Το σχέδιο, που αφορά συνολικά 41 κοιμητήρια, προβλέπει μεταξύ άλλων ενιαία διαχείριση, δημιουργία μητρώων επαγγελματιών και ψηφιοποίηση όλων των δεδομένων, μέσα από μια χρονοβόρα και δύσκολη παρέμβαση που φιλοδοξεί να βάλει τέλος σε διαχρονικά προβλήματα λειτουργίας των νεκροταφείων.
Μιλώντας στην “Ε” η αρμόδια αντιδήμαρχος Πιπίνα Κουμάντου ενημέρωσε πως είναι έτοιμο το σχέδιο του νέου οργανισμού κοιμητηρίων, τονίζοντας πως θα αφορά όλα τα κοιμητήρια του Δήμου Καλαμάτας, μέσω μιας ενιαίας διαχείρισης. «Το σχέδιο έχει καταρτιστεί ήδη από τις Υπηρεσίες και από ειδικό σύμβουλο γι’ αυτά τα θέματα. Εν συνεχεία θα τεθεί υπόψη όλων των προέδρων των Κοινοτήτων και έπειτα θα περάσει από Δημοτική Επιτροπή και Δημοτικό Συμβούλιο» ανέφερε, λέγοντας πως ένας κανονισμός πρέπει να ανταποκρίνεται στις τοπικές συνθήκες, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη τους επαγγελματίες που δραστηριοποιούνται στο χώρο.
Για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει το Κεντρικό Κοιμητήριο της Καλαμάτας σήμερα, η Π. Κουμάντου στάθηκε σε δύο σκέλη, σημειώνοντας πως το ένα αφορά την οργάνωση των υπηρεσιών. «Το κοιμητήριο είναι ένας κοινόχρηστος χώρος όπως όλοι οι άλλοι. Αυτό σημαίνει πως όλες οι εργασίες πρέπει να παρέχονται από το Δήμο Καλαμάτας. Ωστόσο, αυτή τη στιγμή το Κοιμητήριο διαθέτει μόλις έναν μόνιμο υπάλληλο ο οποίος σύντομα θα συνταξιοδοτηθεί, ένα άτομο μέσω του προγράμματος 55-67, καθώς και ένα ακόμα με οκτάμηνο. Καταλαβαίνει κανείς λοιπόν εύλογα πως το προσωπικό δεν επαρκεί, ιδίως στις πιο απαιτητικές εκταφές. Ακόμα ένα βασικό σκέλος αποτελεί η πλύση οστών, εργασία όπου και αυτή πρέπει να γίνεται από το Δήμο» υπογράμμισε, λέγοντας πως μοιραία θα πρέπει οι άνθρωποι - ιδιώτες που δραστηριοποιούνται με το αντικείμενο να αναπτύξουν μια επίσημη σχέση με το Δήμο μέσω ανάθεσης, έτσι ώστε να εκτελούνται οι εργασίες. Σε ό,τι έχει να κάνει με την αφή των καντηλιών η ίδια επισήμανε πως δεν αποτελεί υποχρέωση του Δήμου, με άλλους δήμους της χώρας να προχωρούν σε εξωτερικές συμβάσεις.
