Μικρές δυνάμεις το ΚΚΕ είχε διάσπαρτες σε χωριά, αλλά στην Ανατολική Πυλία σημειώνεται έντονη δραστηριότητα. Επίκεντρο η Λογγά και η Εκκλησία κινητοποιείται για να πείσει τους κομμουνιστές να μετανοήσουν. Ενα δημοσίευμα την εποχή που “καίγεται ο τόπος” από την αγωνία των παγοπλήκτων, είναι απολύτως χαρακτηριστικό για την αντικομμουνιστική δράση του Μητροπολίτη Μεσσηνίας Μελέτιου Σακελλαρόπουλου που δημιουργεί Αντικομμουνιστικούς Συλλόγους: “Παράδοξον και όμως πραγματικόν. Κατά πληροφορίας εις την Μητρόπολιν, εν Λογγά δρα συστηματικώς ο κομμουνισμός. Ο Σεβασμιώτατος εθεώρησε επάναγκες να λάβη τα προς τούτο ενδεικνυόμενα μέτρα. Και εν πρώτοις παρεκάλεσε τον ιεροκήρυκα κ. Πολύκαρπον να μεταβή εκεί και διδάξη τα δέοντα κατά του κομμουνισμού. Πληροφορηθείς δε την κατάστασιν εκ του σύννεγγυς ο ιεροκήρυξ, εξεπλήρωση την αποστολήν του και μετά επισταμένην έρευναν διεπίστωσεν την ύπαρξιν και δράσιν του κομμουνισμού, επίσης ότι είναι ανάγκη συντόμου ενεργείας και συνεχούς διδασκαλίας προς καταπολέμησιν αυτού.
Προς τούτο ο Σεβασμιώτατος επεφόρτισε τον εφημέριον των Ταξιαρχών Στ. Γεωργανά ίνα μεταβή και ενεργήση καταλλήλως ό, τι νομίζει συντελεστικώτερον προς περιστολήν του κακού. Ο ιερεύς ούτος από 20ημέρου διαμένων εν Λογγά και εκπληρών πιστώς την αποστολήν του, απέστειλεν την έκθεσίν του, έχουσαν ούτω:
Σεβασμιώτατε
Ο Θεός συνεργεία πάντα εις αγαθόν
Δεν δύναμαι να κρύψω την χαράν μου όπου η χάρις του Θεού ηξίωσε την Θεοφρούρητον Μητρόπολίν μας δια της υμετέρας Σεβασμιότητος. Ποιμενάρχου [...], ρέκτου και οξυδερκεστάτου. Η έγκαιρος και πεφωτισμένη επέμβασίς σας εις την καθημερινώς φθίνουσαν θρησκευτικώς κοινωνίαν της Λογγάς αποδεικνύει την πατρικήν μέριμναν και οξυδέρκειαν της Υμετέρα Σεβασμιότητος.
Διότι όντως καθημερινώς η αντίπαλος μερίς, λόγω της άγνοιας του κόσμου προσηλύτιζεν αρκετούς εις την παράταξίν της, αριθμούσαν ήδη περί τα 25 μέλη εξ ων 7 δεσποινίδες και άτινα κρυφίως συνεδριάζουν διά την παντός μέσου προσάρτησιν νέων μελών.
Μια όμως μερίς της κοιννωίας της Λογγάς γνωρίζουσα τους καταχθονίους και καταστρεπτικούς σκοπούς των αρνησιθρήσκων τούτων, ουδόλως δίδει σημασίαν εις τα φληναφλήματά των. Αρκούνται δε ως αρκετόν νομίζοντες εις το από ένα αυτί μπαίνουν και από το άλλο βγαίνουν λόγια κομμουνιστών!!! και πόρω μονοπλεύρως εξετάζουν ζητήματα.
