του ανεξέλεγκτου που βιώνουν συχνά τα παιδιά απέναντι στα συναισθήματα ή τις επιθυμίες τους;

Η ευχή του Ρούπερτ Τίκερμπι ίσως λειτουργήσει σαν ένας καθρέφτης για τα παιδιά. Όπως εκείνος παρασύρεται από μια στιγμή έντονης επιθυμίας και εύχεται κάτι που τελικά ξεφεύγει από τον έλεγχό του, έτσι και τα παιδιά συχνά νιώθουν πως τα συναισθήματα ή οι επιθυμίες τους τα κατακλύζουν. Η «παραλίγο καταστροφική» ευχή δείχνει ότι δεν είναι κακό να θέλουμε πράγματα με πάθος, αρκεί να μάθουμε να τα κατανοούμε και να τα διαχειριζόμαστε. Στην ιστορία μας εδώ, ο Ρούπερτ αναγκάζεται να αντιμετωπίσει τις συνέπειες της παρόρμησής του, να αναλάβει την ευθύνη και τελικά να επανορθώσει. Αυτό ακριβώς θέλω να νιώσουν και τα παιδιά, ότι, ακόμα κι όταν κάτι ξεφύγει, δεν σημαίνει πως έχει χαθεί ο έλεγχος· αντίθετα, μπορούν να ξαναβρούν την ισορροπία τους με μια βαθιά ανάσα, μια καλύτερη κατανόηση του εαυτού τους και λίγη βοήθεια από όσους τα αγαπούν. 

Πώς επηρεάζουν οι εικόνες την ιστορία που γράψατε; Υπήρξαν στιγμές που μια εικονογράφηση σας έκανε να δείτε διαφορετικά μια σκηνή ή έναν χαρακτήρα ή ακόμα να αλλάξετε τη ροή της ιστορίας;

Η εικονογράφηση της Αιμιλίας Κονταίου δεν ήρθε απλώς να «ντύσει» το κείμενο, αλλά να το φωτίσει με εικόνες και χρώματα. Υπήρξαν μάλιστα στιγμές που μια εικόνα μού αποκάλυψε μια διαφορετική διάσταση ενός χαρακτήρα ή μιας σκηνής. Για παράδειγμα, ένα βλέμμα ενός ήρωα ή ο τρόπος που η εικονογράφος απέδωσε την «παγωμένη» Χρόνοβιλ όταν ο χρόνος σταματά, με έκανε να δώσω μεγαλύτερο βάρος στη συναισθηματική πλευρά της στιγμής. Οι εικόνες είναι μια δεύτερη αφήγηση, που όχι μόνο συνοδεύει, αλλά συμπληρώνει το κείμενο. Νιώθω πολύ τυχερή για αυτή τη δημιουργική αλληλεπίδραση.  

Αν το βιβλίο είχε δεύτερο μέρος, τι θα θέλατε να ζήσει ο Ρούπερτ;

Θα ήθελα ο Ρούπερτ να ζήσει μια περιπέτεια που δεν θα αφορά τη διακοπή του χρόνου αλλά την κατεύθυνσή του. Ισως να βρεθεί μπροστά σε ένα ρολόι που δείχνει… το μέλλον και να χρειαστεί να ανακαλύψει πώς οι μικρές επιλογές της καθημερινότητας επηρεάζουν τον χρόνο γύρω του. Θα ήθελα να τον δω να ταξιδεύει στην πόλη Χρόνοβιλ έχοντας μια νέα αποστολή, να καταλάβει πώς ο χρόνος του μέλλοντος «χτίζεται» από τις μικρές πράξεις του σήμερα. Ίσως να συναντήσει ανθρώπους που του δείχνουν ότι κάθε επιλογή αφήνει ένα μικρό αποτύπωμα στο αύριο. Θα ήθελα ο Ρούπερτ να συνειδητοποιήσει ότι το μέλλον δεν έρχεται ποτέ έτοιμο· το δημιουργούμε βήμα βήμα, μέσα από τις καθημερινές στάσεις και αποφάσεις μας.

