Οντας στο παρελθόν συνεργάτης στο τμήμα Συγχωνεύσεων-Εξαγορών της Deutsche Bank, επέστρεψε στην πατρίδα του και μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα κατάφερε να στήσει -από το μηδέν- ένα πλήρως λειτουργικό επιχειρησιακό κέντρο της Φινλανδικής εταιρείας ICEYE στην Αθήνα, ως επικεφαλής της εταιρείας σε τοπικό επίπεδο.

Η ICEYE, με τεχνολογίες «Made in Greece», ανέπτυξε στο εργαστήριο του Νέου Ψυχικού δύο μικροδορυφόρους SAR, οι οποίοι είναι προγραμματισμένοι να εκτοξευθούν μέχρι το τέλος του έτους μέσω της SpaceX.

Μιλώντας στην “Ε” ο ίδιος αναφέρθηκε στην πορεία του από την Καλαμάτα στη διαστημική βιομηχανία, ξεκαθαρίζοντας πως στόχος δεν είναι απλώς η κατασκευή δορυφόρων, αλλά η δημιουργία ενός ελληνικού κόμβου με παραγωγή, τεχνογνωσία και συνέργειες, μέσα από ένα εγχώριο οικοσύστημα που μπορεί να εξασφαλίσει στην Ελλάδα το δικό της “μάτι” στο διάστημα.

Συνέντευξη στον Τάσο Ανδρικόπουλο

Μετά από 15 έτη στα χρηματοοικονομικά στο Λονδίνο και τη Γερμανία αποφασίσατε να επιλέξετε έναν εντελώς διαφορετικό δρόμο. Πώς προέκυψε αυτή η απόφαση;

Προσωπικά δεν άνηκα στο χώρο του διαστήματος και της τεχνολογίας, εστιάζοντας για αρκετά χρόνια στο εξωτερικό στον τραπεζικό κλάδο. Ουσιαστικά έκανα επενδυτική τραπεζική στην Deutsche Bank, ωστόσο είχε αρχίσει να με ενδιαφέρει η προοπτική της επιστροφής στην Ελλάδα. Μέσα έτσι από την ICEYE, αυτό που μου κίνησε περισσότερο το ενδιαφέρον ήταν το γεγονός πως η τεχνολογία αυτή τη στιγμή βρίσκεται στην αιχμή του δόρατος, και ειδικότερα η διαστημική τεχνολογία και οι εφαρμογές που προκύπτουν. Ακόμα, μέσω αυτής έχεις έναν πιο ολοκληρωμένο σκοπό, μέσα από μια εταιρεία που φτιάχνει δορυφόρους που δίνουν δεδομένα, τα οποία στο τέλος της μέρας προσπαθούν να κάνουν τον κόσμο καλύτερο, κάτι που είναι σημαντικό στην απόφαση να κάνει κάποιος στροφή από το ένα επάγγελμα στο άλλο. Θεώρησα έτσι πως είναι μια πολύ καλή ευκαιρία να γυρίσω στη χώρα μου, καθώς συν της άλλης η δραστηριότητα μου αυτή θα έχει ένα πιο απτό αποτέλεσμα, το οποίο θα βοηθήσει την Ελλάδα να αποκτήσει κάποιες τεχνολογικές δυνατότητες, τις οποίες δεν είχε πιο πριν. 

Είχατε όμως ήδη την υποδομή ώστε να κάνετε αυτή την επαγγελματική στροφή;

Ως τραπεζίτης, οι εταιρείες που κοιτούσα ήταν κυρίως τεχνολογίας και τηλεπικοινωνιών, ωστόσο δεν είμαι μηχανικός. Παρακολουθώντας τες διαπίστωσα πως η τεχνολογία είναι το μέλλον, εκεί είναι που θα γίνουν επενδύσεις, ενώ στο τέλος της μέρας αν χρησιμοποιηθούν οι τεχνολογίες σωστά, οι εταιρείες αυτές θα έχουν μια πραγματικά θετική συμβολή στον κόσμο. 