Αλλά η μεγαλυτέρα μερίς και δη οι δυσπραγούντες και υπό των κυμάτων του πολυκυμάντου βίου εκ τε της οικονομικής δυσπραγίας και της απερισκέπτου πολιτείας των πανταχόθεν σκληρώς ωθούμενοι ζητούν να εύρουν το πραγματικόν των άσυλον και αχείμαντον λιμένα. Πλην, ως μη ώφειλε, παντού ενατενίζουν προς απόκτησιν των ποθητών. Εκτός του πραγματικού Σωτήρος, και κατά συνέπειαν μη ευρίσκοντες αύτα, ενωτίζονται ιδεών παχυλών, πολλαπλών και υλιστικών ως γαργαλιστικών υποσχέσεων των κομμουνιστών, ως από Σειρήνων στόμα εξερχομένων. Ουτω δε ας μη παραξενευόμεθα αν η έγκαιρος επέμβασις της Υμετέρας Σεβασμιότητος δεν έθετε τον όν επεβάλλετο φραγμόν, θα είχωμεν άσχημα αποτελέσματα.
Ευθύς ως μετέβην εις Λογγάν, εμελέτησα επισταμένως την εν γένει κατάστασιν και εσκέφθην πως είναι δυνατόν να τεθή προτείχισμα εις τας εμμόνους και εντέχνους επιθέσεις των.
Κατόπιν σκέψεως συνεκέντρωσα περί τα 10 πρόσωπα υγειών θρησκευτικών αρχών εις τους ωμίλησα περί των κινδύνων ους διατρέχομεν και εκ μέρους της δικαιοσύνης του Θεού και εκ των λυμαιώνων της θρησκείας μας και οικογενείας, είπον ότι είναι επιβεβλημένον να γίνει Σύλλογος Αντικομμουνιστικός.
Πάντες προθύμως εδέχθησαν. Τους υπέδειξα ότι δια τον νέον αγώνα χρειάζεται μετάνοια πλήρης, απόθεσις πάσης κηλίδος δια να επιτευχθή το ποθούμενον, προς δε να προσπαθήσουν να προσηλυτίζουν τους ασθενείς περί την πίστην.
Ηταν ημέρα Σάββατον. Την επομένην μετά την Θείαν Λειτουργίαν παρεκλήθην ίνα εξομολογήσω μερικά άτομα. Εγώ εννοήσας ότι ήτο ωφέλιμον τούτο, αν και δεν είχον την σχετικήν προς την εξομολόγησιν άδειαν, προέβην εις την εξομολόγησιν των εξ ών 4 είχον να εξομολογηθούν 10 και 15 έτη, έτεροι δύο είχον πιαστεί εις τα δίχτυα των κομμουνιστών, κατόπιν του κηρύγματος της Κυριακής ήλλαξαν εντελώς φρόνημα διά της χάριτος του Θεού και εξομολογήθησαν.
Την εσπέραν η συγκέντρωσις ηρίθμησε 17 άτομα εγγραφέντα εις τον Σύλλογον.
Εδωσα την σχετικήν κατεύθυνσιν της εργασίας του Συλλόγου, έχοντος ως είπον, σκοπόν την διά του παραδείγματός των ενίσχυσιν της κοινωνίας και την διά παντός τρόπου προσηλύτησιν και ενίσχυσιν των αμφιρρόπων.
Συνεζήτησα με τον Υπαρχηγόν των, όστις ουδόλως εννοεί να απαρνηθή τας αρχάς του.
Δι' ευχών σας, ελπίζω να ενισχυθή το έργον.
Μετά Σεβασμού
Σταύρος Γεωργανάς” (678).