Η Πιπίνα Κουμάντου συνέχισε πως για το σκοπό αυτό, για την καθαριότητα των μνημείων, όπως και για την κατασκευή των μνημείων θα δημιουργηθούν τα αντίστοιχα μητρώα, αν θέλουν να “τρέξουν” τις ενέργειες αυτές επαγγελματίες, μέσα από προϋποθέσεις. «Ο ενδιαφερόμενος θα δίνει στο Δήμο ένα εφάπαξ πόσο και μετά ένα ποσό ανά μνημείο που θα φροντίζει ή που θα κατασκευάζει, ενώ παράλληλα θα μπουν κανόνες στο τί κατασκευάζεται και πώς, μέσα από συγκεκριμένες διαστάσεις, για να μην παρατηρείται αναρχία μέσα από διαφορετικά μεγέθη» πρόσθεσε, λέγοντας πως σοβαρό ζήτημα υπήρξε και με τις οστεοθήκες και τις κλειδαριές τους. Υπήρχαν σχεδόν 7.000, χωρίς ασφαλή δεδομένα. Ως προς το δεύτερο σκέλος, η Πιπίνα Κουμάντου ενημέρωσε πως έχει να κάνει με τη σωστή οργάνωση του Κοιμητηρίου σε ηλεκτρονική μορφή. Η ίδια εξήγησε πως από τα έγγραφα, τα στοιχεία πέρασαν από διάφορες φάσεις (SingularLogic, Genesis κ.α.) με αποτέλεσμα να προκύψουν λάθη και παραλείψεις, με συνέπεια ο Δήμος να μην έχει πλήρη εικόνα ποιοι είναι θαμμένοι πού, και πόσο καιρό. «Αυτά τα λάθη όταν έπεφταν στην αντίληψή μας τα διορθώναμε, ωστόσο, σήμερα που μιλάμε, για να μπορέσουμε να έχουμε πλήρη εικόνα, καταγράφουμε όλα τα δεδομένα, ένα προς ένα από την αρχή και τα ψηφιοποιούμε, έτσι ώστε να φαίνεται όλο το ιστορικό του τάφου (ποιος ήταν εκεί, ποιος είναι τώρα, πότε πρέπει να βγει, κ.τ.λ.)» αποσαφήνισε. Για το πεδίο του Κεντρικού Κοιμητηρίου η ίδια σχολίασε πως το πρόβλημα εντοπίζεται στη Γ’ ζώνη όπου βρίσκονται οι πιο οικονομικοί τάφοι, έχοντας όπως είναι λογικό μεγαλύτερη ζήτηση, τη στιγμή που είναι λίγοι σε αριθμό. Συνολικά, το Κοιμητήριο διαθέτει 1.727 τάφους, μαζί με τους οικογενειακούς, όντας χωρισμένοι σε τρεις ζώνες.
ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΚΗΔΕΙΕΣ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΦΡΩΣΗ
Σε ερώτηση της “Ε” για το πότε αναμένεται να ολοκληρωθεί η ψηφιοποίηση όλων των κοιμητηρίων του δήμου, η ίδια δήλωσε πως με τον επικείμενο ερχομό άλλων δύο ασκούμενων παιδιών γι’ αυτό το σκοπό, το σύστημα μπορεί να είναι έτοιμο σε ένα εξάμηνο. Η Πιπίνα Κουμάντου μας μετέφερε ακόμα πως εντός του καλοκαιριού θα δοθεί στις κοινότητες ο κανονισμός, ο οποίος θα καταστήσει σαφές πως βάσει νόμου δεν γίνεται να θάβονται σε κοινότητες μόνο όσοι έχουν καταγωγή από εκεί αλλά και άνθρωποι από άλλες περιοχές. «Επιπλέον, συμπεριλαμβάνουμε στον νέο κανονισμό διατάξεις για ψυκτικούς θαλάμους, γνωρίζοντας πως η Καλαμάτα αλλά και η Μεσσηνία ευρύτερα αντιμετωπίζει πρόβλημα πάνω στο θέμα αυτό» πρόσθεσε, γνωστοποιώντας την πρόθεση της Δημοτικής Αρχής να φτιάξει έναν χώρο για πολιτικές κηδείες. Για το ενδεχόμενο η Μεσσηνιακή πρωτεύουσα να αποκτήσει αποτεφρωτήριο, η ίδια σημείωσε πως οι όποιες περιπτώσεις καλύπτονται από αυτό της Ριτσώνας, με το ενδιαφέρον σε τοπικό επίπεδο να μην φανερώνει μέχρι στιγμής την ανάγκη να δημιουργηθεί αποτεφρωτήριο στην Καλαμάτα.
