Πρόκειται για μια τραγωδία που παραμένει συγκλονιστικά επίκαιρη, διερευνώντας τις εμπειρίες του τρόμου και της καταστροφής, τις ατομικές επιλογές και τη βαθιά επιρροή τους στην κοινωνία. Στηριζόμενη στη μετάφραση του Γ. Β. Τσοκόπουλου, η σπουδαία σκηνοθέτιδα και ηθοποιός Μαρία Πρωτόπαππα – η οποία και πρωταγωνιστεί – επεξεργάζεται δραματουργικά και σκηνοθετικά ένα έργο που εγείρει νευραλγικά ερωτήματα. Με τον δυναμισμό που τη χαρακτηρίζει, αναλαμβάνει τον ρόλο της Γυναίκας.

Στον ρόλο της Θέτιδας εμφανίζεται η Στέλλα Γκίκα, η οποία, λίγο πριν την παράσταση, μίλησε στην "Ε" για το έργο, τον ρόλο της και τα επόμενα σχέδιά της μετά την περιοδεία.

«Η Θέτιδα στην Ανδρομάχη είναι περισσότερο ένα αρχέτυπο Γυναίκας, παρούσα σε όλη τη διάρκεια της αφήγησης. Αναπνέει μαζί με την ιστορία, για να προτείνει στο τέλος την λύση που θα εξασφαλίσει την συνέχεια της ζωής. Το στέργειν. Είναι ευλογία η συμμετοχή μου στην παράσταση της Ανδρομάχης, όπου η σκηνοθέτιδά μας φωτίζει την πολιτική διάσταση του κειμένου του Ευριπίδη. Μια παράσταση δεν μπορεί να σταματήσει τον πόλεμο, αλλά μπορεί να μιλήσει για αυτό που μας πονά, για αυτό που μας πληγώνει. Και είναι θλιβερό να διαπιστώνεις, διαβάζοντας τον Ευριπίδη, ότι τίποτα δεν έχει αλλάξει στην πραγματικότητά μας – παρά μόνο τα ονόματα, αυτά τα 2.500 χρόνια που μας χωρίζουν», τονίζει η Στέλλα Γκίκα.

"Πόσο σημαντικό είναι να στέργουμε

και να συντηρούμε την ζωή και την ομορφιά της".

Συνέντευξη στην Κωνσταντίνα Δρακουλάκου

Δείτε επίσης: Κερδίστε προσκλήσεις για την παράσταση "Ανδρομάχη" της Μαρίας Πρωτόπαππα

Πέρυσι σας είδαμε στο «Γάλα», σε έναν ρόλο καθημερινής, βασανισμένης μητέρας. Φέτος, ερμηνεύετε μια θεά. Τι απαιτεί αυτή η αλλαγή από εσάς; Σε επίπεδο προετοιμασίας, σκηνικής παρουσίας και συναισθημάτων, πώς διαχειρίζεστε τη μετάβαση από ρεαλιστικούς σε αρχέτυπους ρόλους;

Η Ρίνα, η μάνα από το "Γάλα" είναι μια γυναίκα, μητέρα που παλεύει με τεράστια θεριά, καθημερινά. Θεριά όπως η προσφυγιά, η μοναξιά, η φτώχεια, η κοινωνική απομόνωση, η αγωνία για το μέλλον του παιδιού της που πάσχει από ψυχική ασθένεια, ο φόβος ότι θα τον αφήσει "φεύγοντας" σ’ έναν κόσμο εχθρικό, ξένο. Κι όπως κάθε τέτοια μάνα, και δυστυχώς υπάρχουν πολλές τέτοιες μάνες που αγωνίζονται τέτοιον αγώνα, έχουν βέβαια κάτι το θεϊκό. Η Ρίνα συντηρεί και στέργει την ζωή όπως κάνει και η Θέτιδα. Αυτός είναι ο πυρήνας τους. Ο υποκριτικός κώδικας βέβαια αλλάζει. Η Ρίνα μπορεί να είναι χείμαρρος, να εξωτερικεύει όλα τα συναισθήματά της με ορμή.  Η Θέτιδα οφείλει να πειθαρχεί στο μέτρο που χρειάζεται η παράσταση μιας αρχαίας τραγωδίας. Ο ηθοποιός χρειάζεται να εστιάσει στον λόγο, στην εκφορά του, στην λιτότητα της έκφρασής του γιατί εδώ, το αρχαίο κείμενο τα λέει όλα. Πρέπει να αφαιρέσεις από την έκφρασή σου για να λάμψει ο λόγος. Και βέβαια, χρειάζεται η καθοδήγηση της σκηνοθέτιδας, Μαρίας Πρωτόπαππα, η οποία δεν έχει την πρόθεση να παρουσιάσει την Θεά, σαν "Θεά"! Η Θέτιδα στην "Ανδρομάχη" της είναι περισσότερο μια Γυναίκα. Μια Γυναίκα αρχέτυπο που είναι παρούσα σε όλη τη διάρκεια της αφήγησης και αναπνέει μαζί με την ιστορία για να προτείνει στο τέλος την λύση που θα εξασφαλίσει την συνέχεια της ζωής. Το στέργειν.