Οπως ήδη έχει αναφερθεί, τον Ιούλιο είχε συλληφθεί ο Τάσης Κουλαμπάς ενώ το Σεπτέμβριο συνελήφθησαν ο Γιάννης Πετρόπουλος και ο Νίκος Σαρατσιώτης από τη Λογγά. Οι διώξεις όμως του Κουλαμπά συνεχίζονται και δικάζεται σε ένα χρόνο φυλακή και εξορία:
“Στην Καλαμάτα δικάσθηκε για παράβαση του ιδιώνυμου ο αγρότης σ. Κουλαμπάς, ύστερα από μήνυση του αγροτοφασίστα Σμυρλή απ' την Κορώνη. Στο δικαστήριο αποδείχθηκε το αβάσιμο της κατηγορίας και μάλιστα ο μάρτυρας Παντελάκης, πρόεδρος του Χαρακοποιού, ξεσκέπασε τον αστυνόμο που παραμόρφωσε την κατάθεσή του. Το δικαστήριο παρ' όλα αυτά τον καταδίκασε σε ένα χρόνο φυλακή και ένα εξορία” (679).
Τα γεγονότα οδηγούν το ΚΚΕ στο συμπέρασμα ότι ο Βενιζέλος επιχειρεί να επιβάλει στρατιωτικό καθεστώς και έχει σκοπό να επιβάλει ακόμη και στρατιωτικό πραξικόπημα όπως φαίνεται ανάγλυφα σε δημοσίευμα του “Ριζοσπάστη” που αναφέρεται στι εξελίξεις μετά και την καταστολή στον Πύργο:
“Δύο γεγονότα συνέπεσαν τις τελευταίες αυτές ημέρες πολύ χαρακτηριστικά για την εξέλιξη της οικονομικής και πολιτικής κατάστασης του τόπου.
Πρόκειται απ' τη μια μεριά για το συλλαλητήριο των φτωχών αγροτών του Πύργου και το πνίξιμό του απ' τα όργανα της φασιστικής κυβέρνησης κι απ' την άλλη για την απόφαση της κυβέρνησης να τροποποιήσει επί το αυστηρότερον τον περί Τύπου νόμον.
Τα γεγονότα αυτά δεν συμπίπτουν μόνο χρονικά, να είνε αλληλένδετα μεταξύ τους κι όσον αφορά το πολιτικό τους περιεχόμενο και τη σημασία τους, είνε χαρακτηριστικά της εξέλιξης της γενικώτερης οικονομικής και πολιτικής κατάστασης της χώρας και θα πρέπει ανάλογα να κριθούν και να βγάλουμε τα ανάλογα συμπεράσματα για τα καθήκοντά μας.
Τι σημαίνει το συλλαλητήριο του Πύργου; Πριν απ' όλα πως η οικονομική κρίση γενικά και η αγροτική κρίση ειδικώτερα, έχει φέρει σε ελεεινότατη κατάσταση τα πλατειά στρώματα των φτωχών και μεσαίων αγροτών και τα υπόλοιπα στρώματα του εργαζόμενου λαού. Στο φτωχό αγρότη δεν έμεινε πια ούτε ψωμί. Στον παγόπληκτο λείπουν τα πιο απαραίτητα μέσα διατροφής του και πραγματοποίησης της καλλιέργειάς του.
"Φέτος το κακό παράγινε. Τάλλα χρόνια κουτσά, στραβά τα βγάζαμε πέρα δίνοντας και στους αισχρούς τοκογλύφους, τώρα όμως δεν έχουμε όχι να δώσουμε, αλλά ούτε να αγοράσουμε ψωμί. Ναι ψωμί αγαπητή μου εφημερίδα. Μήπως όμως θαρρείς πως τελειώνουμε ως εδώ; Οχι, άρχισαν οι κοινοποιήσεις, οι κατασχέσεις και οι πλειστηριασμοί. Μας παίρνουν τα σπίτια μας, τα ζά μας, και ό,τι βρουν. Με τι θα ζήσουμε εμείς τώρα; Γιατί η επανάσταση αργεί; Γιατί δεν ρίχνετε το σύνθημα να σηκωθούμε όλοι στο ποδάρι και να γλυτώσουμε από τα βάσανά μας; Δεν ξέρω τι θα πείτε σεις μα εγώ και μαζί μου εκατοντάδες χιλιάδες φτωχοί αγρότες δεν αντέχουν άλλο. Πεινάμε, βασανιζόμαστε κάθε μέρα απ τον αργό θάνατο. Μας κατέστρεψαν οι πλούσιοι. Το μαχαίρι έφτασε στο κόκκαλο" κλπ. κλπ.
