Εικοσιένα κομμάτια της ψυχής των αυτιστικών περιμένουν να τα ανακαλύψετε για να συμπληρώσετε τη δική σας εικόνα, εκείνη της αγάπης, της αποδοχής, της ενσυναίσθησης. Το βιβλίο είναι σαν ένα ταρακούνημα, σαν ένα σκούντηγμα ίσως· ένα ξύπνημα και ένα ερέθισμα. Μέσα από τις ιστορίες αυτών των ηρώων, που παλεύουν καθημερινά να γίνουν αποδεκτοί και κατανοητοί από τους γύρω τους, συνειδητοποιεί κανείς πόσο υπέροχο είναι να βρίσκεται κοντά τους και να μαθαίνει από αυτούς.
Τι ήταν αυτό που σας ενέπνευσε να γράψετε το συγκεκριμένο βιβλίο; υπήρξε κάποιο προσωπικό βίωμα ή εμπειρία που αποτέλεσε το έναυσμα για τη συγγραφή του;
Το κίνητρο της ενασχόλησής μου με τον αυτισμό μέσα από κινήματα, δράσεις, συλλόγους, εκπαιδευτικά προγράμματα ήταν η διάγνωση του μεγάλου μου γιού, ενήλικα πια, που είναι στο φάσμα. Αυτό το βιβλίο αποτελεί το αποτέλεσμα της προσωπικής μου έρευνας, μέσα από μελέτη, παρατήρηση και επικοινωνία με τον αυτιστικό πληθυσμό, αλλά και της συνεργασίας μου με πολύτιμους ανθρώπους, όπως η Σοφία Γραβάνη, μητέρα ενήλικα στο φάσμα, σχόλια της οποίας έχουν συμπεριληφθεί μέσα στο βιβλίο και αποτελούν μια διαφωτιστική, μια επεξηγηματική μάτια οσον αφορά την κατανόηση του αυτισμού. Επίσης ανάμεσα στις ιστορίες του βιβλίου βρίσκονται και δύο εκμυστηρεύσεις ενηλίκων στο φάσμα του αυτισμού, του Βασίλη Μπερέτσου και του Νικόλα Ζαννιδάκη και αποτελούν τον τρόπο που οι ίδιοι βιώνουν τον αυτισμό μέσα τους, αλλά και γύρω τους. Τέλος έχουν συμπεριληφθεί σκίτσα του Γρηγόρη Τζάτζη, επίσης ενήλικα στο φάσμα και του 15χρόνου Γιάννη Κοσμά, σε μια προσπάθεια, οι άνθρωποι αυτοί, να μας μεταδώσουν μέσα από εικόνες το δικό τους ηχηρό μήνυμα.
Πως επιλέξατε τα πρόσωπα που μιλούν μέσα στο βιβλίο; Είναι όλα πραγματικά;
Η εικόνα του αυτισμού, ανεξαρτήτως του επιπέδου του ανθρώπου στο φάσμα ,υπήρξε μέσα μου θολή και κυρίως αχαρτογράφητη. Προσπαθούσα για χρόνια να κατανοήσω, να νιώσω το παιδί, τον έφηβο, τον ενήλικα αυτιστικό και να αποκωδικοποιήσω, όσο αυτό είναι εφικτό, την πηγή των αντιδράσεων, των δυσκολιών και των συμπεριφορών του. Διάβασα, ενημερώθηκα, επιμορφώθηκα, μίλησα με οικογένειες που μεγαλώνουν παιδιά στο φάσμα, με τους ίδιους τους αυτιστικούς. Μέσα από συλλογικές δράσεις προσπαθούσαμε μαζί με πολλούς ενεργούς γονιούς, να ενισχύσουμε, να ενδυναμώσουμε, να υποστηρίξουμε οικογένειες που μεγάλωναν παιδιά στο φάσμα και ναι τα πρόσωπα είναι όλα αληθινά και οι ιστορίες εμπνευσμένες από πραγματικά γεγονότα, υπάρχει ωστόσο παραποίηση των προσωπικών στοιχείων των ανθρώπων αυτών για ευνόητους, όπως καταλαβαίνετε, λόγους. Η συγγραφή αυτού του βιβλίου υπήρξε μια έντονη εσωτερική διεργασία και ήταν σαν από μόνες τους αυτές οι ιστορίες να έπρεπε να βγουν προς τα έξω. Τις ιστορίες δεν τις επέλεξα, εκείνες επέλεξαν εμένα και με έναν τρόπο που δεν μπορώ να περιγράψω με λόγια. Συνέβη η εμπειρία αυτών των ανθρώπων να μεταμορφωθεί σε λέξεις γραμμένες σε ένα χαρτί, ώστε σήμερα να μπορώ να τις μοιράζομαι μαζί σας.
