Το Συνέδριο αποτέλεσε σημείο αναφοράς για την προαγωγή της έρευνας και της διεπιστημονικής συνεργασίας στον τομέα της Δημόσιας Υγείας, συγκεντρώνοντας πλήθος επιστημόνων και επαγγελματιών υγείας από όλη τη χώρα.
Η Υποψήφια Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής κα Ελένη Σταματοπούλου είχε δυναμική παρουσία, παρουσιάζοντας σειρά πρωτοποριακών εισηγήσεων που αφορούσαν σύγχρονα ζητήματα Δημόσιας Υγείας. Μεταξύ αυτών, ξεχώρισαν οι επιστημονικές εργασίες: «Άσθμα και Οστεοπόρωση», «Γήρανση, Απώλεια Βάρους και Δυσθρεψία: Μια Τρισδιάστατη Πρόκληση για την Υγεία των Ηλικιωμένων», «Οστεοπόρωση και Ρευματοειδής Αρθρίτιδα» και «Ο Ρόλος της Άσκησης στην Πρόληψη της Παχυσαρκίας», στις οποίες συμμετείχαν ακαδημαϊκοί και ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, το Γ.Ν.Α. ΚΑΤ, το Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου και άλλους φορείς.
Ειδικότερα, στα πλαίσια του 18ου Πανελληνίου Συνεδρίου αναδείχθηκαν στην ημερίδα οι παρακάτω ενδιαφέρουσες επιστημονικές εργασίες:
Α) ΑΣΘΜΑ ΚΑΙ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ. Συμμετείχαν η κα Ελένη Σταματοπούλου1,2,5, η κα Αθανασία Σταματοπούλου2,5, ο κ. Νίκος Τσελώνης3, ο κ. Συμεών Τουρνής4, η κα Ευσταθία Παπαγεωργίου5, ο κ. Φραγκίσκος Χανιώτης5 και ο κ. Δημήτριος Χανιώτης5 από τα αντίστοιχα κέντρα προέλευσης: 1Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας νυν Τμήμα Πολιτικών Δημόσιας Υγείας, Σχολής Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, Τακτικά Εξωτερικά Ιατρεία Γ.Ν.Α. ΚΑΤ & Ιατρείο Οστεοπόρωσης, 2Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής (Πα.Δ.Α) & Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου, Ίδρυμα Νεολαίας και Δια Βίου Μάθησης (Ι.ΝΕ.ΔΙ.ΒΙ.Μ), Υπουργείο Παιδείας Έρευνας και Θρησκευμάτων, 3Μονάδα Εντατικής Θεραπείας & Πνευμονολογικό Ιατρείο Τακτικά Εξωτερικά Ιατρεία Γ.Ν.Α. ΚΑΤ, 4Εργαστήριο Έρευνας Παθήσεων Μυοσκελετικού Συστήματος (ΕΕΠΜΣ) Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ, Τακτικά Εξωτερικά Ιατρεία Γ.Ν.Α. ΚΑΤ, Ιατρείο Οστεοπόρωσης, 5Τμήμα Βιοϊατρικών Επιστημών, Σχολή Επιστημών Υγείας και Πρόνοιας, Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής (Πα.Δ.Α.). Κατά την εισαγωγή τονίστηκε ότι το άσθμα και η οστεοπόρωση είναι δύο χρόνιες ασθένειες με σημαντική νοσηρότητα και θνησιμότητα. Σκοπός της παρούσας εργασίας ήταν η ανάδειξη της σχέσης των ασθενών με άσθμα και με οστεοπόρωση. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα ο επιπολασμός του άσθματος υπολογίζεται περίπου στο 8% του πληθυσμού της χώρας μας, για την οποία τα πιο συχνά χρησιμοποιούμενα φάρμακα ελέγχου είναι τα εισπνεόμενα κορτικοστεροειδή (ICS). Ο έλεγχος του άσθματος είναι δύσκολο να επιτευχθεί σε άτομα με σοβαρό άσθμα, καθώς αποτελεί 5% έως 10% των ατόμων με άσθμα, ακόμη και με υψηλές δόσεις ICS. Οι ασθενείς συχνά οδηγούνται σε συχνότερες και πιο σοβαρές παροξύνσεις και παρουσιάζουν