Πώς ήταν η μετάβαση από την Καλαμάτα στο εξωτερικό για σπουδές και καριέρα; Ποιες ήταν οι μεγαλύτερες προκλήσεις;

Αρχικά πήγα στην Αθήνα για σπουδές. Η αλήθεια είναι πως είναι δύσκολο να ξεκινήσεις καινούργια καριέρα και ζωή στο εξωτερικό, μιας και αντιμετωπίζεις δυσκολίες οι οποίες δεν ισχύουν για τους ντόπιους. Όταν μιλάμε δε για το Λονδίνο, είναι θα έλεγα μια αρένα όπου συναγωνίζεσαι με τα καλύτερα μυαλά απ’ όλο τον κόσμο. Σε κάθε περίπτωση πάντα με τραβούσε η ιδέα του εξωτερικού, πάντα πίστευα ότι είναι κάτι που πρέπει να βάλω απαραίτητα στο βιογραφικό μου, καθώς δεν αναπτύσσεσαι μόνο επαγγελματικά αλλά και ως άνθρωπος. Αυτές οι δυσκολίες σε κάνουν πιο ολοκληρωμένο, γι’ αυτό το συνιστώ σε όλους να δοκιμάσουν το εγχείρημα αυτό. 

Ποιες εμπειρίες από τη διαμονή και την εργασία σας στο εξωτερικό θεωρείτε καθοριστικές για την επαγγελματική σας εξέλιξη;

Καταρχάς σπούδασα και στο Λονδίνο, οπότε η συναναστροφή με λαμπρά μυαλά και το γεγονός πως δούλευα με εταιρείες απ’ όλο τον κόσμο ήταν μια συνεχής πρόκληση. Δεν υπήρξε κάποιο συγκεκριμένο περιστατικό αλλά πραγματικά για να επιβιώσεις έπρεπε κάθε μέρα να γίνεσαι καλύτερος. Είτε συναγωνίζεσαι στην ακαδημαϊκή αρένα είτε στην επαγγελματική, η διαδικασία αυτή είναι μια εμπειρία από μόνη της, δεδομένου πως κάθε φορά πρέπει να είσαι στο μάξιμουμ για να μπορέσεις να επιβιώσεις σε ένα πολύ ανταγωνιστικό περιβάλλον.

Την απόφαση να επιστρέψετε στην Ελλάδα και να ασχοληθείτε με την ICEYE την επεξεργαζόσασταν χρόνια;

Ηταν κάτι πρόσφατο. Δεν έχω ούτε ένα χρόνο που επέστρεψα στην Ελλάδα, ενώ η ιδέα αυτή μου μπήκε λίγο πριν. Στα χρόνια της παρουσίας μου έτσι στο εξωτερικό ήταν κάτι που δεν το είχα σκεφτεί ουσιαστικά. Βλέποντας φίλους μου να επιστρέφουν και ότι προέκυπταν κάποιες καλές επαγγελματικές ευκαιρίες, τότε άρχισα να το σκέφτομαι.

Ποιον ρόλο διαδραματίζει η ICEYE στο παγκόσμιο δίκτυο; 

Αυτή τη στιγμή η ICEYE στον κλάδο της, δηλαδή στην παρατήρηση της γης, είναι ο παγκόσμιος ηγέτης. Μέσω αυτής παράγονται μικροδορυφόροι όπου έχουν πάνω τους ραντάρ, κάτι που σημαίνει πως μπορούμε να παρακολουθούμε την γη με πολύ υψηλή ακρίβεια έως και 25 εκατ. ανάλυσης μέρα - νύχτα και μέσα από όλα τα καιρικά φαινόμενα. Μέχρι στιγμής έχουν εκτοξευτεί 54 δορυφόροι από το 2018, ενώ σε ένα ευρύτερο πλαίσιο πρόκειται για μια εταιρεία με μεγάλη δυναμική, έχοντας σηκώσει πάνω από μισό δις. κεφάλαια από επενδυτές. Παράλληλα, έχει σχεδόν 1000 εργαζομένους και γραφεία σε 10 χώρες, ενώ οι πελάτες είναι κυρίως Κυβερνήσεις απ’ όλο τον κόσμο. Αυτή τη στιγμή έτσι οδηγεί τις εξελίξεις στη διαστημική τεχνολογία σε παγκόσμιο επίπεδο. Καταλαβαίνουμε λοιπόν πως η έλευση αυτής της εταιρείας στην Ελλάδα μπορεί να συμβάλει στην περαιτέρω ανάπτυξη του εγχώριου, διαστημικού οικοσυστήματος, διότι η ICEYE Greece δεν ήρθε μόνο για να ανοίξει ένα αντιπροσωπευτικό γραφείο. Είμαστε στην Ελλάδα με κανονική παραγωγή, προκύπτοντας υποσυστήματα για τον παγκόσμιο στόλο και όχι μόνο για τους δύο μικροδορυφόρους που φτιάξαμε για τη χώρα μας. Μάλιστα, πλέον σχεδιάζουμε την ολοκληρωμένη παραγωγή δορυφόρων μέσω της ICEYE Greece. Θα πρέπει να σημειωθεί ακόμα πως όλα τα άτομα της εταιρείας μας είναι Ελληνες, εκ των οποίων άνθρωποι που έχουν γυρίσει από το εξωτερικό όπως εγώ, οπότε νομίζω πως αυτή η δυναμική που έχει η εταιρεία σε παγκόσμιο επίπεδο, θα εξαπλωθεί και στην ελληνική αγορά. 