Γιατί επιλέξατε τη φόρμα του πρώτου προσώπου για τα κείμενα;
Με αυτό τον τρόπο τα κείμενα ήρθαν στο μυαλό μου, το βίωμα των ανθρώπων αυτών έγινε συναίσθημα, το συναίσθημα εικόνες και οι εικόνες φράσεις. Στην ουσία, ούτε αυτό το επέλεξα, ούτε υπήρχε κάτι να σκεφτώ ή να αποφασίσω, έτσι ήρθε και εγώ δεν είχα κάτι περισσότερο να κάνω απ’ το να παραδοθώ σε αυτήν την τόσο εσωτερική διεργασία. Όταν το βιβλίο ολοκληρώθηκε και μπόρεσα να το διαβάσω ολόκληρο, εκείνο που πολύ έντονα ένιωσα, είναι πως στη συγγραφή του υπήρξα όχι δημιουργός, αλλά παρατηρητής, το εργαλείο, το μέσο αν θέλετε, προκειμένου να βγει αυτή η αλήθεια προς τα έξω. Και ήταν τεράστιο το άγχος μου για τον τρόπο που η αυτιστική κοινότητα θα το αντιμετωπίσει, γιατί κουβαλάει μια αλήθεια που δεν είναι δική μου, αλλά δική της και επιθυμούσα βαθιά ο τρόπος που αυτή η αλήθεια εκφράζεται να αγαπηθεί απ’ τον αυτιστικό πληθυσμό και όχι να τον πληγώσει.
Πόσο δύσκολο ήταν να “μπείτε στα παπούτσια” ενός αυτιστικού ατόμου για να αποδώσετε τα συναισθήματά του;
Καθόλου δύσκολο δεν ήταν. Αυτό συνέβαινε εντελώς αυθόρμητα. Το δύσκολο για μένα δεν ήταν να γράψω, αλλά να μην γράφω όλα όσα ένιωθα ότι με είχαν κατακλύσει και ζητούσαν απεγνωσμένα διέξοδο, απαιτούσαν φωνή. Επώδυνο ήταν! Και μάλιστα πολύ! Η συγγραφή του βιβλίου μου πήρε πάνω από έναν χρόνο, γιατί μετά από κάθε ιστορία που έγραφα αισθανόμουν τεράστια εξουθένωση και χρειαζόμουν χρόνο πολύ μέχρι να προχωρήσω στην επόμενη.
