Την έκκληση συνυπογράφουν οι γαλλικές Εταιρείες Οφθαλμολογίας, Παιδιατρικής, Δημόσιας Υγείας, Ψυχιατρικής του Παιδιού και του Εφήβου και η Γαλλόφωνη Εταιρεία Υγείας και Περιβάλλοντος.
Η έκκληση τονίζει ότι οι συνέπειες μιας πρόωρης και παρατεταμένης έκθεσης σε οθόνες έχουν ήδη αποδειχθεί και έχουν επιβαρύνει σοβαρά μια πρώτη γενιά νέων που θυσιάστηκε εξαιτίας της άγνοιας και εσφαλμένων αντιλήψεων. Σήμερα, όμως, υπάρχουν πάρα πολλές επιστημονικές δημοσιεύσεις διεθνώς που τεκμηριώνουν τις συνέπειες της χρήσης οθονών. Ούτε η τεχνολογία των οθονών, ούτε το περιεχόμενό τους, ακόμα και αυτό που θεωρείται ως «εκπαιδευτικό», δεν είναι προσαρμοσμένα σε έναν μικρό αναπτυσσόμενο εγκέφαλο, οι ανάγκες του οποίου είναι πολύ διαφορετικές από τις ανάγκες του εγκεφάλου των ενηλίκων.
Κάθε μέρα, υπογραμμίζει η έκκληση, παιδίατροι, γενικοί γιατροί, παιδοψυχίατροι, νευροπαιδίατροι, ορθοφωνικοί, ψυχοκινητικοί θεραπευτές, εργοθεραπευτές και νηπιαγωγοί διαπιστώνουν τις ζημιές που προκαλεί η συχνή έκθεση σε οθόνες πριν το δημοτικό σχολείο, όπως καθυστέρηση της γλώσσας, προβλήματα συγκέντρωσης, υπερκινητικότητα κ.ά.
Η μόνη εξαίρεση είναι ειδικά ψηφιακά εργαλεία που χρησιμοποιούνται για ειδικές κατηγορίες παιδιών, όπως αίφνης αυτά που παρουσιάζουν προβλήματα νευροανάπτυξης και έχουν ειδικές ανάγκες. Και αυτά πρέπει να τα χρησιμοποιούν κατόπιν συνταγογράφησης και με ειδική ιατρική, παραϊτρική και παιδαγωγική συνοδεία.
Σχεδόν καθημερινά, νέες επιστημονικές δημοσιεύσεις υπογραμμίζουν ότι στην ηλικία κάτω των έξι ετών, ακόμα και η σύντομη αλλά επαναλαμβανόμενη έκθεση στις οθόνες έχει αρνητικές συνέπειες στην ανάπτυξη των κοινωνικών σχέσεων, του συναισθήματος, της ευφυΐας, της νευρολογικής συγκρότησης και της σωματικής υγείας. Η έκθεση στις οθόνες είναι πιο έντονη σε μη προνομιούχα, λαϊκά νοικοκυριά, γεγονός που συμβάλλει επίσης στην αύξηση των κοινωνικών ανισοτήτων.
Τα έξι πρώτα χρόνια είναι θεμελιώδους σημασίας για το παιδί. Οι οθόνες, όποια κι αν είναι η μορφή τους (τηλεόραση, ταμπλέτα, τηλέφωνο) όχι μόνο δεν ανταποκρίνονται στις ανάγκες των παιδιών, αλλά επηρεάζουν και τροποποιούν την οικοδόμηση του εγκεφάλου τους. Ο διαρκής βομβαρδισμός με εικόνες, παιχνίδια, ταινίες, ένα πλήθος από φωτεινές και ηχητικές διεγέρσεις, συλλαμβάνουν και αιχμαλωτίζουν την προσοχή του παιδιού. Αυτή όλη η υπερδιέγερση οδηγεί πολύ γρήγορα στον κορεσμό την ικανότητα του παιδιού να επεξεργάζεται πληροφορίες, εξαντλεί τις αντιληπτικές του ικανότητες και το καθιστά ανίκανο να αντιληφθεί και να μάθει οτιδήποτε. Αυτή η ροή υπονομεύει τις νευρωνικές συνδέσεις και μπορεί να αλλάξει μόνιμα τη λειτουργία του εγκεφάλου του.
