Στο υπόμνημα του υπουργείου Εσωτερικών καταγράφονται εννέα θεματικές κατηγορίες στις οποίες προβλέπονται αλλαγές μέσω του νέου Ενιαίου Κώδικα Αυτοδιοίκησης.
Επιμέλεια: Γιώργος Παναγόπουλος
Ειδικότερα:
Εκλογική διαδικασία: Με τον νέο εκλογικό νόμο, οι δήμαρχοι και οι περιφερειάρχες θα εκλέγονται σε έναν μόνο γύρο, μέσω ενιαίου ψηφοδελτίου, με ελάχιστο ποσοστό εκλογής το 42%. Καταργούνται οι δημοτικές ενότητες ως εκλογικές περιφέρειες στους δήμους. Επιπλέον, καταργείται η δυνατότητα απόσπασης αιρετών συμβούλων σε υπηρεσίες εντός της περιοχής όπου έχουν εκλεγεί.
Διακυβέρνηση δήμων, περιφερειών και νομικών προσώπων: Δίνεται πλέον η δυνατότητα διενέργειας συμβουλευτικών δημοτικών δημοψηφισμάτων με τη χρήση ηλεκτρονικών μέσων.
Άσκηση ελέγχου νομιμότητας: Ιδρύεται η Υπηρεσία Γενικής Εποπτείας Νομιμότητας ΟΤΑ, με επικεφαλής Γενικό Επόπτη, ο οποίος θα συντονίζει τον έλεγχο και θα εξασφαλίζει την ενιαία εφαρμογή των διαδικασιών στις 7 Αυτοτελείς Υπηρεσίες Εποπτείας.
Συστήνονται δύο Πειθαρχικά Συμβούλια στο Υπουργείο Εσωτερικών — ένα για τη διερεύνηση παραπτωμάτων και ένα για την επιβολή ποινών παύσης — αποτελούμενα από τακτικούς διοικητικούς δικαστές και εκπροσώπους ΚΕΔΕ και ΕΝΠΕ.
Αιρετοί τίθενται σε αργία:
– Σε περιπτώσεις κακουργημάτων με πρωτοβάθμια καταδικαστική απόφαση
– Σε περίπτωση αμετάκλητης παραπομπής με επιβληθείσα προσωρινή κράτηση
– Ύστερα από τελεσίδικη καταδίκη για ορισμένα πλημμελήματα
Επιπλέον, επεκτείνεται η εξαίρεση από τη σύλληψη στο πλαίσιο του αυτοφώρου και σε αντιδημάρχους και αντιπεριφερειάρχες.
Καταστατική θέση αιρετών: Καθιερώνεται επαγγελματικό ασυμβίβαστο για τους δημάρχους, που δεν θα μπορούν να συμμετέχουν ενεργά σε εταιρείες ή να ασκούν ατομικό επάγγελμα. Οι αποδοχές τους εξισώνονται με αυτές του Γενικού Γραμματέα Υπουργείου, μέτρο που εφαρμόζεται σε δήμους άνω των 200.000 κατοίκων, ή άνω των 100.000 εφόσον λαμβάνεται αντιμισθία Γ.Γ.
Άσκηση αρμοδιοτήτων αυτοδιοίκησης: Ο νέος Κώδικας εισάγει την έννοια του «τεκμηρίου της καθημερινότητας», ενισχύοντας τον ρόλο των ΟΤΑ στη διαχείριση των τοπικών υποθέσεων. Παράλληλα, προβλέπεται αναθεώρηση των αρμοδιοτήτων των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων, με έμφαση στη σχέση τους με την Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση.
Οικονομική διοίκηση: Δημιουργείται ένα Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα Κεντρικών Ηλεκτρονικών Πληρωμών, το οποίο θα επιτρέπει την ενιαία, αυτοματοποιημένη και διαφανή διαχείριση των εσόδων των δήμων, παρέχοντας δυνατότητες άμεσης ενημέρωσης των οφειλετών.
Καθιερώνεται δημοτικό επίδομα γέννησης για το πρώτο και δεύτερο παιδί, υπό όρους που θα καθορίζονται από τα δημοτικά συμβούλια και εφόσον καλύπτονται από ίδιους πόρους.
Για τα κλειστά ακίνητα προβλέπεται ετήσιο τέλος, ίσο με το 1/10 του αντίστοιχου ποσού βάσει επιφάνειας, ανεξαρτήτως χρήσης.
Ο Φόρος Ηλεκτροδοτούμενων Χώρων καταργείται και αντικαθίσταται από ενισχυμένο ΤΑΠ, που μετονομάζεται σε «Τέλος Τοπικής Ανάπτυξης».
Κεντρικοί Αυτοτελείς Πόροι (ΚΑΠ): Αναμένεται επαναπροσδιορισμός των ποσοστών κατανομής των εσόδων που προέρχονται από κρατικούς πόρους για Δήμους και Περιφέρειες.
Γενικές επισημάνσεις για την οικονομική διοίκηση: Ο νέος Κώδικας ενσωματώνει αναθεωρημένες διατάξεις που προέρχονται από παλαιότερα βασιλικά και προεδρικά διατάγματα (1959, 1981 και 1996), εκσυγχρονίζοντας το νομοθετικό πλαίσιο.
Ολοκληρωμένα Πληροφοριακά Συστήματα: Προβλέπεται η λειτουργία έξι συνολικά πληροφοριακών συστημάτων, ενταγμένων στο νέο Κώδικα Τοπικής Αυτοδιοίκησης, για την υποστήριξη και βελτιστοποίηση των λειτουργιών των ΟΤΑ.