Ως μητέρα του Νεοπτόλεμου, η Θέτιδα φέρνει μαζί της όχι μόνο τον πόνο, αλλά και το μέτρο. Πώς δουλέψατε αυτή την ισορροπία;

Η Θέτιδα είναι θαλάσσια θεότητα, μια από τις 50 Νηρηΐδες. Την επιθυμούσε ο Δίας, ο πρώτος των Θεών, αλλά η Θέμιδα προειδοποίησε τον Δία ότι ο γιος που θα γεννούσε η Θέτις θα ήταν ισχυρότερος από τον πατέρα του. Ετσι, για να μην διασαλευτεί η Θεϊκή τάξη και βέβαια για να μην χάσει την εξουσία του εκείνος, οι Θεοί αποφάσισαν να δώσουν την Θέτιδα σ έναν θνητό ώστε να μην κινδυνεύουν από τον γόνο της. Επέλεξαν τον Πηλέα στον οποίο υπέδειξαν τον τρόπο να την αιχμαλωτίσει καθώς εκείνη δεν συναίνεσε σ’ αυτήν την ένωση. Από τον γάμο τους γεννήθηκε ο Αχιλλέας που όμως ήταν θνητός. Και πέθανε στην εκστρατεία της Τροίας. Η Θέτιδα λοιπόν, αταίριαστα με την θεϊκή της υπόσταση, έζησε την προδοσία των  θεών, στων οποίων την τάξη ανήκε. Υπέστη τον βιασμό και ένιωσε τον καταλυτικό πόνο που της προκάλεσε ο θάνατος του παιδιού της. Ο,τι πιο ακραίο δηλαδή μπορεί να βιώσει μια θνητή γυναίκα. Και επιπλέον είναι αθάνατη. Πράγμα, που για μένα σημαίνει ότι ο πόνος της είναι αέναος. Είναι μια γυναίκα λοιπόν, αφού τα βιώματα της είναι "χωμάτινα", που ενώ είναι άχρονη, ως αθάνατη, πληγώθηκε από τον χρόνο. Αυτό την τοποθετεί, για μένα, στην κορυφή του πόνου. Και εκεί νιώθω υπάρχει πια μια ησυχία. Στην κορυφή του πόνου, βλέποντας "από ψηλά" φιλτράρονται όλα από την επίγνωση. Και ανακαλύπτει κάνεις το μέτρο. Νομίζω πως αυτό ισχύει και για μας τους ανθρώπους. Παρατηρώ ότι οι άνθρωποι που έχουν το βίωμα ακραίου πόνου δεν θορυβούν. Κι αν είναι ικανοί να τον υπερβούν και να σταθούν πάνω απ’ αυτόν  φτάνουν στην επίγνωση, την ισορροπία.

Το έργο καταγγέλλει τη βία του πολέμου και τις επιπτώσεις του στα παιδιά. Τι σημαίνει για εσάς να συμμετέχετε σε μια παράσταση με τόσο έντονη πολιτική θέση; 

Είναι ευλογία η συμμετοχή μου στην παράσταση της Ανδρομάχης όπου η σκηνοθέτιδά μας φωτίζει την πολιτική διάσταση του κειμένου του Ευριπίδη. Μιλάει για την αγριότητα του πολέμου, την αλαζονεία της εξουσίας, την έλλειψη δικαιοσύνης, την ανάγκη της κοινότητας να προστατεύσει τα αθώα άμαχα θύματα προκειμένου να σωθεί από την φθορά και την εξαφάνιση. Ηθική και σωματική. Γιατί η συνέχειά μας, είναι τα παιδιά. "Ένα παιδί, οφθαλμός του βίου μου" λέει η Ανδρομάχη στο έργο μας. Μια παράσταση δεν μπορεί να σταματήσει τον πόλεμο αλλά μπορεί να μιλάει για αυτό που μας πονάει, για αυτό που μας πληγώνει. Και είναι θλιβερό να διαπιστώνεις διαβάζοντας τον Ευρυπίδη ότι τίποτα δεν έχει αλλάξει στην πραγματικότητά μας. Παρά μόνο τα ονόματα, αυτά τα 2.500 χρόνια που μας χωρίζουν. Αυτό που σίγουρα μπορεί να κάνει μια παράσταση είναι να γίνει  "μάρτυρας" του εγκλήματος που συντελείται αυτή τη στιγμή στη Γάζα και αλλού δυστυχώς, και σε κάθε πόλεμο, και καθιστά μάρτυρες και τους θεατές του. Σαν να λέμε: Στέκομαι εδώ και βλέπω. Είμαι μάρτυρας αυτής της θηριωδίας. Το κακό δεν μπορεί έτσι να κρύβεται στο σκοτάδι. Βγαίνει στο φως. Και το σκοτάδι φοβάται το φως.

