Η τοιχογραφία με τη μορφή της Μαρίας Κάλλας, ξεχώρισε ανάμεσα σε δεκάδες έργα από ολόκληρο τον κόσμο, συμπληρώνοντας τη διεθνή τριάδα τοιχογραφίες από το Παλέρμο της Ιταλίας και από την Κόρδοβα της Ισπανίας, δύο επίσης ιδιαίτερα δυνατές υποψηφιότητες που όμως δεν κατάφεραν να εκτοπίσουν την ελληνική συμμετοχή από την κορυφή.
Η Καλαμάτα βρέθηκε στο επίκεντρο του διεθνούς ενδιαφέροντος, καθώς η δημιουργία του γνωστού street artist KLE διατήρησε σταθερά την πρωτιά καθ’ όλη τη διάρκεια της ψηφοφορίας, συγκεντρώνοντας την υποστήριξη χιλιάδων φίλων της αστικής τέχνης.
Το έργο, που κοσμεί την όψη του κτηρίου Παπαδημητρίου, έχει ήδη αποτελέσει πόλο έλξης για κατοίκους και επισκέπτες, ενώ πλέον καταγράφεται και ως μία από τις σημαντικότερες παγκόσμιες παρεμβάσεις street art του 2025.
Η αναγνώριση αυτή αποτελεί όχι μόνο μεγάλη τιμή για τον δημιουργό, αλλά και σημαντική διάκριση για την Καλαμάτα, η οποία πλέον καταγράφεται δυναμικά στον παγκόσμιο χάρτη της urban art. Η ένταξη ενός έργου από την πόλη στο top 12 της χρονιάς επιβεβαιώνει τη συνεχή ανοδική πορεία του πολιτιστικού της προφίλ και την αυξανόμενη διεθνή προβολή της.
Λίγο πριν τα επίσημα αποτελέσματα, ο Κλεομένης Κωστόπουλος μίλησε στην «Ε» για τη σημασία της υποψηφιότητας, για τη σύγχρονη τέχνη και το μέλλον της αλλά και για την ανάγκη επαναπροσδιορισμού των πολιτικών πολιτισμού.
ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΜΕΣΩ ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΙΩΝ
Αρχικά, ο Κλεομένης Κωστόπουλος ανέφερε πως κατά το παρελθόν έχουν μπει σε διαδικασία ψηφοφορίας τοιχογραφίες που προέρχονται από το Street Art Φεστιβάλ “ArtWalk”, ωστόσο είναι η πρώτη φορά που μια προσωπική του δημιουργία διακρίθηκε μέσω της συγκεκριμένης πλατφόρμας. “Μπορεί αυτό να μην έγινε παλιότερα λόγω παράβλεψης μου ή αδράνειας, ωστόσο στην περίπτωση της Καλαμάτας εκφράστηκε το ενδιαφέρον από τους ανθρώπους του Street Art Cities για να συμμετάσχω. Η τοιχογραφία άλλωστε προβλήθηκε και σε παγκόσμια site, οπότε μέσα από αυτό το άνοιγμα έγινε προφανώς και η κρούση” διευκρίνισε. Ο ίδιος σχολίασε πως στόχος ήταν η δημιουργία του να συνδιαλέγεται σε παγκόσμιο επίπεδο, εκτιμώντας πως είναι μια σπουδαία αναγνώριση. “Είναι πολύ τιμητικό για εμένα που επιλέχθηκα σε αυτή τη δεκάδα, αλλά παράλληλα είναι πολύ όμορφο και για την Καλαμάτα που μια παρέμβαση στο δημόσιο χώρο παίρνει μια τέτοια αναγνωρισιμότητα” συνέχισε, προσθέτοντας τα εξής: “Υπάρχουν άνθρωποι που μπορεί να ταξιδέψουν στην πόλη για να δουν πρωτίστως το συγκεκριμένο έργο. Ξέρω την νοοτροπία της τέχνης στο δημόσιο χώρο στην παγκόσμια αγορά και μπορώ να πω με σιγουριά πως υπάρχει κόσμος που ψάχνει τέτοιες δημιουργίες για να τις δει από κοντά. Ετσι και αλλιώς, αν κάνουν μια απλή αναζήτηση για την Καλαμάτα, θα δουν πως είναι μια φιλόξενη τουριστικά πόλη, οπότε πολύ εύκολα μπορεί να έχει πολιτιστικό τουρισμό μέσω τοιχογραφιών”.
ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΤΕΧΝΗ
Σχετικά με την πρώτη παρουσίαση που έγινε στο κοινό της Καλαμάτας στις 18 Νοεμβρίου, υπενθύμισε πως πραγματοποιήθηκε τρεις μέρες πριν ολοκληρωθεί το έργο, εκφράζοντας την επιθυμία του να επανέλθει, ώστε να γίνει μια νέα συζήτηση με τον κόσμο. “Αυτό που νομίζω πως έχει ανάγκη κάθε πόλη της χώρας είναι να χαράξει πολιτικές πολιτισμού. Η τέχνη στο δημόσιο χώρο θεωρώ πως είναι ότι πιο σύγχρονο και δημοκρατικό μπορεί να συμβεί σε αυτή την κατεύθυνση, οπότε ο όποιος σχεδιασμός μπορεί να βασιστεί εκεί, χωρίς να έχει ατομοκεντρικό χαρακτήρα” σχολίασε, υπενθυμίζοντας πως στην Πάτρα έχουν δημιουργηθεί 80 τοιχογραφίες από σχεδόν 75 καλλιτέχνες απ’ όλο τον κόσμο. “Το γεγονός αυτό έχει κάνει την Αχαϊκή πρωτεύουσα μια ανοιχτή δημόσια gallery. Ετσι, και η Καλαμάτα, προσθέτοντας κι άλλα κομμάτια της Street Art όπως είναι ο χορός, η μουσική και το θέατρο, μπορεί να χαράξει μια πολιτική πολιτισμού γύρω από την σύγχρονη τέχνη. Νομίζω πως είναι το μέλλον της και δεν είναι καθόλου τυχαίο που η τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων στο Παρίσι συνδέθηκε για πρώτη φορά με την Street Art, μετατρέποντας την “Πόλη του Φωτός” σε μια τεράστια σκηνή πάνω σε αυτή την θεματική. Στην Ελλάδα άλλωστε υπάρχουν πολυεπίπεδοι λόγοι ώστε να αναπτυχθεί η συγκεκριμένη τέχνη” επεσήμανε.
Ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Διεθνούς Street Art Φεστιβάλ “ArtWalk” εκθείασε τον σύγχρονο πολιτισμό, σε έναν τόπο ωστόσο που κοιτάει όπως είπε συνέχεια προς το παρελθόν και όχι προς το μέλλον. “Ακόμα και την αρχαία Ελληνική πολιτισμική κουλτούρα που έχουμε κληρονομήσει την διαχειριζόμαστε κατά τη γνώμη μου με λάθος τρόπο. Αν ο Ικτίνος, ο Φειδίας, ο Σοφοκλής κ.α. ζούσαν σήμερα, θα προσπαθούσαν να συντηρήσουν τα παλαιά ή θα κοιτούσαν προς το μέλλον την καινοτομία” αναρωτήθηκε, λέγοντας τα ακόλουθα: “Δυστυχώς έχουμε πολιτικούς και θεσμικούς παράγοντες που δεν έχουν εξοικειωθεί επί της ουσίας με τον πολιτισμό, δεν γνωρίζουν τι είναι. Πρόκειται για ανθρώπους που είναι τεχνοκράτες κυρίως. Νομίζω πως είναι μια λανθασμένη αντίληψη και στη χώρα μας τουλάχιστον δεν θα έπρεπε να την έχουμε, καθώς έχει ένα παγκοσμίως γνωστό brand πάνω στον πολιτισμό. Υπάρχει μια ψυχωσική αντίληψη ότι είμαστε η χώρα του πολιτισμού μόνο ως αρχαίοι Έλληνες. Ολο αυτό έτσι είναι ένας εκρηκτικός συνδυασμός εναντίον της εξέλιξης του πολιτισμού της χώρας. Γι’ αυτό και ο δημόσιος χώρος θέλει μια άλλη διαχείριση για να αφυπνιστεί αυτό το αίσθημα όχι μόνο των καλλιτεχνών αλλά και του κοινού, διεκδικώντας νέους ορίζοντες αντίληψης του σύγχρονου πολιτισμού” δήλωσε χαρακτηριστικά.