χειρότερο έλεγχο του άσθματος, μειώνοντας την ποιότητα ζωής τους με επακόλουθο την αύξηση των νοσηλειών και το αυξημένο ποσοστό χρήσης της υγειονομικής περίθαλψης με επισκέψεις στο ΤΕΠ. Αντίστοιχα η οστεοπόρωση παγκοσμίως επηρεάζει περίπου το 21,2% των γυναικών και το 6,3% των ανδρών άνω των 50 ετών. Οι ασθενείς με άσθμα διατρέχουν κίνδυνο οστεοπόρωσης, ειδικά εκείνοι που λαμβάνουν θεραπεία με υψηλές δόσεις κορτικοστεροειδών. Η μακροχρόνια χρήση εισπνεόμενων κορτικοστεροειδών σε μέτριες ή υψηλές δόσεις σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο για τις επιδράσεις των εισπνεόμενων κορτικοστεροειδών στα οστά. Η μεγαλύτερη ηλικία, η εμμηνόπαυση, η ακινησία και η θεραπεία με στεροειδή είναι σημαντικοί παράγοντες κινδύνου για οστεοπόρωση. Η πρόληψη και αντιμετώπιση της οστεοπόρωσης σε ασθματικούς ασθενείς είναι σημαντική όπως είναι η ελαχιστοποίηση της χρήσης των κορτικοστεροειδών, η χρήση της ελάχιστης αποτελεσματικής δόσης, η διατροφή πλούσια σε ασβέστιο και βιταμίνη D, η σωματική άσκηση ιδιαίτερα το βάδισμα και οι ασκήσεις με αντιστάσεις, η μέτρηση οστικής πυκνότητας (DEXA) σε ασθενείς με μακροχρόνια χρήση κορτικοστεροειδών, η φαρμακευτική αγωγή για την οστεοπόρωση, καθώς επίσης και η αποφυγή του καπνίσματος και η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ. Ακολούθως στα συμπεράσματα αναφέρθηκε ότι ανάλογα με την κλινική εικόνα και την κατάσταση του ασθενούς με άσθμα κρίνεται απαραίτητο να εκτιμηθεί και από άλλες εξειδικευμένες ειδικότητες. Η έγκαιρη αναγνώριση του κινδύνου και η λήψη προληπτικών μέτρων συνιστάται προκειμένου να αποφευχθούν σοβαρές επιπλοκές, όπως τα κατάγματα.
Β) ΓΗΡΑΝΣΗ ΑΠΩΛΕΙΑ ΒΑΡΟΥΣ ΚΑΙ ΔΥΣΘΡΕΨΙΑ: ΜΙΑ ΤΡΙΣΔΙΑΣΤΑΤΗ ΠΡΟΚΛΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΤΩΝ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΩΝ. Συμμετείχαν η κα Ελένη Σταματοπούλου1,3,6, ο κ. Ιωάννης Κυριαζής2, η κ. Αθανασία Σταματοπούλου3,6,ο κ. Κωνσταντίνος Πολύζος4, η κα Αθηνά Κυριαζή5, ο κ. Φραγκίσκος Χανιώτης6, ο κ. Δημήτριος Χανιώτης6, από τα αντίστοιχα κέντρα προέλευσης: 1Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας νυν Τμήμα Πολιτικών Δημόσιας Υγείας, Σχολής Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, Τακτικά Εξωτερικά Ιατρεία Γ.Ν.Α. ΚΑΤ & Ιατρείο Οστεοπόρωσης, 2Παθολογική Κλινική Γ.Ν.Α. ΚΑΤ, Διαβητολογικό Ιατρείο – Παχυσαρκίας, Γ.Ν. Αττικής «ΚΑΤ», Εταιρεία Μελέτης Παραγόντων Κινδύνου για Αγγειακά Νοσήματα, 3Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής (Πα.Δ.Α) & Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου, Ίδρυμα Νεολαίας και Δια Βίου Μάθησης (Ι.ΝΕ.ΔΙ.ΒΙ.Μ), Υπουργείο Παιδείας Έρευνας και Θρησκευμάτων, 4Παθολογική Κλινική Γ.Ν.Α. ΚΑΤ, 5Τμήμα Φαρμακευτικής Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου, 6Τμήμα Βιοϊατρικών Επιστημών, Σχολή Επιστημών Υγείας και Πρόνοιας, Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής (Πα.Δ.Α.)