Ετσι, το δεύτερο μέρος θα εστίαζε όχι στον χρόνο ως μηχανισμό, αλλά στον χρόνο ως συνέπεια – πώς οι πράξεις μας, ακόμα και οι πιο απλές, έχουν τη δύναμη να διαμορφώσουν έναν πιο φωτεινό ή έναν ακόμα πιο «μπερδεμένο» κόσμο.

Ως καθηγήτρια Αγγλικών και επιμελήτρια εκπαιδευτικών βιβλίων, δίνετε μεγάλη έμφαση στην αξία της γνώσης και της δομημένης μάθησης. Πώς διατηρείτε την ισορροπία ώστε τα έργα σας, να είναι εκπαιδευτικά ακριβή, χωρίς όμως να χάνουν τη μαγεία της περιπέτειας που γοητεύει τα παιδιά;

Για μένα, η ισορροπία ανάμεσα στην ακρίβεια και τη μαγεία της ιστορίας είναι θέμα προσέγγισης και προτεραιοτήτων. Όταν γράφω, φροντίζω να υπάρχει σωστή βάση είτε πρόκειται για γλωσσική ορθότητα είτε για τις πληροφορίες που θέλω να περάσουν στα παιδιά. Ταυτόχρονα, όμως, αφήνω άπλετο χώρο για τη φαντασία. Ουσιαστικά, η γνώση ποτέ δεν στέκεται εμπόδιο στην περιπέτεια. Γίνεται η γέφυρα που οδηγεί το παιδί μέσα στον κόσμο της ιστορίας με ασφάλεια και χαρά. Οταν τα παιδιά νιώθουν ότι η ιστορία είναι ζωντανή και συναρπαστική, απορροφούν τη γνώση σχεδόν χωρίς να το καταλαβαίνουν. Αυτή η λεπτή ισορροπία είναι που κάνει κάθε βιβλίο ταυτόχρονα εκπαιδευτικό και μαγικό.

Πώς γεννήθηκε η σκέψη για θεατρική διασκευή και τι διαφορετικό λαμβάνει το παιδί από την παράσταση σε σχέση με το βιβλίο;

Η αλήθεια είναι ότι αυτό το βιβλίο «ζωντανεύει» μόνο του. Μπορείς να φανταστείς τη μικρή πόλη, τους κατοίκους, τα ρολόγια που σταματούν, τον κόσμο να τρέχει πανικόβλητο και μετά τη χαρά, την προσφορά, την αγάπη και φυσικά τον Άγιο Βασίλη και τον Φάλντορ να εμφανίζονται από το πουθενά! Η μεταφορά στη θεατρική σκηνή έγινε σχεδόν αυτονόητη, γιατί η πλατεία της Χρόνοβιλ μπορεί να στηθεί παντού. Και πού ξέρεις; Μπορεί να παγώσει κι εκεί ο χρόνος για λίγο!

Στο θέατρο τα παιδιά βλέπουν τους χαρακτήρες να κινούνται, να μιλούν και να εκφράζουν τα συναισθήματα μπροστά τους· και όλες αυτές οι ζωντανές αντιδράσεις κάνουν την ιστορία πιο άμεση και έντονη. Αυτό που αλλάζει για το παιδί είναι η αίσθηση της συμμετοχής· δεν περιορίζεται μόνο στην ανάγνωση ή τη φαντασία, αλλά γίνεται μέρος ενός κόσμου που «αναπνέει» μπροστά του. Στην παράσταση μπορεί να γελάσει, να αγχωθεί, να αναρωτηθεί μαζί με τους ήρωες και να βιώσει τα γεγονότα συλλογικά με άλλα παιδιά, κάτι που ενισχύει την εμπειρία και κάνει την ιστορία ακόμα πιο ζωντανή και αξέχαστη.