Τι θα θέλατε να μείνει στον θεατή φεύγοντας από την παράσταση;

Μου δίνει μεγάλη χαρά όταν μου λένε θεατές της παράστασής μας ότι κατανόησαν και συνδέθηκαν με το κείμενο. Η Μαρία Πρωτόπαππα, με την αρωγή της Ελένης Σπετσιώτη και της Ελενας Τριανταφυλλοπούλου, μας παρέδωσε μιά σπουδαία μετάφραση, ποιητική, λιτή και πεντακάθαρη. Θεωρώ πολύ σημαντικό να φύγει κανείς από την παράστασή μας με περισσότερη κατανόηση για τον "ξένο" δίπλα του, με περισσότερη ενσυναίσθηση για τον άνθρωπο που αδικείται, που υποφέρει, με την σκέψη, πόσο σημαντικό είναι να στέργουμε και να συντηρούμε την ζωή και την ομορφιά της.

Μετά την περιοδεία της “Ανδρομάχης”, τι ακολουθεί για εσάς; Εχετε κάτι ήδη στα σκαριά για τη νέα σεζόν;

Το Φθινόπωρο που μας έρχεται θα συμμετέχω στην καινούργια σειρά του Alpha "porto leone" που σκηνοθετούν ο Γιώργος Κορδέλας και ο Βασίλης Τσελεμέγκος σε σενάριο του Γιώργου Κρητικού. Εχουμε ολοκληρώσει τα γυρίσματα και περιμένω με χαρά να δω το αποτέλεσμα της πολύμηνης δουλειάς μας με πολύ καλούς συντελεστές πάνω σε μια συναρπαστική ιστορία. Είμαι σίγουρη ότι θα είναι εξαιρετικό. Και βέβαια, "Το Γάλα" του Βασίλη Κατσικονούρη, σε σκηνοθεσία του Μάνου Καρατζογιάννη θα συνεχίσει για τρίτη σεζόν φέτος, από το τέλος Νοεμβρίου στο θέατρο «Σταθμός». 

ΔΙΑΝΟΜΗ

Γυναίκα: Μαρία Πρωτόπαππα. Ανδρομάχη: Αργύρης Ξάφης. Ερμιόνη: Τάσος Λέκκας. Μενέλαος: Γιάννης Νταλιάνης. Πηλέας: Δημήτρης Πιατάς. Θέτιδα: Στέλλα Γκίκα. Χορός (σε αλφαβητική σειρά): Δημήτρης Γεωργιάδης, Νώντας Δαμόπουλος, Δημήτρης Μαμιός, Γιάννης Μάνθος, Κωνσταντίνος Πασσάς και Γιώργος Φασουλάς. 

H TΡΑΓΩΔΙΑ ΤΟΥ ΕΥΡΙΠΙΔΗ

Μεταφερόμαστε μακριά από τα μεγάλα κέντρα, στην ελληνική επαρχία. Θεσσαλία, Φθιώτιδα, Θετίδειον. Στον οίκο του γιού του Αχιλλέα, Νεοπτόλεμου.  Εκεί γινόμαστε μάρτυρες της δραματικής σύγκρουσης ανάμεσα σε δύο γυναίκες: την Ανδρομάχη, χήρα του Έκτορα και σκλάβα του Νεοπτόλεμου, και την Ερμιόνη, τη γυναίκα του Νεοπτόλεμου. Η Ερμιόνη, γεμάτη ζήλια και φθόνο, κατηγορεί την Ανδρομάχη ότι εξαιτίας της ο Νεοπτόλεμος δεν τη θέλει πια και δεν επιθυμεί να αποκτήσει παιδί μαζί της, ενώ έχει ήδη ένα παιδί με την Ανδρομάχη. Η σύγκρουση φτάνει στα άκρα όταν ο Μενέλαος, ο βασιλιάς της Σπάρτης και πατέρας της Ερμιόνης, αποφασίζει να θανατώσει το παιδί της Ανδρομάχης, εκτελώντας έτσι μία από τις πιο ακραίες πράξεις εκδίκησης και αλαζονείας.