Στη εισαγωγή αναφέρθηκε πως η διαδικασία της γήρανσης συνοδεύεται από πλήθος βιολογικών, ψυχολογικών και κοινωνικών μεταβολών που επηρεάζουν άμεσα τη διατροφική κατάσταση του ατόμου. Μεταξύ των συχνότερων και πιο ανησυχητικών φαινομένων στους ηλικιωμένους είναι η απώλεια βάρους και η εμφάνιση δυσθρεψίας. Οι εν λόγω καταστάσεις αποτελούν σοβαρούς προγνωστικούς δείκτες επιδείνωσης της υγείας, αυξημένου κινδύνου νοσηρότητας και θνητότητας, αλλά και απώλειας αυτονομίας. Σκοπός της παρούσης εργασίας ήταν η ανάδειξη της σχέσης μεταξύ της γήρανσης, της απώλειας βάρους και της δυσθρεψίας ως ένα μείζον πρόβλημα Δημόσιας Υγείας. Όπως προκύπτει από τα αποτελέσματα, η ακούσια απώλεια βάρους στους ηλικιωμένους είναι πολυπαραγοντική και οφείλεται σε χρόνια νοσήματα (καρδιοπάθειες, καρκίνος, ΧΑΠ), ψυχολογικούς παράγοντες (κατάθλιψη, άνοια, μοναξιά), πολυφαρμακία, με φάρμακα που επηρεάζουν την όρεξη ή προκαλούν γαστρεντερικές διαταραχές καθώς υπάρχουν και δυσκολίες πρόσβασης σε τρόφιμα ή αδυναμία αυτοεξυπηρέτησης. Οι συνέπειες της απώλειας βάρους είναι σημαντικές όπως επιφέρουν μυϊκή αδυναμία, υπάρχει αυξημένος κίνδυνος πτώσεων και επιβράδυνση επούλωσης πληγών, αυξημένη ευαλωτότητα σε λοιμώξεις και αυξημένη θνησιμότητα. Οι υπάρχουσες διατροφικές θεραπείες για την ανορεξία της γήρανσης περιλαμβάνουν την υποστήριξη της διατροφικής πρόσληψης με εμπλουτισμένα τρόφιμα ή συμπληρώματα, όπως πρωτεΐνες, ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, πολυβιταμίνες και βιταμίνη D. Η καθυστερημένη θεραπεία του υποσιτισμού μπορεί να οδηγήσει σε κακή επούλωση τραυμάτων, κατακλίσεις, πτώσεις, νοσηλεία και εισαγωγή σε οίκο ευγηρίας. Η δυσθρεψία είναι μια κατάσταση κατά την οποία υπάρχει έλλειψη ή ανισορροπία θρεπτικών συστατικών, απαραίτητων για τη διατήρηση της υγείας. Διαγιγνώσκεται βάσει κριτηρίων όπως είναι η σημαντική απώλεια βάρους (>5% σε έναν μήνα ή >10% σε 6 μήνες), ο χαμηλός Δείκτης Μάζας Σώματος (ΔΜΣ), η μειωμένη πρόσληψη τροφής ή θρεπτικών ουσιών, η μειωμένη μυϊκή μάζα ή λειτουργικότητα. Συνεπώς, στα συμπεράσματα επισημάνθηκε πως η γήρανση, η ακούσια απώλεια βάρους και η δυσθρεψία συνθέτουν έναν φαύλο κύκλο με αρνητικές επιπτώσεις στη σωματική και ψυχολογική υγεία των ηλικιωμένων. Η παρακολούθηση του σωματικού βάρους, η αξιολόγηση της διατροφικής κατάστασης και η έγκαιρη διατροφική παρέμβαση απαιτεί την διεπιστημονική προσέγγιση με τη συνεργασία γιατρών, διαιτολόγων, ψυχολόγων και φροντιστών, ώστε να εξασφαλιστεί η ολιστική φροντίδα των ηλικιωμένων ατόμων.
