Η Ιστορία όπως έχω γράψει αρκετές φορές, είναι μια μαγευτική επιστήμη καθώς κάθε μέρα έρχονται στο φως άγνωστες πτυχές και ντοκουμέντα για την Ελληνική μας ιστορία μέσα από την έρευνα και τις πηγές (πρωτογενείς και δευτερογενείς). Όταν όμως η έρευνα έχει να κάνει με ένα από τα πρόσωπα που σημάδεψαν την ζωή σου και την προσωπικότητά του ως ανθρώπου, τότε η χαρά και η ικανοποίηση είναι μεγάλη. Το εν λόγω ιστορικό ντοκουμέντο αφορά τον λατρεμένο μου παππού Θεόδωρο Λάμπρο και την ενεργή συμμετοχή του στις τάξεις της ΕΠΟΝ ΣΤΟ Πύργο την ταραγμένη περίοδο του 1944 και τα γεγονότα που έλαβαν χώρα το εν λόγω έτος.
*Ενα αποκαλυπτικό ιστορικό ντοκουμέντο για τον αγνό Πυργιώτη και λατρεμένο μου παππού Θεόδωρο Λάμπρο
**Συμμετείχε στην Θεατρική παράσταση «Το Στραβόξυλο» τον Νοέμβριο του 1944 μαζί με άλλους Επονίτες που ανέβασαν το έργο του Δ. Ψαθά στο Θέατρο «Απόλλων»
*Συμμετείχε στην επιμνημόσυνη δέηση για τα θύματα των Γερμανών και των συνεργατών τους τον Δεκέμβιο του 1944 στον Πύργο
Συμμετοχή στην θεατρική παράσταση της ΕΠΟΝ «Το Στραβόξυλο»
Τον Νοέμβριο του 1944 οι Επονίτες ανέβασαν στη πόλη του Πύργου και στο θέατρο «ΑΠΟΛΛΩΝ» το έργο ου Ψαθά «Το Στραβόξυλο». Την οργάνωση ων σκηνικών είχε αναλάνει ο Γ.Κ. Μπηλιώνης – αρχιτέκτων ενώ την σκηνοθεσία ο ηθοποιός Ν. Σίλβιος από ην Αθήνα. Ο Αγιοχαραλαμπίτης Γιάννης Λ. Κοζύρης είχε αναλάβει τους σκελετούς των σκηνικών. Το έργο παίχτηκε από νέους ερασιτέχνες Πυργιώτες και Αμαλιαδίτες. Μεταξύ αυτών ήταν ο αγαπημένος μου παππούς Θεόδωρος Λάμπρος, ο Δημητράκης Παπαγιάννης , ένα παιδί του Νικολετόπουλου, η Σία Λογοθέτη κ.α.
Η κατασκευή της εξέδρας για την επιμνημόσυνη δέηση για τα θύματα των Επονιτών από τους Γερμανούς και τους συνεργάτες τους
Ο κ. Γιάννης Κοζύρης έγινε γνωστός στον κύκλο ων Επονιτών σαν μαραγκός και του ανατέθηκε να κατασκευάσει ένα βάθρο (εξέδρα) με μια κωνική στήλη στο κέντρο όπου θα έγραφαν τα ονόματα των ΕΠΟΝιτων που είχαν σκοτώσει οι Γερμανοί όπου μεταξύ των νέων Πυργίων ήταν ο Δημήτρης Ζορμπάς και ο Πατήρης. Ο πρώην μάστορας του Γιάννη Κοζύρη που το μαγαζί του ήταν επί της Οδού Λετρίνων δίπλα στου Νικλετόπουλου που κάηκε στη Μάχη του Πύργου, νοίκιασε κάτω από του Νικολετόπουλου το σπίτι. Ο Γιάννης Κοζύρης τον παρακάλεσε να τον βοηθήσει ώστε να κατασκευάσουν την εξέδρα. Αγόρασαν σανίδες από του Πετρόπουλου το ξυλεμπορικό και μέσα σε μια εβδομάδα στήθηκε η εξέδρα 4χ4, η στήλη ήταν 1,5 μέτρο ύψος με 50χ50 φάρδος.
Η σάλπιγγα του Θοδωράκη Λάμπρου
Η επιμνημόσυνη δέηση για τους Επονίτες που σκότωσαν οι Γερμανοί μαζί με τους συνεργάτες τους έλαβε τον χώρα τον Δεκέμβριο του 1944 στη πόλη του Πύργου. Στην εκδήλωση συγκεντρώθηκε πολύ κόσμος, γέμισε η πλατεία, εκφωνήθηκαν λόγια και έγινε κατάθεση στεφάνων. Ο αγαπημένος μου παππούς Θοδωράκης Λάμπρος σήμανε προσκλητήριο νεκρών με την σάλπιγγα και ακολούθησε ενός λεπτού σιγή. Στη συνέχεια ο κόσμος είπε το «Αιωνία η μνήμη σε εσάς αδελφοί» ενώ ταυτόχρονα συνόδευε με το βιολί της μια νέα Πυργιοτοπούλα, κατά την διάρκεια του συγκεκριμένου Ύμνου. Πολλοί Πυργιώτες και Πυργιώτισσες γονάτισαν για να αποτίσουν φόρο τιμής στους Επονίτες που έχασαν την ζωή τους. Η εικόνα ήταν συγκλονιστική. Ο παππούς Θοδωράκης Λάμπρος με την σάλπιγγά του έκανε την έπαρση και υποστολή της σημαίας που ήταν στο μπαλκόνι της Τράπεζας της Ελλάδας. Στον επάνω όροφο του κτηρίου Νικολετόπουλου ήταν τα γραφεία της ΕΠΟΝ. Η ΕΠΟΝ την περίοδο εκείνη πραγματοποίησε αρκετές μουσικοφιλολογικές βραδιές. Σε μία από αυτές τις εκδηλώσεις υπήρξε και μια η οποία παρέμεινε αξέχαστη για αυτούς που είχαν την ευκαιρία να την παρακολουθήσουν. Ο Γιάννης Κοζύρης θυμάται ότι όταν άνοιξε η αυλαία είδαν μια μεγάλη σημαία με την οποία είχε τυλιχθεί μια πανέμορφη κοπέλα με γαλάζιο φόρεμα που κρατούσε το κοντάρι της σημαίας με μια ταινία που έγραφε Ελλάδα, που ξεκινούσε από την κορυφή του κονταριού και να τυλίγει την κοπέλα. Την εκδήλωση παρακολούθησαν πολλοί Επονίτες και Επονίτισσες. Αυτό ήταν αγαπητοί αναγνώστες και αναγνώστριες ένα σπάνιο ιστορικό ντοκουμέντο για την ταραγμένη εκείνη περίοδο του 1944 όπου εκατοντάδες Επονίτες και Επονίτισες αγωνίστηκαν και έπεσαν για την ελευθερία της πατρίδας μας.
Το εν λόγω ιστορικό ντοκουμέντο αφιερώνεται στη μνήμη του αγαπημένου παππού Θεόδωρου Λάμπρου – ενός αγνού Πυργιώτη που αγαπούσε τη πόλη του και του οποίου φέρω το όνομά του.
ΠΗΓΕΣ:
1)Από τις σημειώσεις του Γιάννη Κοζύρη (Αγιοχαραλαμπίτη)
2Αρχείο Θεόδωρου Λάμπρου