Στο βιβλίο αναδεικνύετε πολλές φορές την κοινωνική απομόνωση που βιώνουν τα άτομα στο φάσμα. Πόσο μακριά είμαστε ως κοινωνία απ’ την ουσιαστική αποδοχή;
Ούτε μακριά, ούτε κοντά, είμαστε απλά σε μια πολυεπίπεδη προσωπική διαδικασία, ώστε κάποια στιγμή να οδηγηθούμε στην αποδοχή. Ο δρόμος αλλά και τα στάδια απ’ τα οποία θα περάσει, καθένας από εμάς, έχουν να κάνουν με την εσωτερική ωρίμανση και την εξέλιξή μας ως άνθρωποι. Ο στόχος ωστόσο για μια κοινωνία αποδοχής και συμπερίληψης θα έχει επιτευχθεί, όταν άνθρωποι σαν κι εμένα δεν θα έχουν ούτε χρησιμότητα, ούτε καν ρόλο. Δεν θα χρειάζεται δηλ. κάποιος να γράψει ένα βιβλίο, να δώσει μια συνέντευξη, να μιλήσει σε ένα συνέδριο προκειμένου να ευαισθητοποιήσει τους ανθρώπους γύρω του, αλλά θα υπάρχει μια συμπεριληπτική κοινωνία όπου ο κάθε άνθρωπος θα νιώθει αποδεκτός, θα μπορεί να εξελίξει στο έπακρο τις ικανότητές του και θα ζήσει ανάμεσά μας όχι ως λιγότερος αλλά ως ίσος και αυτό θα είναι αυτονόητο για όλους. Και να θυμόμαστε ότι η αποδοχή είναι μια κατάσταση στην οποία αλλάζουμε από μέσα προς τα έξω. Δεν μπορούμε δηλ. να ζητάμε να αποδεχθούν οι άλλοι τα παιδιά μας και την ίδια στιγμή εμείς να λειτουργούμε ρατσιστικά ή ακόμη και απάνθρωπα προς μια άλλη ομάδα ανθρώπων. Έτσι λοιπόν, αντί να γκρινιάζουμε για το πόσο στιγματισμένοι είναι οι αυτιστικοί, ας αναρωτηθούμε για το πόσες φορές εμείς στιγματίζουμε έναν άνθρωπο που διαφέρει στα μάτια μας και πόσες φορές με τα λόγια, τις σκέψεις και τη συμπεριφορά μας έχουμε πληγώσει ή έχουμε απομονώσει κάποιον εξαιτίας της δικής του ιδιαιτερότητας.
Τι σας έχει πονέσει περισσότερο στις ιστορίες που ακούσατε ή ζήσατε;
Η αυτοχειρία. Η απελπισία, το αδιέξοδο που βιώνουν κάποιοι απ’ τους αυτιστικούς συμπολίτες μας, ώστε να φθάνουν στο σημείο να δίνουν οι ίδιοι τέλος στη ζωή τους. Τα ποσοστά των αυτοκτονιών στον αυτισμό γνωρίζουμε ότι είναι αυξημένα, ακριβώς για αυτό το λόγο οφείλουμε να κάνουμε καταρχήν μια ειλικρινή κουβέντα, μια σοβαρή και εμπεριστατωμένη έρευνα, ώστε να εντοπίσουμε τις πραγματικές αιτίες αυτής της οδυνηρής κατάστασης και να εργαστούμε σοβαρά ,υπεύθυνα και ολοκληρωμένα σε έναν ουσιαστικό τρόπο υποστήριξης των αυτιστικών και των οικογενειών τους ώστε οι άνθρωποι αυτοί να σταματήσουν να οδηγούνται σε τέτοιες ενέργειες.
Πιστεύετε πως οι γονείς των αυτιστικών παιδιών είναι επαρκώς υποστηριγμένοι από το κράτος και την κοινότητα;
Φυσικά και δεν είναι. Μεγαλώνουμε τα παιδιά μας σε ένα κράτος ανάλγητο, αδιάφορο και αναίσθητο. Ο αυτιστικός πληθυσμός αντιμετωπίζεται ως ένα απ’ τα βαρίδια του οικονομικού προϋπολογισμού και αυτό αποδεικνύεται καθημερινά μέσα από τραγικές ελλείψεις, αλλά και περικοπές που βιώνουμε είτε μέσα στα σχολεία, είτε όταν, ως ενήλικες κληθούν τα παιδιά μας να αντιμετωπίσουν τις κοινωνικές προκλήσεις. Ο τρόπος είναι τόσο απαξιωτικός και αναχρονιστικός, που μερικές φορές όλα αυτά τα “μεγαλεπίβολα” που κατά διαστήματα ανακοινώνονται ως μέτρα στήριξης για τον αυτιστικό πληθυσμό, μου θυμίζουν τις γυαλιστερές πέτρες που προσέφεραν οι δυτικοί στους ιθαγενείς, προκειμένου να τους εντυπωσιάσουν. Μόνο που οι μανάδες και οι πατεράδες του αυτισμού που αγωνίζονται καθημερινά στο πλευρό των παιδιών τους δεν εντυπωσιάζονται, ούτε παραμυθιάζονται από τέτοιες πρακτικές.