Ο Νεοπτόλεμος, ο βίαιος, σκληρός, ασεβής ήρωας της Ιλιάδας που επάνω του στηρίχθηκε η νίκη των Ελλήνων στην Τροία, είναι ανίκανος να αντεπεξέλθει στις ευθύνες του ως πατέρας, σύζυγος, ηγέτης. Φεύγει για να βρει θεραπεία στο Μαντείο του Απόλλωνα στους Δελφούς. Ο πολεμικός παροξυσμός του έχει μολύνει το κρεβάτι, το σπίτι, την πόλη του. Μπροστά στα μάτια της γυναίκας που αδίκησε ανεπανόρθωτα, θα λάβει το είδος της Τιμωρίας που ονομάστηκε Νεοπτολέμειος Τίσις.

Σε μιαν αντιστροφή της ηρωικής Ιλιάδας, ο Ευριπίδης δυναμιτίζει την αλαζονεία των Ελλήνων και την ψευδαίσθηση της ανωτερότητας του πολιτισμού τους. Οι προπολεμικές υποσχέσεις για μια ενωμένη, ισχυρή χώρα διαψεύδονται σε ένα τοπίο φθοράς, γήρατος, φόβου και φθόνου.

Η ευθύνη βαρύνει όχι μόνο τους πρωτεργάτες, αλλά και όσους τους πίστεψαν και συνέβαλαν στην πτώση των αξιών με την ανοχή τους. Η νέα γενιά πληρώνει το τίμημα.  Η χώρα αποδεκατισμένη, αντιπροσωπεύεται από έναν γκροτέσκο χορό γυναικών, εγκαταλειμμένων, φοβισμένων, υποταγμένων μέσα στην απορία τους.

Η ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ

Οι γυναίκες στις αρχαίες τέχνες, από τη γλυπτική και τη ζωγραφική μέχρι την ποίηση, απεικονίζονται συχνά ως σύμβολα για τις χώρες τους, προστατεύοντας τις πατρίδες τους όπως μια μητέρα προστατεύει τα παιδιά της. Οι δε αντρικές φιγούρες αναλαμβάνουν τη στρατηγική διαχείρισης και τις ηγετικές πολιτικές. 

Στη δραματουργική και σκηνοθετική προσέγγιση της “Ανδρομάχης” από τη Μαρία Πρωτόπαππα, η Ερμιόνη και η Ανδρομάχη αντιπροσωπεύουν τα ιδεώδη των χωρών τους, ενώ ο Μενέλαος και ο Πηλέας την πολιτική και την εξουσία. Οι γυναίκες δεν είναι απλώς θηλυκότητες, έχουν κατασκευαστεί από άντρες για να αντιπροσωπεύουν τον ιδεατό ρόλο της χώρας και της κοινωνίας. Έτσι, η ευριπίδεια τραγωδία ενώ μιλά για ένα σπίτι, ασχολείται στην ουσία με το ήθος και την πολιτική διαχείριση ενός κράτους σε καιρό ειρήνης.

Η γλώσσα του Ευριπίδη σπάει τους κανόνες της εποχής και μετουσιώνεται σε ξόρκια που δονούνται από σωματικότητα, αισθητηριακή μνήμη και συλλογικά βιώματα. Αυτά τα πολύτιμα και αμετάφραστα στοιχεία επιχειρεί η σκηνοθέτιδα να φέρει στο φως και να τα μεταδώσει όχι μόνο λεκτικά, αλλά και κινησιολογικά έχοντας στο πλευρό της μία εξαιρετική ομάδα Ελλήνων ηθοποιών.

ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ ΠΡΩΤΟΠΑΠΠΑ

“Μία γυναίκα αιχμάλωτη πολέμου και το παιδί της, ένα νόθο τέκνο βιασμού, γίνονται η πέτρα του σκανδάλου σε μια μικρή επαρχιακή πόλη. Η επιμονή της Ανδρομάχης να επιβιώσει, γεμάτη ελπίδα και προσδοκίες για το μέλλον, η τόλμη της να αντισταθεί και να φωνάξει την αδικία που υφίσταται, αναστατώνει τα ντόπια μεγάλα τζάκια, κλείνει σπίτια, χαλάει συμμαχίες και εκθέτει τις ανισότητες της κοινωνίας.