Να η κατάσταση στον κάμπο, όπως την περιγράφει απλά, μα με τέλεια αποδοτικότητα ένας φτωχός αγρότης της "Αγίας Μαρίνας".
Και η κατάσταση των εργαζομένων της πόλης δεν είναι καλύτερη. Το μαχαίρι έφτασε στο κόκκαλο. Να η πρώτη αλήθεια. "Να σηκωθούμε όλοι στο πόδι", "να κάνουμε επανάσταση", να η δεύτερη. Οι ίδιες οι μάζες αρχινάνε να θέτουν στον εαυτό τους και σε εμάς ζητήματα εξουσίας, επανάστασης ενάντια στους πλούσιους.Κι απ' αυτή την άποψη τα γεγονότα του Πύργου είνε πολύ διδαχτικά. Σημαίνουν την απαρχή νέων αγροτικών εξεγέρσεων, την ανάπτυξη ενός νέου κύματος της επαναστατικής ανόδου στον κάμπο, που παίρνει μεγαλύτερη σημασία γιατί γίνεται παρά τη θέληση των αγροτοφασιστών που προσπάθησαν μα που δεν μπόρεσαν να πνίξουν το κίνημα αυτό. Να η μια όψη του γεγονότος αυτού. Η δεύτερη όψη βρίσκεται σε συνδυασμό με το πνίξιμο του συλλαλητηρίου του Πύργου απ' τα όργανα της φασιστικής κυβέρνησης του Βενιζέλου, πράγμα που μιλάει για το μεγάλωμα ακόμα πιο πολύ τη φασιστικής διχτατορίας πάνω στις μάζες. Τα γεγονότα του Πύργου είναι ένας εξολοθρευτικός μπάτσος ενάντια σ' όλες τις θεωρίες των λικβινταριστών πως η κυβέρνηση Βενιζέλου αποτελεί "ιδεολογική προπαρασκευή της Διχτατορίας".
Τα γεγονότα μιλάνε πως ο φασισμός κυβερνάει τη χώρα, και πως καθημερινά γίνεται πιο αιματηρός και πιο σκληρός απέναντι των εργαζομένων μαζών που ξεσηκώνονται εναντίον της μπουρζουαζίας και εναντίον του. Και θα γίνεται πάντα σκληρότερος όσο πιο πολύ οξύνεται η οικονομική κρίση, όσο πιο πολύ χάνει την επιρροή της η κυβέρνηση Βενιζέλου και όσο πιο πολύ ξεσηκώνονται, επαναστατικοποιούνται οι μάζες, κι ως που να τσακιστεί, να σμπαραλιασθή και να εξαφανιστεί απ' αυτές αντικαθιστάμενος με την προλεταριακή διχτατορία [...]
[...] Η φασιστική διχτατορία υπάρχει στην Ελλάδα μ' αυτό δεν αποκλείει καθόλου το να γίνεται κάθε μέρα πιο άγρια και πιο αιματηρή. Και τα γεγονότα του Πύργου και η τροποποίηση του περί Τύπου νόμου αυτό μαρτυρεί. Η τροποποίηση θα γίνει για να κλείσει ο "Ριζοσπάστης" και οι άλλες εκδόσεις του κόμματος, ενώ οι αστικές εφημερίδες και τα άλλα αντεπαναστατικά όργανα "Σπάρτκακος", "Πάλη τάξεων" κλπ θα μείνουν να ευλογάνε τη φασιστική διχτατορία και να λένε πως δεν υπάρχει [...]