Αν θα είχατε τη δύναμη να αλλάξετε μια πολιτική σε σχέση με τον αυτισμό στην Ελλάδα, ποια θα ήταν αυτή;
Οι άνθρωποι συχνά πιστεύουμε ότι ξέρουμε τα πάντα, ότι είμαστε εμείς που, αν είχαμε την δυνατότητα να αλλάξουμε το ένα ή το άλλο, θα επιλύαμε και το όποιο θέμα. Προσωπικά και ως μονάδα δεν θα είχα τη δυνατότητα να αλλάξω τίποτα. Εκείνο που θα έκανα όμως θα ήταν να ακούσω και να καταγράψω τις πραγματικές ανάγκες και τα προβλήματα του αυτιστικού πληθυσμού, από τους ίδιους και όχι από αυτούς που νομίζουν ή που φαντάζονται ότι μπορούν να τους καταλάβουν. Αν θέλουμε να βοηθήσουμε ουσιαστικά οφείλουμε να δώσουμε χώρο και δυνατότητα στους ίδιους τους αυτιστικούς , να ανοίξουμε έναν ουσιαστικό διάλογο όπου κανένας δεν θα εκπροσωπεί την αυτιστική κοινότητα, αλλά οι ίδιοι οι άνθρωποι στο φάσμα θα μοιραστούν μαζί μας το βίωμά τους . Εμείς απ’ την πλευρά μας οφείλουμε μόνο να τους ακούσουμε,να τους κατανοήσουμε, να τους διευκολύνουμε και να τους σεβαστούμε. Καμία συζήτηση, καμία απόφαση για τον αυτισμό χωρίς την ενεργή συμμετοχή της ίδιας της αυτιστικής κοινότητας.
Τι πιστεύετε ότι πρέπει να αλλάξει άμεσα στα σχολεία ώστε να γίνουν συμπεριληπτικά;
Μπορούν να αλλάξουν άμεσα οι καρδιές των ανθρώπων; Πολλές φορές ούτε με μεταμόσχευση καρδιάς… Ούτε η μεταμόσχευση δεν αποτελεί λύση λοιπόν! Πως μπορούν να αλλάξουν τα σχολεία αν δεν αλλάξει ο τρόπος που το εκπαιδευτικό σύστημα αντιμετωπίζει τον διαφορετικό άνθρωπο; Γιατί προβλήματα μέσα στα σχολεία δεν έχουν μόνο οι μαθητές στο φάσμα αλλά όλοι όσοι διαφέρουν. Φανταστείτε ότι υπάρχουν εκπαιδευτικοί που κοροϊδεύουν και ειρωνεύονται παιδιά με δυσλεξία, με δυσπραξία για τον τρόπο που γράφουν ή ζωγραφίζουν. Υπάρχουν μαθητές που ντρέπονται, που φοβούνται να πραγματοποιήσουν προφορική εξέταση την οποία δικαιούνται με βάση την διάγνωση τους γιατί θα δεχθούν bullying απ’ τους συμμαθητές τους.