Γ) ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ ΚΑΙ ΡΕΥΜΑΤΟΕΙΔΗ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ. Συμμετείχαν η κα Ελένη Σταματοπούλου1, ο κ. Συμεών Τουρνής2, ο κ. Ιωάννης Κυριαζής3, ο κ. Άγγελος Κασπίρης4, ο κ. Δημήτριος Νικολάου5, ο κ. Θεοδωράκης Ιωάννης6 και ο κ. Δημήτριος Χανιώτης7, από τα αντίστοιχα κέντρα προέλευσης: 1Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας νυν Τμήμα Πολιτικών Δημόσιας Υγείας, Σχολής Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, Πα.Δ.Α & Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου, Ίδρυμα Νεολαίας και Δια Βίου Μάθησης (Ι.ΝΕ.ΔΙ.ΒΙ.Μ), Υπουργείο Παιδείας Έρευνας και Θρησκευμάτων, Τακτικά Εξωτερικά Ιατρεία Γ.Ν.Α. ΚΑΤ & Ιατρείο Οστεοπόρωσης, 2Εργαστήριο Έρευνας Παθήσεων Μυοσκελετικού Συστήματος (ΕΕΠΜΣ) Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ, Τακτικά Εξωτερικά Ιατρεία Γ.Ν.Α. ΚΑΤ, Ιατρείο Οστεοπόρωσης, 3Παθολογική Κλινική Γ.Ν.Α. ΚΑΤ, Διαβητολογικό Ιατρείο – Παχυσαρκίας, Γ.Ν. Αττικής «ΚΑΤ», Εταιρεία Μελέτης Παραγόντων Κινδύνου για Αγγειακά Νοσήματα, 4Γ’ Πανεπιστημιακή Ορθοπαιδική Κλινική ΓΝΑ ΚΑΤ- Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ, 5ΕΚΠΑ, ΜΠΣ Μεταβολικά Νοσήματα οστών, 6Μονάδα Υπερηχοτομογραφίας και Triplex αγγείων, Ακτινολογικό Τμήμα Γ.Ν.Α. ΚΑΤ, 7Τμήμα Βιοϊατρικών Επιστημών, Σχολή Επιστημών Υγείας και Πρόνοιας, Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής (Πα.Δ.Α.) Κατά την εισαγωγή τονίστηκε πως η οστεοπόρωση και η Ρευματοειδή Αρθρίτιδα (ΡΑ) είναι δύο χρόνιες ασθένειες με αυξημένη συχνότητα εμφάνισης στις γυναίκες. Σκοπός της παρούσας εργασίας ήταν η ανάδειξη της συσχέτισης της Οστεοπόρωσης και της ΡΑ. Η ανάλυση κατέδειξε ότι η οστεοπόρωση παγκοσμίως επηρεάζει περίπου το 21,2% των γυναικών και το 6,3% των ανδρών άνω των 50 ετών, ενώ η συχνότητα της ΡΑ εκτιμάται ότι ποικίλλει από 0,24% έως 2% του παγκόσμιου πληθυσμού και είναι πιο συχνή σε άτομα με χαμηλότερο κοινωνικοοικονομικό επίπεδο καθώς παρουσιάζεται σε γυναίκες τρεις φορές περισσότερο από άνδρες. Οι κύριες επιπλοκές όσον αφορά την οστεοπόρωση είναι τα κατάγματα και η απώλεια ύψους ενώ στην ΡΑ κυριαρχεί ο πόνος και η παραμόρφωση των αρθρώσεων. Όσον αφορά τις συννοσηρότητες και σε γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση στην οστεοπόρωση συνυπάρχει η ΡΑ και οι θυρεοειδοπάθειες, επηρεάζοντας την οστική υγεία αυξάνοντας τον κίνδυνο καταγμάτων. Η ταυτόχρονη παρουσία ΡΑ και οστεοπόρωσης επιδεινώνει την ποιότητα ζωής και τη λειτουργική ικανότητα του ασθενούς. Η χρόνια φλεγμονή