Τα ταξίδια είναι μια σταθερή αναφορά στη ζωή και τη δουλειά σας. Αν σας ζητούσε ο Άγιος Βασίλης να βάλετε στη σακούλα του ένα «δώρο» που προέρχεται από τη συναισθηματική σας φαρέτρα -και όχι τη συγγραφική- για να το μοιράσει στα παιδιά όλου του κόσμου, ποιο θα ήταν αυτό το δώρο και γιατί;

Με βεβαιότητα θα επέλεγα την περιέργεια και τη χαρά της ανακάλυψης. Είναι ένα δώρο που δεν εξαντλείται, που ανοίγει την πόρτα στη μάθηση, τη φαντασία, στις σχέσεις και τις εμπειρίες της ζωής. Με αυτό τα παιδιά μπορούν να εξερευνήσουν τον κόσμο γύρω τους, να ρωτούν, να αναρωτιούνται, να δοκιμάζουν και να βρίσκουν μικρές ή μεγάλες χαρές καθημερινά. Πιστεύω ότι η περιέργεια είναι η σπίθα που κρατά ζωντανή τη φαντασία και την αγάπη για μάθηση – γι’ αυτό θα ήθελα να ταξιδέψει σε όλα τα παιδιά του κόσμου.

 ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ

Κάθε χρόνο, την πρώτη μέρα του Δεκέμβρη, στη μικρή πόλη Χρόνοβιλ, το χριστουγεννιάτικο δέντρο γέμιζε με στολίδια και η πλατεία με χαρούμενες φωνές. Μόλις άναψαν τα λαμπιόνια, ακούστηκε ξαφνικά ένα δυνατό… κράαακ! Η μουσική σταμάτησε και ο κόσμος έμεινε ακίνητος, προσπαθώντας να καταλάβει από πού ήρθε αυτός ο δυνατός κρότος. Ο Ρούπερτ Τίκερμπι κοίταξε το ρολόι του πύργου. Οι δείκτες είχαν κοκαλώσει… Το πιο σπουδαίο ρολόι όλου του κόσμου είχε χαλάσει παγώνοντας τον χρόνο. Από την επόμενη μέρα η πόλη ζούσε σε ένα χάος. Κανείς δεν ήξερε τι ώρα και τι μέρα ήταν, χωρίς ρολόγια! Ακόμα και πότε θα έφταναν τα Χριστούγεννα…

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

Η Τζένη Κουτσοδημητροπούλου γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Μελβούρνη Αυστραλίας. Στην εφηβεία μετακόμισε στην Ελλάδα. Σήμερα ζει στην Αθήνα με τον σύζυγό της και τα δύο τους παιδιά. Είναι καθηγήτρια Αγγλικών και παράλληλα ασχολείται με την επιμέλεια υπό έκδοση αγγλικών εκπαιδευτικών βιβλίων. Χάρη σε μετεκπαίδευσή της, ασχολείται και με τη διδασκαλία στο διαδίκτυο, σε μαθητές από όλο τον κόσμο. Καθημερινά ταξιδεύει από ήπειρο σε ήπειρο, γνωρίζοντας διαφορετικούς πολιτισμούς, όμορφες πόλεις και χωριά και υπέροχους ανθρώπους, ακούγοντας τις δικές τους ιστορίες. Διατηρεί τη δική της στήλη «Στάση… δημοτικό!» στο ένθετο της ηλεκτρονικής εφημερίδας Η Φωνή της Κω - Kosvoice.gr όπου και παρουσιάζει παιδικά βιβλία. Από τις εκδόσεις «Διόπτρα» κυκλοφορούν επίσης η σειρά βιβλίων «Σε καταλαβαίνω», και είναι υπεύθυνη στη σειρά «Οι Κατάσκοποι της Γεωγραφίας». 

Στο eleftheriaonline τρέχει διαγωνισμός. Μπείτε στην κλήρωση και κερδίστε το βιβλίο «Ο Ρούπερτ Τίκερμπι και το ρολόι των Χριστουγέννων», των εκδόσεων «Διόπτρα».