[...] Με αφετηρία τις άμεσες απαιτήσεις των μαζών να τις κινητοποιήσουμε ενάντια τόσο στον κυβερνώντα φασισμό όσο και ενάντια στις υπόλοιπες φασιστικές ομάδες (Αγροτοφασίστες, Κονδυλικούς κλπ.).
Δίπλα σ' αυτό ειδική δουλειά για την οργάνωση της αυτοάμυνας των μαζών, οργάνωση αντιφασιστικών ενώσεων, ιδιαίτερη δουλειά ανάμεσα στην εργαζόμενη νεολαία κλπ.
Επί κεφαλής των μαζών θα τσακίσουμε τη φασιστικη διχτατορία του Βενιζέλου, θα εκμηδενίζουμε τους σοσιαλφασίστες, αγροτοφασίστες, θα πνίξουμε στο αίμα κάθε τυχόν στρατιωτικά κινήματα” (680).
Αμέσως μετά τα γεγονότα στον Πύργο συνέρχονται η “Περιφερειακή Επιτροπή της Κομματικής Οργάνωσης Βορειοδυτικής Πελοποννήσου και Εφτανήσου και του Αχτιβ της Οργάνωσης Πατρών” που ομόφωνα διαπιστώνουν μεταξύ των άλλων προβλημάτων της κομματικής δράσης ότι το ΚΚΕ απουσίαζε από το συλλαλητήριο του Πύργου, ενώ εκτιμούν και προτρέπουν τους αγροτικούς πυρήνες του κόμματος:
“Η χειροτέρεψη της θέσης των εργαζόμενων αγροτών με το μεγάλωμα της αγροτικής κρίσης και ιδιαίτερα με την πτώση των τιμών της σταφίδας κλπ. επιβάλλει άμεσα στην οργάνωση να καταπιαστεί με την προπαρασκευή και διεξαγωγή της πάλης των φτωχών και μεσαίων σταφιδοπαραγωγών και άλλων αγροτών με βάση τις άμεσες διεκδικήσεις τους και την καταπολέμηση των αγροτοφασιστών, που αποτελούν τον κυριώτερο εχθρό στο χωριό. Βάση της δουλειάς μας στο χωριό πρέπει να είναι η κινητοποίηση των εργατών γης κατά της ανεργίας, για αύξηση του μεροκάματου, 8ωρο κλπ. και η οργάνωσή τους σ ένα μαζικό συνδικάτο, ξεκινώντας απ την ανασυγκρότηση του συνδικάτου Πύργου.
Οι αγροτικοί πυρήνες οφείλουν να διατυπώσουν τις διεκδικήσεις των φτωχών αγροτών και να τους κινητοποιήσουν στην πάλη για την αποζημίωση των φτωχών και μεσαίων παγοπλήκτων σταφιδοπαραγωγών με βάση την τρέχουσα τιμή της σταφίδας και για την ακύρωση των αποφάσεων των εχτιμητικών επιτροπών, για την κατάργηση του παρακρατήματος και κάθε φορολογίας του ΑΣΟ ως την τελική του διάλυση, για την κατάργηση των εμμέσων φόρων στα είδη πρώτης ανάγκης και τα εργαλεία, για την απαλλαγή των φτωχών αγροτών από τους φόρους, για σημαντική φορολογική ελάφρυνση των μεσαίων, για την κατάργηση των χρεών των εργαζομένων αγροτών κλπ. σε συνδυασμό με τα γενικά πολιτικά συνθήματα του κόμματος. Η κινητοποίηση αυτή πρέπει να γίνεται με τη συγκρότηση συγκεντρώσεων και συλλαλητηρίων των αγροτών, εκλογή επιτροπών αγώνος κλπ. (681).
(678) “Σημαία” 9/9/1931
(679) “Ριζοσπάστης” 27/12/1931
(680) “Ριζοσπάστης” 17/11/1931
(681) “Ριζοσπάστης” 8/12/1931