Αν οι γονείς αρχίζαμε να γράφουμε τις δυσκολίες και τα προβλήματα που αντιμετώπισαν τα παιδιά μας κατά τη διάρκεια της σχολικής τους ζωής θα έγραφε ο καθένας μας εγκυκλοπαίδεια 12τομη τουλάχιστον… Εκείνο που θα πρέπει να αλλάξει πάντως είναι η άγνοια, η έλλειψη εκπαίδευσης από την πλευρά των εκπαιδευτικών με ταυτόχρονη ενίσχυση στην συνεργασία με το σχολείο της θεραπευτικής ομάδας και της οικογένειας, καθώς και την ύπαρξη κοινών στόχων. Ωστόσο, παρόλο που τα προβλήματα που εμείς αντιμετωπίσαμε, κυρίως στην πρωτοβάθμια ήταν πολύ μεγάλα, κάποιες φορές από έλλειψη εκπαίδευσης και κάποιες άλλες από αδιαφορία, οφείλω να ομολογήσω ότι μεγάλο μέρος της εξέλιξης του παιδιού μου το οφείλουμε στους εξαιρετικούς εκπαιδευτικούς που βρέθηκαν στο δρόμο μας. Νιώθουμε τυχεροί και ευλογημένοι που υπάρχουν αυτοί οι εκπαιδευτικοί στα σχολεία μας και κάνουν τη διαφορά και χαίρομαι, που μέσα απ’ αυτή τη συνέντευξη έχω τη δυνατότητα να τους πω και δημόσια ένα μεγάλο ευχαριστώ!
Ποια είναι η θέση σας για τις τρέχουσες θεραπευτικές προσεγγίσεις που υιοθετούνται για τον αυτισμό;
Καταρχήν είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι ο αυτισμός δεν είναι πάθηση, αλλά κατάσταση στην οποία οι άνθρωποι χρειάζονται λίγη, περισσότερη ή ακόμη περισσότερη υποστήριξη για αυτό και οι όροι υψηλής, μέτριας και χαμηλής λειτουργικότητας έχουν ορθά αντικατασταθεί από τον αυτισμό πρώτου, δεύτερου και τρίτου επιπέδου και ο διαχωρισμός αυτός γίνεται με βάση το επίπεδο της υποστήριξης που χρειάζεται ένας άνθρωπος στην ζωή του. Όπως επίσης ότι ο αυτισμός δεν θεραπεύεται, ούτε υπάρχουν φάρμακα ή θεραπείες που μπορούν να μεταμορφώσουν έναν αυτιστικό σε νευροτυπικό. Τα τελευταία χρόνια έχει δοθεί μεγάλη βαρύτητα στο κομμάτι της θεραπευτικής παρέμβασης για τον αυτισμό. Απ’ τη στιγμή της διάγνωσης συστήνεται να ξεκινήσει τόσο το παιδί, όσο και η οικογένεια μια σειρά από θεραπείες (λογοθεραπείες, εργοθεραπείες, ψυχοθεραπείες), με ορισμένες από αυτές τις παρεμβάσεις, που απευθύνονται σε αυτιστικούς, να προσφέρουν πράγματι εξαιρετικά οφέλη για την ανάπτυξή τους.
Ένα μεγαλύτερο μέρος της παρέμβασης στον αυτισμό, δυστυχώς, όμως, είναι βασισμένο στην διεύρυνση της ανεκτικότητας, της ανθεκτικότητας, την ενοχοποίηση και τη συγκάλυψη των αυτιστικών χαρακτηριστικών, μέσα από τον λεγόμενο συμπεριφορισμό. Στόχος αυτών των παρεμβάσεων είναι ο αυτιστικός να σταματήσει να δείχνει αυτιστικός, να μη φαίνεται… Γίνεται δηλαδή μια προσπάθεια αντικατάστασης των αυτιστικών συμπεριφορών από άλλες που είναι πιο αποδεκτές, όπως για παράδειγμα αντί να τρίψουν τα χέρια τους να μασήσουν μια τσίχλα... Όμως αυτό δεν είναι παρά η δική μας ανάγκη να μεταμορφώσουμε τον αυτιστικό σε νευροτυπικό. Αδύνατη η μεταμόρφωση. Δυνατή η παραμόρφωση. Γιατί αυτό καταφέρνουμε τελικά να παραμορφώσουμε έναν άνθρωπο που νιώθει ότι ποτέ δεν τον σεβαστήκαμε, δεν τον αγαπήσαμε, δεν τον αποδεχθήκαμε για ό,τι πραγματικά είναι. Που υποχρεώθηκε να ζει μια ζωή ενοχοποιημένος γιατί είναι αυτός που είναι, μαθαίνοντας να υποκρίνεται εξαιρετικά για να χωρέσει στον κόσμο μας και ακόμη χειρότερα για να χωρέσει στην αγκαλιά των γονιών του. Το ζητούμενο στη θεραπευτική παρέμβαση θα έπρεπε να είναι η κατανόηση των ιδιαίτερων αναγκών των ανθρώπων αυτών, ώστε μέσα από την κατανόηση να φτάσουμε στην επικοινωνία, την υποστήριξη και κατ’ επέκταση στην εξέλιξη και την αυτονόμηση στο βαθμό που ο κάθε άνθρωπος μπορεί να την κατακτήσει.