Η ΚΑΛΑΜΑΤΑ ΕΔΕΙΞΕ ΤΟ ΔΡΟΜΟ
Σε ερώτηση για το αν είναι ρεαλιστικός αυτός ο στόχος σε περιοχές εκτός της Αθήνας, ο Κλεομένης Κωστόπουλος στάθηκε στην αγαστή συνεργασία που είχε με τον Δήμο Καλαμάτας και τον αντιδήμαρχο Βασίλη Παπαευσταθίου, τονίζοντας πως δεν είναι εύκολο να γίνει αυτό παντού.
“Εχω συζητήσει με πολλούς δήμους της χώρας, ενδεχομένως πάνω από τους μισούς για να γίνουν τέτοιου είδους έργα, ωστόσο οι επαφές δεν έχουν συνδυαστεί με συνεργασία σε τόσο καλό επίπεδο, ώστε να αφήσουν τον καλλιτέχνη ελεύθερο να δημιουργήσει αυτό που θέλει. Γι αυτό και θεωρώ αξιέπαινη την προσπάθεια που έγινε στην Καλαμάτα, όντας μια καλή αφετηρία για συζήτηση που να τείνει στις πολιτικές πολιτισμού γύρω από την τέχνη στο δημόσιο χώρο, ώστε να έχει αρχή, μέση και τέλος” υπογράμμισε, εκτιμώντας πως η Καλαμάτα έχει τα φόντα ώστε να πορευτεί με στρατηγικό τρόπο, αναδεικνύοντας ιστορικά κομμάτια και πιο σύγχρονα, όπως το Διεθνές Φεστιβάλ Χορού.
Στη συνέχεια, η συζήτηση μας εστίασε και στη σύνδεση της Street Art με τη μουσική και τις συναυλίες, σχολιάζοντας πως πρέπει να σπάσουν τα δεδομένα στην Ελλάδα. “Σε μια χώρα όπου 10 μήνες το χρόνο είμαστε άνετα στο δημόσιο χώρο λόγω των καιρικών συνθηκών, μπορεί να ενισχυθεί αυτό το σκέλος. Μια εκδήλωση με εύκολη πρόσβαση, χωρίς κανένα περιορισμό, θα έχει δεδομένα μεγάλη απήχηση” εξήγησε, φέρνοντας ως παράδειγμα μια συναυλία με τους καλλιτέχνες να παίζουν φερειπείν από μπαλκόνια, μέσω ενός δημόσιου θεάματος που θα προέλθει κατ’ επέκταση από την αξιοποίηση του δημόσιου χώρου, ξεπερνώντας το καθιερωμένο στήσιμο. “Αν πάμε σε χώρες του εξωτερικού θα δούμε ότι ο δημόσιος χώρος αξιοποιείται στο έπακρο, και από τους πολίτες και από τους θεσμικούς φορείς. Κάτι αντίστοιχο μπορεί να γίνει και στην Ελλάδα και μάλιστα εντυπωσιακά” συμπλήρωσε.
“Πολιτική πολιτισμού είναι μια διαπραγμάτευση με τις κοινότητες, τις πόλεις και την περιφέρεια, για να δημιουργηθεί μια ταυτότητα. Δεν μπορεί να γίνεται λόγος για αποκέντρωση, να ψάχνουμε την ταυτότητα της περιφέρειας, και για τον πολιτισμό οι εντολές να έρχονται από το υπουργείο. Είναι κάτι που πάει κόντρα στο ρεύμα” επεσήμανε, παρατηρώντας πως “στη χώρα του πολιτισμού δεν έχουμε πολιτικές πολιτισμού”.
Κλείνοντας, ο Κλεομένης Κωστόπουλος εξήρε την ομορφιά της Καλαμάτας, δηλώνοντας μάλιστα πως θα μετακόμιζε άνετα. Ο ίδιος μετέφερε τις πολύ καλές εντυπώσεις που είχε κατά την διάρκεια των διακοπών του το περσινό καλοκαίρι, κάνοντας λόγο για μια ανθρώπινη πόλη που αξίζει να ζήσει κάποιος.