Η ελληνική γραφειοκρατία δυσκόλεψε της δημιουργία του παραρτήματος;

Μέχρι στιγμής ο κύριος φορέας με τον οποίο συνεργαζόμαστε είναι το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, έχοντας μια άρτια επαφή. Παρόλο που έλειπα πολλά χρόνια, γνώριζα και γνωρίζω πως η γραφειοκρατία είναι ένα πρόβλημα, ωστόσο παραδόξως δεν έχουμε αντιμετωπίσει σοβαρά θέματα στο σκέλος αυτό. Δεν έχουμε έρθει με θέληση να γκρινιάξουμε στο πρώτο εμπόδιο. Εχουμε γνώση της αγοράς στην οποία είμαστε, και θεωρώ πως επειδή έχουμε μια συνεργατική προσέγγιση, βρίσκουμε ανταπόκριση και από την άλλη πλευρά, κάτι που ελπίζω να διατηρηθεί. 

Η ICEYE ήταν αυτή που σας “χτύπησε” την πόρτα της συνεργασίας ή συνέβη το αντίθετο;

Θα έλεγα πως ήταν προξενιό. Ενας πολύ καλός μου φίλος ήξερε την εταιρεία όπως και ότι έψαχνε έναν άνθρωπο για να τρέξει το σκέλος της Ελλάδας, και έτσι η ήρθε η εταιρεία κοντά σε εμένα και εγώ κοντά σε εκείνη.

Η ICEYE Hellas είναι η πρώτη εταιρεία στην Ελλάδα που ασχολείται συστηματικά με δορυφόρους;

Ισχύει. Υπάρχουν εταιρείες στον ευρύτερο χώρο του διαστήματος που είτε κάνουν υπεργολαβίες μεγαλύτερων έργων, είτε ασχολούνται μόνο με το κομμάτι της ανάλυσης των δεδομένων που παράγονται από τους δορυφόρους. Ωστόσο, είναι η πρώτη φορά που έρχεται μια εταιρεία με ολοκληρωμένη λύση, με κατασκευή, εκτόξευση και μετά συλλογή και επεξεργασία δεδομένων από τους δορυφόρους.

Πώς μπορεί η τεχνολογία των δορυφόρων SAR (Synthetic Aperture Radar) να συμβάλει στην καθημερινή ζωή;

Εδώ θα πρέπει να τονιστούν δύο πράγματα. Πρώτα η τεχνολογία SAR από μόνη της, η οποία δίνει τη δυνατότητα για αδιάλειπτη συλλογή δεδομένων, τη στιγμή που ένας τυπικός δορυφόρος που έχει οπτικούς σένσορες για παράδειγμα δεν μπορεί να δει τη γη τη νύχτα ή όταν έχει συννεφιά. Ακόμα, σε συνδυασμό με το ότι έχουμε ένα σμήνος δορυφόρων, έχουμε κατ’ επέκταση μεγαλύτερη κάλυψη των σημείων ενδιαφέροντος. Σε περίπτωση λοιπόν πλημμυρών ή πυρκαγιών, μπορούμε στην πρώτη περίπτωση να δώσουμε προειδοποίηση, συνδυάζοντας μετεωρολογικά δεδομένα, ενώ ξέροντας την μορφολογία του εδάφους, μπορούμε να δώσουμε πρώιμη πρόβλεψη και να κατευθύνουμε τις αρχές προς μια πιο συγκεκριμένη κατεύθυνση για να μην χάνεται χρόνος και ενέργεια. Στη δεύτερη, μπορούμε να βοηθήσουμε στον εντοπισμό κατεστραμμένων κτηρίων ή μη, ώστε και εδώ να υπάρχει σωστή κατεύθυνση. Φυσικά η SAR συνδέεται με την άμυνα και την ασφάλεια. Η Ελλάδα άλλωστε βρίσκεται σε μια “ανήσυχη” περιοχή, οπότε το να μπορεί η χώρα μας να έχει το δικό της μάτι στο διάστημα και να μπορεί να κοιτάζει συνεχώς τις περιοχές ενδιαφέροντος της, ειδικά όταν έχει τόσο μεγάλα θαλάσσια σύνορα, αυτό από μόνο του είναι ένα πλεονέκτημα. 