στην ΡΑ επιταχύνει την απώλεια οστικής μάζας ενώ τα κορτικοστεροειδή αυξάνουν τον κίνδυνο οστεοπόρωσης. Σε όλους τους ασθενείς θα πρέπει να δίνονται γενικές συστάσεις σχετικά με την επαρκή διαιτητική πρόσληψη ασβεστίου και βιταμίνης D, την τακτική άσκηση και την αποφυγή άλλων πιθανών παραγόντων κινδύνου όπως είναι το κάπνισμα. Σε ασθενείς με θετικούς παράγοντες κινδύνου για οστεοπόρωση ή σε όσους παρουσιάζουν κατάγματα, θα πρέπει να πραγματοποιείται η αξιολόγηση της οστικής πυκνότητας με την μέθοδο DEXA καθώς και να εφαρμόζονται αντίστοιχες προληπτικές ή θεραπευτικές παρεμβάσεις. Απαραίτητος είναι εξίσου και ο προβλεπόμενος εργαστηριακός έλεγχος, όπως και για την ΡΑ συγκαταλέγεται και ο απεικονιστικός έλεγχος, αξιολογώντας τόσο την φλεγμονή όσο και τον περιορισμό της χρήσης κορτικοστεροειδών, διότι οι ασθενείς με ΡΑ που λαμβάνουν κορτιζόνη, υφίστανται δευτεροπαθή οστεοπόρωση. Συνοψίζοντας τα αποτελέσματα, ο κίνδυνος κατάγματος λόγω απώλειας οστικής μάζας αυξάνεται σημαντικά σε ασθενείς με ΡΑ. Οι αποφάσεις θεραπείας βασίζονται σε γενικές κατευθυντήριες γραμμές για την οστεοπόρωση, λαμβάνοντας υπόψη πρόσθετους παράγοντες κινδύνου, ειδικούς για τη ΡΑ.
Δ) Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΆΣΚΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ. Συμμετείχαν η κα Ελένη Σταματοπούλου1,2,4, η κα Αθανασία Σταματοπούλου2,4, η κα Αικατερίνη Μονογυιού3, η κα Ευσταθία Παπαγεωργίου4, κ. Φραγκίσκος Χανιώτης4 και ο κ. Δημήτριος Χανιώτης4, από τα αντίστοιχα κέντρα προέλευσης: 1Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας νυν Τμήμα Πολιτικών Δημόσιας Υγείας, Σχολής Δημόσιας Υγείας, του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, Τακτικά Εξωτερικά Ιατρεία Γ.Ν.Α. ΚΑΤ & Ιατρείο Οστεοπόρωσης,2Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής (Πα.Δ.Α) & Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου, Ίδρυμα Νεολαίας και Δια Βίου Μάθησης (Ι.ΝΕ.ΔΙ.ΒΙ.Μ), Υπουργείο Παιδείας Έρευνας και Θρησκευμάτων, 3Βουλή των Ελλήνων, Τμήμα Επιστημών Διατροφής & Διαιτολογίας Ανώτατου Τεχνολογικού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος Κρήτης, 4Τμήμα Βιοϊατρικών Επιστημών, Σχολή Επιστημών Υγείας και Πρόνοιας, Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής (Πα.Δ.