Από την άλλη μεριά, οι δραστηριότητες στις οθόνες είναι πολύ φτωχές, περιορίζοντας το κέντρο τού ενδιαφέροντος και το οπτικό πεδίο του παιδιού σε μερικά τετραγωνικά εκατοστά, ενώ δεν θέτουν στη διάθεσή του παρά δυσδιάστατες εικόνες και μαγνητοφωνημένους ήχους, χωρίς εσωτερική λογική, πολύ μακράν των φυσικών ενδοοικογενειακών αλληλεπιδράσεων και του πλούτου της «αληθινής ζωής». Η οθόνη επηρεάζει κατά τρόπο μη αντιστρέψιμο τον όγκο και την ποιότητα των ενδοοικογενειακών αλληλεπιδράσεων, που είναι απαραίτητες για την ανάπτυξη της γλώσσας και των ικανοτήτων κοινωνικότητας και σχέσεων. Όταν λείπουν τα λόγια, τα εγκεφαλικά δίκτυα της γλώσσας οικοδομούνται άσχημα, συνιστώντας μια αληθινή απειλή στη μεταγενέστερη ανάπτυξη.
Επιπλέον, τα ίδια τα ψηφιακά εργαλεία μπορούν να βλάψουν τη φυσική υγεία του παιδιού, να αυξήσουν τον κίνδυνο μυωπίας, να βλάψουν την ανάπτυξη του αμφιβληστροειδούς, να οδηγήσουν σε τροποποίηση της ευαισθησίας του στα χρώματα. Ο ύπνος επίσης διαταράσσεται από την παρακολούθηση οθονών, ιδίως στο τέλος της ημέρας.
Υπό το φως των παραπάνω, η έκκληση προσθέτει ότι η σημερινή προτροπή μη χρήσης ψηφιακών προϊόντων από παιδιά κάτω των τριών ετών να γίνει κάτω των έξι ετών. Περισσότερες πληροφορίες και βιβλιογραφία μπορείτε να αναζητήσετε από την νευρολόγο Servane Mouton, servane.mouton@protonmail.com, συμπρόεδρο της επιτροπής για τη μελέτη των επιπτώσεων από τις οθόνες.
Πέρυσι, μια έκθεση που συντάχθηκε κατά παραγγελία του Γάλλου Προέδρου διαπίστωσε ότι οι Γάλλοι μεταξύ τριών και έξι ετών περνούσαν κατά μέσο όρο μία ώρα και 47 λεπτά την ημέρα μπροστά σε μια οθόνη. Το στοιχείο αυτό αφορά την περίοδο 2014-15, την τελευταία για την οποία υπάρχουν στοιχεία. Ο πρώην πρωθυπουργός Γκαμπριέλ Ατάλ, εξάλλου, πρότεινε την απαγόρευση πρόσβασης παιδιών κάτω των 15 χρόνων στα κοινωνικά δίκτυα και των παιδιών 15-18 ετών στην πρόσβαση μετά τις 10 το βράδυ.
Δρακόντεια μέτρα κατά της χρήσης βιντεοπαιχνιδιών από παιδιά και εφήβους έχει πάρει εξάλλου εδώ και χρόνια η Κίνα, επιτρέποντας τη χρήση βιντεοπαιχνιδιών μόνο μία ώρα το βράδυ της Παρασκευής και του Σαββάτου. 'Oσο για την αύξηση των κρουσμάτων κατάθλιψης και αυτοκτονιών, αλλά και την ένταση των φαινομένων αποβλάκωσης των ανηλίκων λόγω της χρήσης κινητών τηλεφώνων και social media έχουν επίσης τεκμηριωθεί εδώ και χρόνια «Smartphones και Social Media: Προκαλούν κατάθλιψη, διευκολύνουν το μπούλινγκ, αυξάνουν τις αυτοκτονίες».
ΑΠΕ - ΜΠΕ