Για να πραγματοποιηθεί αυτό θα πρέπει η οικογένεια να διαδραματίσει ουσιαστικό ρόλο με την συνεργασία της σε κάθε φάση της θεραπευτικής παρέμβασης , όπως και να σεβαστούμε απολύτως τον τρόπο που ο αυτιστικός θα επικοινωνήσει μαζί μας και μεσα από τη συμπεριφορά του να μπορέσουμε να αποκωδικοποιήσουμε τις ανάγκες και τις επιθυμίες του . Το φτερούγισμα, το τρέξιμο, η ηχολαλία, είναι επικοινωνία. Η σιωπή, η απόσυρση, ο θυμός, η επιθετικότητα είναι επικοινωνία. Ό,τι κάνει το άτομο στο φάσμα το κάνει γιατί θέλει να μας εκφράσει κάτι. Όταν δεν του επιτρέπουμε να εκφραστεί με τον τρόπο που μπορεί, που επιθυμεί, όταν ακόμη χειρότερα το κάνουμε να νιώθει ενοχές ή ντροπή γι’ αυτό, στην ουσία δεν του επιτρέπουμε να επικοινωνήσει μαζί μας. Ένας σημαντικός επίσης παράγοντας της θεραπευτικής παρέμβασης είναι η εκπαίδευση της κοινωνίας, του σχολικού, του επαγγελματικού πλαισίου. Στην πράξη λοιπόν αυτό σημαίνει ότι η αλλαγή δεν γίνεται, δεν μπορεί να είναι μονόπλευρη.
Όλοι ασχολούνται με την εκπαίδευση του αυτιστικού, αλλά κανένας με την εκπαίδευση του πλαισίου που εκείνος ζει και αυτή η πρακτική οδηγεί τις περισσότερες φορές σε αδιέξοδο. Αντί να προσπαθούμε λοιπόν να αλλάξουμε τον αυτιστικό ενοχοποιώντας τον για όσα δεν μπορεί, δεν είναι προτιμότερο να τον ενισχύσουμε να κάνει όλα όσα μπορεί, μέσα από προγράμματα εκπαίδευσης ολόκληρης της κοινωνίας, του σχολείου, της οικογένειας;
Τι έχετε μάθει για την αγάπη, τη μοναξιά και την ταυτότητα μέσα από την επαφή σας με αυτιστικούς ανθρώπους;
Οι αυτιστικοί έχουν έναν υπέροχα μοναδικό τρόπο σκέψης αλλά και προσέγγισης των διαφόρων θεμάτων της ζωής. Είναι άνθρωποι με καθαρή ψυχή, καθαρό βλέμμα και πεντακάθαρη σκέψη, μπορούν να αντισταθούν με ευκολία σε όσα εμείς παλεύουμε χρόνια να αποδεσμευτούμε, ικανοί να θέσουν προτεραιότητες και ευλαβικά προσηλωμένοι στους στόχους τους. Είναι μεγάλοι αγωνιστές, γεννημένοι νικητές, όχι γιατί όπως, βλακωδώς, ας μου επιτραπεί η έκφραση, έχει επικρατήσει ότι τάχα μου είναι όλοι χαρισματικοί, μεγάλα ταλέντα σε κάτι, και αναλώνουμε πολύτιμο χρόνο αναζητώντας το μεγάλο ταλέντο που κρύβεται πίσω από τη διάγνωση, αλλά γιατί αγωνίζονται πολύ περισσότερο από όλους εμάς για να μπορούν να βρίσκονται γύρω μας και να αντέχουν έναν κόσμο που απευθύνεται και είναι φτιαγμένος για νευροτυπικούς ανθρώπους.