Α.) Αναφέρθηκε πως η παχυσαρκία αποτελεί μία από τις σημαντικότερες προκλήσεις Δημόσιας υγείας του 21ου αιώνα, με σοβαρές επιπτώσεις στη σωματική και ψυχική υγεία. Η ανισορροπία μεταξύ της ενεργειακής πρόσληψης και της ενεργειακής δαπάνης είναι ο κύριος μηχανισμός ανάπτυξης της παχυσαρκίας, και η φυσική δραστηριότητα διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην πρόληψή της. Σκοπός της παρούσας εργασίας ήταν η ανάδειξη του ρόλου της σωματικής δραστηριότητας στην πρόληψη της παχυσαρκίας. Με βάση τα ευρήματα, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας η ανεπαρκής φυσική δραστηριότητα αποτελεί τον τέταρτο σημαντικότερο παράγοντα κινδύνου θανάτου παγκοσμίως. Η σύσταση του ΠΟΥ είναι 150-300 λεπτά μέτριας έντασης ή 75-150 λεπτά έντονης άσκησης την εβδομάδα για ενήλικες. Τα άτομα που συμμορφώνονται με αυτές τις οδηγίες έχουν μικρότερο κίνδυνο παχυσαρκίας και καλύτερο μεταβολικό προφίλ. Επιδημιολογικά δεδομένα αναφέρουν ότι τουλάχιστον το 39% των ενηλίκων παγκοσμίως είναι υπέρβαροι και το 13% είναι παχύσαρκοι, με τη σωματική αδράνεια να συμβάλλει σημαντικά. Μελέτη σε πληθυσμό > 50.000 γυναικών που παρακολουθήθηκαν για πάνω από 16 χρόνια, διαπιστώθηκε ότι εκείνες που ασκούνταν ≥30 λεπτά την ημέρα είχαν κατά 25-30% χαμηλότερο κίνδυνο αύξησης βάρους. Η μέτρια προς έντονη φυσική δραστηριότητα συσχετίστηκε με καλύτερο έλεγχο του σωματικού βάρους. Άλλη μελέτη κατέδειξε ότι το 90% των ατόμων που κατάφεραν να διατηρήσουν σημαντική απώλεια βάρους για >1 έτος, ασκούνταν τουλάχιστον 1 ώρα την ημέρα. Η παχυσαρκία σχετίζεται με αυξημένη νοσηρότητα και θνησιμότητα, κυρίως μέσω αυξημένου κινδύνου καρδιαγγειακών παθήσεων, υπέρτασης και σακχαρώδους διαβήτη (ΣΔ). Έχει αποδειχθεί βελτίωση στον καρδιαγγειακό κίνδυνο με απώλεια βάρους 2 έως 3% και οι κλινικές οδηγίες συνιστούν απώλεια βάρους 5% έως 10% σε διάστημα 6 μηνών επιφέροντας σημαντικές βελτιώσεις στους καρδιαγγειακούς παράγοντες κινδύνου. Τα μειωμένα επίπεδα σωματικής δραστηριότητας (ΣΔ) σχετίζονται με την παχυσαρκία. Συμπερασματικά η επιτήρηση των επιπέδων της δυναμικής των τάσεων για την σωματική δραστηριότητα απαιτεί ενίσχυση από τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής με την ανάπτυξη πολιτικών προγραμμάτων με απώτερο σκοπό τη μείωση του επιδημιολογικού και κοινωνικοοικονομικού φορτίου των χρόνιων παθήσεων και των μη μεταδοτικών ασθενειών όπως είναι η παχυσαρκία. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι πραγματοποιήθηκε παρουσίαση αντί-προλόγου της εργασίας ένας σύντομος χαιρετισμός, τον οποίο απηύθυνε η κα Σταματοπούλου Ελένη, στους συνέδρους καθώς και στην οργανωτική και επιστημονική επιτροπή, ο οποίος είχε εκπονηθεί από την Βουλευτή της περιφέρειας Κυκλάδων της Ν. Δημοκρατίας κυρία Αικατερίνη Μονογυιού η οποία συμμετείχε στην ανωτέρω εργασία.