Πόσοι πόροι απαιτούνται για τη δημιουργία ενός τέτοιου δορυφόρου και πως εξασφαλίζονται οι χρηματοδοτήσεις;

Μια χώρα μπορεί να έχει ολοκληρωμένη και κυρίαρχη παρουσία στο διάστημα με τους δικούς της δορυφόρους με κάποιες δεκάδες εκατομμύρια ευρώ. Το κόστος έχει μειωθεί τρομακτικά, αν σκεφτεί κανείς πως χρειαζόταν μισό δις… Για παράδειγμα, στο εθνικό πρόγραμμα μικροδορυφόρων που συμμετέχουμε, έχοντας φτιάξει δύο μικροδορυφόρους για το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, οι πόροι προέρχονται από το Ταμείο Ανάκαμψης. Σε άλλες χώρες πάντως της Ευρώπης όπου η εταιρεία έχει παρουσία, κάποιο υπουργείο Αμυνας μπορεί να θεωρήσει ότι αυτή η λύση καλύπτει τις επιχειρησιακές του ανάγκες, προκύπτοντας το συμβόλαιο πιο άμεσα από κρατικό προϋπολογισμό.    

Δύο ελληνικοί μικροδορυφόροι, κατασκευασμένοι στην Αθήνα από την ICEYE Hellas ετοιμάζονται να εκτοξευθούν μέχρι το τέλος του 2025 από τη SpaceX. Πόσο πιθανό είναι να γίνουν εκτοξεύσεις από την Ελλάδα;

Η SpaceX χρησιμοποιεί δύο βάσεις, στη Φλόριντα και στην Καλιφόρνια. Σε ότι έχει να κάνει με την Ευρώπη, θεωρώ πως έχει μείνει πίσω στο σκέλος των εκτοξεύσεων. Γνωρίζω πως υπάρχουν στη Γερμανία δύο εταιρείες που έχουν κάνει πολλά βήματα έτσι ώστε να προσφέρουν και αυτές εκτόξευση. Γενικότερα τίποτα δεν είναι απίθανο με την ICEYE, δεδομένου πως ο πρώτος δορυφόρος της εταιρείας μας φτιάχτηκε σε ένα δωμάτιο 3x3, ωστόσο το να αποκτήσει η Ελλάδα δυνατότητες εκτόξευσης είναι φαντάζομαι ένα μεσομακροπρόθεσμο πλάνο, το οποίο θα εξαρτηθεί από τους πόρους που θα διατεθούν για σχετικά προγράμματα.

H εταιρεία έχει αρχίσει να συνεργάζεται και με ομάδες ελληνικών πανεπιστημίων;

Με το συμβόλαιο που υπογράψαμε πέρυσι στη ΔΕΘ, ξεκίνησε η συνεργασία μας με το Εθνικό - Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (Τμήμα Αεροδιαστημικής), νιώθοντας χαρούμενοι για τη δουλειά που γίνεται. Τα παιδιά δουλεύουν σε ένα θέμα το οποίο είναι πολύ ενδιαφέρον, προσπαθώντας να δουν πώς μπορούμε να μικρύνουμε τον όγκο των δεδομένων των εικόνων, έτσι ώστε να κατεβαίνουν πιο γρήγορα. Οι φοιτητές έτσι κάνουν ουσιαστική έρευνα η οποία εφαρμόζεται. Στο πλαίσιο αυτό, στα σχέδια μας είναι οι επαφές και με άλλα Πανεπιστήμια της χώρας, κοιτώντας το Αριστοτέλειο της Θεσσαλονίκης, το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, καθώς και αυτό της Πάτρας.

Η ΑΙ έχει θέση στον κόσμο των δορυφόρων;

Είναι πολύ σημαντική, με την κύρια εφαρμογή της να έχει να κάνει με την αναγνώριση των στοιχείων από μια δορυφορική εικόνα. Μέσω αυτής έτσι μειώνεται ο χρόνος, φέρνοντας πιο γρήγορα αποτελέσματα ως προς το διάβασμά τους. 

