Οι έρευνες έγιναν με την ενεργή συμμετοχή ευαισθητοποιημένων πολιτών, που έστειλαν αναφορές για φωλιές σε μη συστηματικά παρακολουθούμενες περιοχές. Η δράση αυτή αναδεικνύεται ως μία από τις πιο επιτυχημένες πρωτοβουλίες της επιστήμης των πολιτών στη χώρα μας.
Σε σχετική του ανακοίνωση ο «Αρχέλων» τονίζει: «Για πάνω από 40 χρόνια, ο "Αρχέλων" καταγράφει και προστατεύει τις φωλιές της θαλάσσιας χελώνας στις βασικές παραλίες ωοτοκίας της Ελλάδας. Ωστόσο, η ελληνική ακτογραμμή είναι τεράστια και οι «σποραδικές φωλιές» που εμφανίζονται σε άλλες περιοχές είναι εξαιρετικά δύσκολο να εντοπιστούν χωρίς τη συμβολή των πολιτών. Η εμπιστοσύνη εκατοντάδων πολιτών στον "Αρχέλων" και το έμπρακτο ενδιαφέρον τους για την προστασία της θαλάσσιας ζωής αποτυπώθηκε στην καταγραφή 583 περιστατικών σποραδικής ωοτοκίας στο Ιόνιο και 577 στο Αιγαίο. Αυτές οι αναφορές, που αρχικά γίνονταν με τηλέφωνα και χειρόγραφες σημειώσεις και σήμερα μέσω ψηφιακών πλατφορμών, αποδεικνύουν την εμπιστοσύνη της κοινωνίας στον σύλλογο και στην προσπάθεια προστασίας του περιβάλλοντος γενικότερα. Όπως τονίζει ο Νίκος Μανίας, μέλος του Δικτύου Διάσωσης του "Αρχέλων": «Κάθε φωτογραφία, κάθε μήνυμα και κάθε στίγμα GPS που φτάνει σε εμάς αποτελεί ένα πολύτιμο κομμάτι στο απέραντο παζλ της γνώσης για τη ζωή».
Η πρόσφατη έρευνα του "Αρχέλων" κατέγραψε συνολικά 583 περιστατικά σποραδικής ωοτοκίας (1985-2024) στο Ιόνιο (εκτός των συστηματικά παρακολουθούμενων περιοχών). Η ωοτοκία ήταν διάσπαρτη κατά μήκος των ακτών του Ιονίου, ακόμη και βόρεια του 39°Β, στοιχείο που πιθανόν αντανακλά θερμότερα νερά. Το 2024 καταγράφηκε για πρώτη φορά φωλιά στον Αμβρακικό Κόλπο, που ήταν γνωστός έως τώρα μόνο ως περιοχή τροφοληψίας. Τρεις απροσδόκητες φωλιές εντοπίστηκαν και στον Κορινθιακό Κόλπο. Τα τελευταία χρόνια αυξάνονται οι καταγραφές σε βόρειες περιοχές του Ιονίου, εξέλιξη που συνδέεται τόσο με την αυξημένη ευαισθητοποίηση του κοινού και τη χρήση ψηφιακών μέσων αναφοράς, όσο και με την ανάκαμψη των πληθυσμών της καρέτα στη Μεσόγειο.
Παράλληλα, έρευνα του "Αρχέλων" ανέλυσε τις καταγραφές πολιτών από το Αιγαίο. Χάρη στην παρατηρητικότητα και τη συμμετοχή χιλιάδων ανθρώπων, έχουν επιβεβαιωθεί 577 περιστατικά ωοτοκίας (1984-2024, εκτός των συστηματικά παρακολουθούμενων περιοχών). Η Κρήτη βρέθηκε στην κορυφή της λίστας με 309 περιστατικά ωοτοκίας, πιθανώς λόγω των θερμότερων νερών της! Αναφέρθηκαν επίσης ωοτοκίες μέχρι τη Λέσβο, τη Μαγνησία, τη Χαλκιδική, ακόμη και ορισμένες εμφανίσεις χελωνών στη Σαμοθράκη και τη Λήμνο! Σε αρκετές περιπτώσεις, οι πολίτες όχι μόνο ανέφεραν αλλά και προστάτεψαν τις φωλιές, ακολουθώντας τις οδηγίες του "Αρχέλων".
Όπως εξηγεί ο Δημήτρης Μαργαριτούλης, μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής του "Αρχέλων": «Παρόλο που μπορεί να χρειάζεται ακόμη πολύς δρόμος για να δημιουργηθούν νέες περιοχές ωοτοκίας, πρέπει να παραμένουμε σε εγρήγορση και να επιθεωρούμε συχνά τις πιο κατάλληλες παραλίες».
Η συστηματική μακρόχρονη εργασία της επιστημονικής επιτροπής του "Αρχέλων" ήταν απαραίτητη για την επεξεργασία και την ανάλυση των δεδομένων που παρείχαν οι πολίτες. Με τον τρόπο αυτό, οι πολίτες συνέβαλαν ενεργά στην επιστημονική γνώση, παρέχοντας δεδομένα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να κατανοηθούν οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και να σχεδιαστούν στοχευμένα μέτρα προστασίας. Αυτή η σχέση αναδεικνύει τη σημασία της σύνδεσης της επιστήμης με την κοινωνία για τη μακροπρόθεσμη συνέχιση της ζωής στον πλανήτη.
Ευχαριστούμε και συνεχίζουμε. Ο "Αρχέλων" εκφράζει τις θερμές του ευχαριστίες σε όλους τους πολίτες που συμμετείχαν σε αυτή τη δράση. Η επαγρύπνηση και η αγάπη τους για τη φύση έκαναν τη διαφορά. «Σας καλούμε να συνεχίσετε να είστε δίπλα μας. Η προστασία της θαλάσσιας χελώνας είναι μία συλλογική προσπάθεια και η δική σας συμμετοχή είναι ζωτικής σημασίας. Γίνετε κι εσείς μέρος του παζλ, γιατί η Μεσόγειος είναι ευθύνη όλων μας», λέει η Δάφνη Μαυρογιώργου, διευθύντρια του "Αρχέλων"».