Με τον πιο έντονο τρόπο, ο Ευριπίδης αναδεικνύει την αλαζονεία των ισχυρών, τη ψευδαίσθηση της ανωτερότητας των "πολιτισμένων" Ελλήνων έναντι των "άγριων" βαρβάρων, αποκαλύπτοντας τις θεμελιώδεις αδικίες του κόσμου τους.

Η Ανδρομάχη γίνεται σύμβολο της αντίστασης ενάντια στις κοινωνικές και πολιτικές αδικίες. Είναι μια γυναίκα που, παρά την κακομεταχείριση και την καταπίεση που υφίσταται, αρνείται να υποκύψει και να σιωπήσει. Οι πράξεις της, η επιμονή της και η φωνή της, δυναμιτίζουν το κατεστημένο και ανατρέπουν τις ισχυρές κοινωνικές δομές. Η ανατροπή των προσδοκιών, το σπάσιμο των ταμπού, και η καταγγελία του αδιόρθωτου κακού που προέρχεται από την εξουσία γίνονται η κινητήρια δύναμη που αλλάζει τις ισορροπίες και φέρνει τη Νέμεση στην καρδιά της κοινωνίας.

Αποκαλύπτοντας την ηθική φτώχεια της εξουσίας, ο Ευριπίδης δεν μένει στην επιφάνεια, αλλά σκάβει βαθύτερα, παρατηρώντας πώς η διαφθορά και η βία επιστρέφουν εναντίον των υπευθύνων, λειτουργώντας ως μια φυσική, θεϊκή παρέμβαση. Όταν η ανθρώπινη δικαιοσύνη αποτυγχάνει, η Νέμεση αναλαμβάνει δράση, επαναφέροντας την ισορροπία και το δικαίωμα της γυναίκας να διεκδικήσει τη θέση της στον κόσμο, ανεξαρτήτως των κοινωνικών προκαταλήψεων.

Στην "Ανδρομάχη", η επιμονή για δικαιοσύνη, η ανάγκη για αναγνώριση και η αναγνώριση της αλήθειας υπερβαίνουν τις κοινωνικές συμβάσεις, αποκαλύπτοντας τα κενά της εξουσίας και την αλαζονεία της. Μέσα από τη φωνή της Ανδρομάχης, ο Ευριπίδης μας καλεί να αναγνωρίσουμε την αληθινή αξία του ανθρώπινου πνεύματος, της αντοχής, της δύναμης και της δικαιοσύνης, που είναι πάντα ανώτερες από τα συμφέροντα και τις αντιφάσεις των ισχυρών”.

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ

Μετάφραση: Γ. Β. Τσοκόπουλος

Σκηνοθεσία, Απόδοση, Δραματουργική επεξεργασία: Μαρία Πρωτόπαππα

Συνεργασία στη Δραματουργική Επεξεργασία: Έλενα Τριανταφυλλοπούλου

Καλλιτεχνική Συνεργασία: Ελένη Σπετσιώτη

Σκηνικά- Φωτισμοί: Σάκης Μπιρμπίλης

Κοστούμια: Βάνα Γιαννούλα

Μουσική: Λόλεκ

Κίνηση: Αλέξανδρος Βαρδαξόγλου

Φωνητική Δραματουργία, Διδασκαλία: Άννα Παγκάλου

Βοηθός Σκηνοθέτριας: Εύη Νάκου

Βοηθός Σκηνογράφου: Νατάσα Τσιντικίδη

Κατασκευή Μακέτας: Όλγα Κουτρουμάνου

Διεύθυνση, Εκτέλεση Παραγωγής: Kart Productions

Επικοινωνία & Γραφείο Τύπου: Μαρία Τσολάκη

Διαφήμιση-social media: Renegade Media, Βασίλης Ζαρκαδούλας

Φωτογραφίες promo- Video: Μαρίζα Καψαμπέλη

Camera: Αλέξανδρος Γεωργίου

Μακιγιάζ Φωτογράφησης: Ειρήνη Γάτου

Video Trailer παράστασης: Θωμάς Παλυβός 

Promo Design: Γιάννης Σταματόπουλος

Παραγωγή: ΘΕΑΤΡΟΥ ΤΕΧΝΗ Ε.Ε.

Προπώληση Εισιτηρίων: https://www.more.com/gr-el/tickets/theater/andromaxi-tou-euripidi-periodeia/