Ενας δορυφόρος τέτοιου τύπου έχει ημερομηνία λήξης;

Γενικότερα όλοι οι δορυφόροι έχουν ημερομηνία λήξης, ακόμα και οι πολύ μεγάλής αξίας 1 δις. Στην δική μας περίπτωση έχουμε δορυφόρο όπου έχουν περάσει 8 χρόνια και είναι ακόμα στον αέρα, ενώ σε ένα ευρύτερο πλαίσιο έχουν διάρκεια ζωής 3-5 χρόνια.

Ποια είναι τα σχέδιά σας για την περαιτέρω ανάπτυξη της ICEYE Hellas; 

Στόχος μας είναι να μπορέσουμε να κάνουμε στην Ελλάδα ολοκληρωμένη παραγωγή δορυφόρων, ώστε η χώρα μας να γίνει ένα κέντρο παραγωγής για τον παγκόσμιο στόλο της εταιρείας. Επίσης, μια ακόμα επιθυμία είναι να έρθει στην Ελλάδα η κύρια έρευνα και ανάπτυξη (Research and Development) έτσι ώστε οι νέες τεχνολογίες που θα παράγουμε -καθώς η ICEYE δεν θα μείνει μόνο στη SAR- να έχουν βάση στη χώρα μας. 

Με τη διαφαινόμενη αύξηση του όγκου της δουλειάς της εταιρείας, είναι πιθανό η παρουσία της να “ανοίξει” και εκτός Αθηνών;

Αυτή τη στιγμή το μέλημα μας είναι να γεμίσουμε τα γραφεία της Αθήνας. Επειτα, θα είναι ένα καλό πρόβλημα -αν προκύψει, το πού αλλού θα αναπτυχθούμε μελλοντικά. Πάντως, δεν αποκλείεται η ανάπτυξη της ICEYE να είναι και εκτός Αθηνών.

Θα μπορούσε μελλοντικά να μπει η Καλαμάτα στο «κάδρο»;

Γιατί όχι… Και λόγω καταγωγής, αν φτάσουμε σε αυτό το σημείο η Καλαμάτα θα μπορούσε να αποτελέσει μια καλή υποψηφιότητα. 

Τί προοπτικές καριέρας ανοίγονται για Έλληνες μηχανικούς και επιστήμονες μέσα από τη συνεργασία με την ICEYE; 

Εχουμε ένα ευρύ φάσμα ειδικοτήτων, από μηχανολόγους-ηλεκτρολόγους-αεροναυπηγούς που ασχολούνται με το κομμάτι του δορυφόρου, ενώ άλλες ειδικότητες που μας ενδιαφέρουν πάρα πολύ είναι τοπογράφοι, μηχανικοί, γεωλόγοι και γεωγράφοι, οι οποίοι ασχολούνται σε πολύ μεγάλο βαθμό με την ανάλυση και την επεξεργασία των εικόνων. Ακόμα η εταιρεία διαθέτει προγραμματιστές, program managers κ.α. Γενικά στο χώρο υπάρχουν πολύ μεγάλες προοπτικές. Στην ICEYE Hellas αυτή τη στιγμή εργάζονται 15 άτομα...

Προσωπικά είστε αισιόδοξος για την πορεία της ICEYE Hellas, εν μέσω ενός δύσκολου οικονομικού κλίματος;

Εχουμε δει με καλό μάτι την προοπτική της Ελλάδας, έχουμε όλη την καλή διάθεση να αναπτυχθούμε περισσότερο και να επενδύσουμε, ελπίζοντας να βρεθούν τα κατάλληλα εργαλεία και οι κατάλληλοι τρόποι, όπως είναι τα περαιτέρω προγράμματα. Βλέπουμε πως υπάρχει καλή διάθεση από το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης για μεγαλύτερη ανάπτυξη του οικοσυστήματος, οπότε θέλουμε να δουλέψουμε μαζί για το καλύτερο δυνατό. Νομίζω πως τα δύο επόμενα χρόνια θα είναι κρίσιμα, έτσι ώστε να μην μείνουμε σε κάποια κομμάτια ευρωπαϊκών προγραμμάτων με υπεργολαβίες αλλά να φέρουμε κύρια παραγωγή και να κάνουμε την Ελλάδα έναν κόμβο από τον οποίο θα εξαπλωθούμε στα Βαλκάνια, στην Κύπρο και ενδεχομένως στη Μέση Ανατολή.