ΤΟ ΚΟΡΕΣΜΕΝΟ ΕΔΑΦΟΣ ΚΑΙ Η ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΗ ΑΠΟΣΥΝΘΕΣΗ
Σχετικά με το πιο ευαίσθητο θέμα, αυτό της προβληματικής αποσύνθεσης των νεκρών λόγω του κορεσμένου εδάφους στο Κεντρικό Κοιμητήριο σε συνάρτηση με την τριετία που απαιτείται, η Πιπίνα Κουμάντου ανέφερε πως υπάρχουν περιπτώσεις που οι σοροί παραμένουν στον τάφο και μετά τα τρία έτη, χωρίς φυσικά οι συγγενείς να επιβαρυνθούν οικονομικά, μέχρις ότου ολοκληρωθεί πλήρως η αποσύνθεση. Η ίδια, στάθηκε παράλληλα στη διαδικασία που προβλέπεται για την ταφή. Οι τάφοι μετά την τοποθέτηση του φέρετρου πρέπει να γεμίζουν καλά με γαιώδη υλικά μέχρι την επιφάνεια του εδάφους και πάνω από αυτή να σχηματίζεται γαιόλοφος. Η διαδικασία δεν τηρείται στον βαθμό που θα έπρεπε, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Παράλληλα, υπενθύμισε πως για περιπτώσεις που κρίνεται απαραίτητο, προβλέπεται η παράταση του χρόνου ταφής σε άλλο σημείο (τάφος αδιαλύτων) μέχρι να περατωθεί η εμφάνιση των οστών.
Η ΕΚΤΑΦΗ ΝΕΚΡΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ COVID
Σε ό,τι έχει να κάνει με τη μη αποσύνθεση σορών που ενταφιάστηκαν με το αρχικό πρωτόκολλο του Covid-19, προκύπτοντας μακάβριες εικόνες σε νεκροταφεία της Ελλάδας, η εκταφή των ανθρώπων που θάφτηκαν τη διετία 20-21 στο Κεντρικό Κοιμητήριο της Καλαμάτας αναμένεται να φέρει τους συγγενείς τους σε μια άβολη και δυσάρεστη θέση. Όπως παρατηρήθηκε σε νεκροταφεία της χώρας όπως της Πάτρας και της Λάρισας, τηρήθηκε ο βασικός κανονισμός των κοιμητηρίων, κατά τον οποίο στα τρία χρόνια από την ταφή ειδοποιούνται οι συγγενείς για την εκταφή. Όμως, σε ό,τι έχει να κάνει με τους νεκρούς που είχαν δηλωθεί ως θύματα του κορονοϊού, διαπιστώθηκε πως στις περισσότερες περιπτώσεις δεν προχώρησε η αποσύνθεση ούτε στο ελάχιστο. Απόρροια της κατάστασης αυτής ήταν το γεγονός πως οι σοροί θάφτηκαν μέσα σε πλαστικούς σάκους, ειδική οδηγία που ακολουθήθηκε την πρώτη διετία της πανδημίας. Στο ίδιο πλαίσιο, τα φέρετρα ήταν τυλιγμένα με πλαστικό, ενέργεια στην οποία προχωρούσαν ορισμένα γραφεία τελετών με σκοπό τη μεγαλύτερη ασφάλεια των συγγενών και φίλων κατά τη διάρκεια της κηδείας, μέσα στο γενικότερο κλίμα σύγχυσης που παρατηρήθηκε με τη διαχείριση της υγειονομικής κρίσης. Αποτέλεσμα αυτού, ήταν να μη μπορεί να εισχωρήσει ο απαιτούμενος αέρας για να προχωρήσει η αποσύνθεση, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις δεν αλλοιώθηκαν καν τα φέρετρα. Η Π. Κουμάντου υπενθύμισε πως ο covid θεωρήθηκε λανθασμένα λοιμώδες νόσημα, έχοντας ως αποτέλεσμα πολλοί άνθρωποι που κατέληξαν από τον κορονοϊό να θαφτούν με το πρωτόκολλο των λοιμωδών νοσημάτων. «Εχοντας οδηγίες από το υπουργείο πρέπει οι τάφοι αυτοί να ανοιχτούν, μέσα από μια επίπονη διαδικασία που πρέπει να κάνει ο Δήμος μαζί με τους συγγενείς. Κατά τη διάρκεια αυτής θα πρέπει να αφαιρεθούν τα νάιλον και να θαφτούν πλέον οι σοροί υπό κανονικές συνθήκες» εξήγησε, υπογραμμίζοντας πως οι περιπτώσεις αυτές αφορούν κάτι παραπάνω από 100 αποθανόντες.