Από τη φύση τους δεν μπορούν να υποκριθούν, να πουν ψέματα, να λειτουργήσουν ρατσιστικά ή χειριστικά. Ζουν σε μια κοινωνία που τους βλέπει και τους αντιμετωπίζει σαν να είναι εξωγήινοι την ίδια στιγμή που και οι ίδιοι βλέπουν σαν εξωγήινο τον τρόπο που εμείς συμπεριφερόμαστε. Συνήθως ζουν μοναχικά περισσότερο από επιλογή και λιγότερο από ανάγκη γιατί δεν αντέχουν να βιώνουν την απόρριψη των γύρω τους. Και αν με δίδαξαν κάτι όλα αυτά τα χρόνια είναι να σταματήσω να ασχολούμαι με το πως βλέπω εγώ τον αυτισμό, αλλά να επικεντρωθώ στο πως οι ίδιοι τον βιώνουν.
Ποιο μήνυμα θέλετε να μείνει στον αναγνώστη μετά την τελευταία σελίδα του βιβλίου;
Αν είναι να μείνει κάτι, ας είναι το παρακάτω μικρό απόσπασμα από το κείμενο του Βασίλη Μπερετσου, το οποίο έχει συμπεριληφθεί στο βιβλίο:
Βλέπετε ότι φέρομαι διαφορετικά. Αλλά όχι ότι πολλές φορές φέρομαι σοφότερα. Βλέπετε ότι περπατάω διαφορετικά, αλλά όχι ότι θέλω να περπατήσω πλάι σας. Ακούτε την φωνή μου. Είναι επίπεδη και δυνατή. Ακούτε όμως τι σας λέω; Γεννήθηκα. Και γεννήθηκα εδώ. Λένε ότι οι αυτιστικοί ζουν στον κόσμο τους. Εγώ ο αυτιστικός Βασίλειος Μπερέτσος πιστεύω ότι όσοι ζουν στον κόσμο τους είναι επειδή δεν βρήκαν άνοιγμα να μπουν στον δικό σας.
Έχετε χτίσει γύρω σας τοίχους ώστε να κρατήσετε μακριά το διαφορετικό. Εγώ ο αυτιστικός Μπιλάρας αντέχω ακόμα και προσπαθώ να σπάσω τον τοίχο και να σας δείξω ότι αυτά που μας κάνουν να διαφέρουμε είναι λιγότερα από αυτά που μας κάνουν να μοιάζουμε. Πονάω, αγαπάω, στενοχωριέμαι, χαίρομαι, ελπίζω. Ελπίζω πως μια μέρα θα μου δώσετε τον χρόνο μου, θα βρείτε «τον τρόπο μου». Ελπίζω πως μια μέρα εγώ θα σταθώ δίπλα σας ως ίσος.
Εγώ, ο διαφορετικός, ο αυτιστικός Βασίλης Μπερέτσος.
Υπάρχει σκέψη για συνέχεια ή άλλο συγγραφικό έργο;
Υπάρχει ήδη ένα βιβλίο που ετοιμάζω, παιδικό αυτή τη φορά και αποτελεί στην ουσία τη συνέχεια του πρώτου μου βιβλίου “Ο φίλος μου ο Ανδρέας είναι αυτιστικός”, που κυκλοφόρησε πριν περίπου ενάμιση χρόνο απ’ τις εκδόσεις Λογότυπο. Το βιβλίο αυτό αποτελεί ζωντανή εμπειρία μέσα από παρουσιάσεις και ενημερώσεις που πραγματοποιήθηκαν σε πολλά σχολεία, σε διάφορες πόλεις της χώρας, δοσμένο με έναν τρόπο που να μπορεί να ευαισθητοποιήσει και να ενημερώσει τα παιδιά.
