Το Προεδρικό Διάταγμα  (ΠΔ) προσαρμόζει τη νομοθεσία στις επιταγές του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ), το οποίο έκρινε άκυρες όλες τις οριοθετήσεις οικισμών κάτω των 2.000 κατοίκων που είχαν διευρυνθεί με αποφάσεις των νομαρχών από τη δεκαετία του 1980. Το ΠΔ αφαιρεί τη δυνατότητα οικοδόμησης από οικόπεδα κάτω των 2 στρεμμάτων σε περίπου 10.000 οικισμούς σε όλη την Ελλάδα  Η νέα οριοθέτηση ουσιαστικά συρρικνώνει τα όρια των οικισμών, μεταφέροντας ιδιοκτησίες που παλαιότερα θεωρούνταν εντός αυτών, σε περιοχές εκτός σχεδίου, όπου οι προϋποθέσεις δόμησης είναι σαφώς αυστηρότερες.

Το ΠΔ 194/2025  για την οριοθέτηση των οικισμών διακρίνει τρεις ζώνες:

1. Ζώνη Α: Ο παλιός πυρήνας των οικισμών προ του 1923, όπως προκύπτει από αεροφωτογραφίες της εποχής (συνήθως 1939 ή 1945).
2. Ζώνη Β: Ο συνεκτικός πυρήνας που διαμορφώθηκε μεταξύ 1923 και 1983, με βάση αεροφωτογραφίες του 1983.
3. Ζώνη Β’1: Μια πιο διάσπαρτη περιοχή με δόμηση που προέκυψε μεταγενέστερα.

Αναγνωρίζοντας το πρόβλημα, το υπουργείο εξετάζει λύσεις και σχεδιάζει την οργάνωση αυτών των περιοικιστικών ζωνών σε Περιοχές Ελέγχου Χρήσεων (ΠΕΧ), αξιοποιώντας το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο για χρήσεις γης.

Σημαντική εκκρεμότητα παραμένει ο καθορισμός της αρτιότητας (ελάχιστο μέγεθος οικοδομήσιμου οικοπέδου) με νομοθετική ρύθμιση.

Σύμφωνα με δηλώσεις του γενικού Γραμματέα Χωρικού Σχεδιασμού Ευθύμη Μπακογιάννη, εξετάζεται η αρτιότητα να καθοριστεί μεταξύ 2 και 4 στρεμμάτων για αυτές τις περιοχές, υπό την προϋπόθεση ότι η έκταση έχει πρόσωπο σε δρόμο. Αυτό σημαίνει πως η απαιτούμενη αρτιότητα θα είναι μεγαλύτερη από αυτή ενός τυπικού οικοπέδου εντός οικισμού (300 ή 500 τ.μ.), αλλά μικρότερη από τα 4 στρέμματα που ισχύουν για την εκτός σχεδίου δόμηση. Είναι πλέον σαφές όμως ότι οικόπεδα κάτω των 2 στρεμμάτων φαίνεται να χάνουν οριστικά τη δυνατότητα δόμησης.

Θ.Λ.