ΤΙ ΙΣΧΥΕΙ ΜΕ ΟΥΣ ΟIKOΓΕΝΕΙΑΚΟΥΣ ΤΑΦΟΥΣ
Για το θέμα των οικογενειακών τάφων, η ίδια ανέφερε πως αρκετοί αμελούν τις οικονομικές τους υποχρεώσεις, φτάνοντας σε περίπτωση θανάτου κατανάγκη να στραφούν οι οικογένειές τους σε αυτούς. «Σε αυτή την περίπτωση πληρώνουν τα χρήματα που χρωστούν στο Δήμο, με την αρμόδια υπηρεσία να εστιάζει στο αν οι αποθανόντες είναι πραγματικά δικαιούχοι. Ο νόμος είναι σαφής, δικαιούχος οικογενειακού τάφου είναι μόνο ο παραχωρησιούχος, η σύζυγός του, τα παιδιά τους, οι σύζυγοι των παιδιών τους και τα εγγόνια» εξήγησε, σχολιάζοντας πως είχαν παρατηρηθεί φαινόμενα παραχωρησιούχων θείων για παράδειγμα που ήταν άγαμοι και άτεκνοι, θάβοντας οι συγγενείς του αδέλφια, ξαδέλφια κ.τ.λ. «Οι τάφοι που έχουν συσταθεί ως οικογενειακοί παραμένουν, δεν καταργούνται, περνώντας σε άλλα χέρια με το πέρας του χρόνου» συμπλήρωσε, ξεκαθαρίζοντας πως δεν τίθεται θέμα αγοράς οικογενειακών τάφων, αλλά παραχώρησης χρήσης κοινόχρηστου χώρου μέσω πληρωμής. «Επειδή οι οικογενειακοί τάφοι είναι πολλοί (κοντά στους 300), οι ενεργοί ανέρχονται περίπου σε 150, με τους υπόλοιπους να ετοιμάζονται να επαναδιατεθούν μέσα από την καταγραφή που κάνουμε» υπογράμμισε, τονίζοντας πως το πρόβλημα με τη μη εφαρμογή του κανονισμού στη συγκεκριμένη κατηγορία παρατηρείται περισσότερο στα χωριά. «Στο πλαίσιο αυτό θα δώσουμε το δικαίωμα για σύσταση οικογενειακού τάφου στους ενδιαφερόμενους, ώστε να μην δημιουργήσουμε στις τοπικές κοινωνίες αναστάτωση. Στην περίπτωση αυτή θα πληρώνεται εφάπαξ ένα ποσό μέσα από μια διαβάθμιση των τελών, έτσι ώστε να παραμένει νόμιμα στην κατοχή τους» συμπλήρωσε.
Οσο για τη συζήτηση που αναπτύσσεται συχνά για τη δημιουργία νέου νεκροταφείου, η Π. Κουμάντου υπενθύμισε πως από το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο προβλέπεται για κοιμητήριο περιοχή πλησίον του Αη Γιάννη Καρβούνη, πλάνο που θεώρησε ιδανικό για να υλοποιηθεί στο μέλλον. Σε άλλο σημείο, η αντιδήμαρχος Οικονομικών και Θεμάτων Νομικής Υπηρεσίας υπογράμμισε πως παλιότερα είχαν μοιραστεί τα τέλη στα δύο (ταφής + χρήσης τάφου), κάτι που δεν ισχύει πλέον, με τη χρέωση να είναι μια, συνεχίζοντας πως ανά Δημοτική Ενότητα (Θουρίας, Αριος, Αρφαρών, Καλαμάτας) θα γίνουν τέσσερις μελέτες για τεχνικά έργα, περιλαμβάνοντας μάντρες, οστεοφυλάκια κ.α. Παράλληλα, όπως μας είπε, θα ολοκληρωθούν οι υποβοηθητικές μονάδες (χωνευτήρι, αναδιαμόρφωση χώρου πλύσης-απολύμανσης οστών). Κλείνοντας, υπογράμμισε πως υπάρχουν τέσσερα μνημεία εντός του Κεντρικού Κοιμητηρίου τα οποία είναι χαρακτηρισμένα ως μνημεία νεότερου πολιτισμού, με το Δήμο να έχει την πρόθεση να τα συντηρήσει και να τα αναδείξει, μέσω προγραμματικής με το υπ. Πολιτισμού. Πρόκειται για τον «Οίκο Εφεσίων», τον «Οίκο Ι. Φ. Κωστόπουλου», τον «Τάφο Γεωργίου Χρυσοσπάθη» και την «επιτύμβια στήλη Νικολάου Βράχμαν».
